Als de binnenstromende asielzoekers werkelijk zo getalenteerd zijn als de COA-baas Gerard Bakker zegt is dat mooi meegenomen. Maar als het al waar is, betekenen ze nog niet meteen een ‘verrijking’ voor Nederland. Het lost de voorspelbare problemen van de analfabeten en laaggeschoolden onder hen al helemaal niet op.
De baas van de Nederlandse asielzoekersopvang, Gerard Bakker, zegt dat de huidige asielzoekersstroom gemiddeld goed is opgeleid en dat die bij integratie in Nederland ‘een enorme empowerment’ kan opleveren voor de samenleving.
BN’ers
Bakker zegt dat hij de stroom asielzoekers ‘eens goed heeft bekeken’ en dat ‘grosso modo’ een derde een universitaire opleiding heeft, een derde op ‘hbo-mobo’-niveau is opgeleid en een derde minder onderwijs heeft genoten.
Het is voor het eerst dat er door iemand die het zou kunnen weten harde cijfers – ook al zijn die ‘grosso modo’ – worden genoemd over het opleidingsniveau van de ‘huidige’ asielzoekers. Tot dusver kwamen beweringen over het veronderstelde hoge opleidingsniveau meestal van BN’ers – acteurs en tv-presentatoren – die nooit een bron noemden.
Bijstand
Tegelijkertijd roept de mededeling van Bakker vragen op. Ook hij komt niet met onderzoeksgegevens. En baseert Bakker zich op de eigen verklaringen van asielzoekers of op de meegenomen bullen en diploma’s?
Tot dusver belandden asielzoekers in Nederland in onevenredige mate in de bijstand, met de Somaliërs (70 procent in de bijstand) als droevige recordhouders. Het opleidingsniveau van asielzoekers in Nederland lag juist altijd onder het gemiddelde van hun Nederlandse leeftijdsgenoten.
In Duitsland ziet de asielzoekersstroom er wellicht iets anders uit, maar daar komen toch echt andere berichten vandaan. Omroep ARD meldt, op basis van eigen mededelingen van de asielzoekers, dat 11 procent geen enkele school heeft bezocht, 25 procent alleen een lagere school en dat een derde een vorm van middelbare opleiding, 16% ‘gymnasium’ – VWO – en 15 % hoger onderwijs (HBO en WO) heeft afgemaakt. Dat is dus wat deze immigranten er zelf van zeggen.
Ervaringen uit het verleden
De SPD-minister van werkgelegenheid, Andrea Nahles gaat er van uit dat hooguit een tiende van de ‘Duitse’ asielzoekers meteen een baan kan vinden. Er is nauwelijks een asielzoeker die Duits spreekt. Meer dan de helft van de asielzoekers in Duitsland heeft geen opleiding (afgemaakt) waarmee een beroep kan worden uitgeoefend.
In Nederland ontbreekt het ten ene male aan dergelijke (actuele) cijfers. Wij moeten het hier doen met de nogal opgewekte, maar weinig specifieke mededelingen van de baas van het COA. Verder zijn er slechts de ervaringen uit het verleden. En die luiden dat er nergens zoveel werkloosheid is als juist onder voormalige asielzoekers.
De afgelopen maanden zijn de kosten van de illegale reis uit Syrië of Syrië’s buurlanden naar West-Europa bovendien sterk gedaald, tot zo’n 2000 euro per persoon. Dat is aantrekkelijk voor de betrokkenen, maar heeft ook tot gevolg dat nu ook de minder welvarenden en slechter opgeleiden zich kunnen permitteren naar een land als Nederland te reizen. Als de cijfers van Gerard Bakker al kloppen, is het de vraag of die over enkele maanden nog steeds kloppen.
Arbeidsmarkt
Er is overigens geen tekort aan arbeidskrachten in Nederland. Politici maken zich juist zorgen over de werkloosheid, die ondanks de verbeterde economie nauwelijks zakt. En het zijn juist lager opgeleiden, waaronder veel allochtonen, die geen werk kunnen vinden. Die hebben op de arbeidsmarkt al concurrentie van Oost-Europeanen en daar komt de snel stijgende groep asielzoekers nu bij.
Voor hoog opgeleiden waar wel vraag naar is, maar die binnen de Europese Unie kennelijk onvoldoende te vinden zijn, bestaan er al ruimhartige regelingen om naar Nederland te komen. Daar hoeven dergelijke getalenteerden helemaal geen asielzoeker voor te worden. Jaarlijks stromen er zo al 10.000 ‘kenniswerkers’ van buiten de EU volkomen legaal Nederland binnen, naar bedrijven en universiteiten.
Het klinkt dan wel heel humanitair en welwillend om de aangroeiende asielstroom als een verrijking voor Nederland voor te stellen. Maar de werkelijkheid is moeizamer. Als er al veel voor de arbeidsmarkt bruikbare asielzoekers binnenkomen zullen ze nog veel obstakels moeten overwinnen.
Artsen zullen mogelijk verpleger moeten worden, apothekers apothekersassistenten. Een voormalige hoge ambtenaar zal het soms moeten doen met een baan als taxichauffeur. Migratie gaat vrijwel altijd ook gepaard met verlies: kennis en vaardigheden die in het herkomstland van waarde waren, hoeven dat in het land van aankomst niet te zijn.
Als er al relatief veel hoog geschoolden onder de asielzoekers zouden zitten is dat natuurlijk meegenomen. Niet omdat ze per se een verrijking voor Nederland zouden zijn, maar omdat als ze er toch zijn, een academicus in potentie een geringere belasting voor de samenleving zal zijn dan een analfabeet.
Maar zelfs met relatief veel academici – als die er al zouden zijn – is het probleem van de ongeschoolden en de laaggeschoolde asielzoekers nog niet opgelost. Die zijn vermoedelijk minstens zo talrijk. Zij moeten de concurrentie aan met andere laaggeschoolden, terwijl – als gezegd – juist dat deel van de arbeidsmarkt al overbevolkt is.