Het Gerechtshof in Den Bosch veroordeelde vorige week Albert Heringa tot zes maanden voorwaardelijk omdat hij in 2008 zijn 99-jarige stiefmoeder, die haar leven voltooid achtte, hielp te sterven. Elsevier Weekblad-redacteur Gertjan van Schoonhoven noemde dat arrest vorige week een ‘zegen voor de rechtsstaat’. Albert Heringa reageert.
‘Het is aandoenlijk zoals Gertjan van Schoonhoven het getormenteerde en bozige Gerechtshof van Den Bosch in bescherming neemt, na de brede verbijstering over het vonnis dat het woensdag tegen mij heeft uitgesproken. Maar of de rechtsstaat werkelijk met het strenge vonnis gediend is, is natuurlijk een vraag die Gertjan niet beantwoordt.
‘Waarom zou juist dit vonnis zo zegenrijk zijn, tegen de achtergrond van de vijf verschillende oordelen die in de loop van dit proces zijn uitgesproken? Zijn deze jojoënde oordelen werkelijk bevorderlijk voor het rechtsgevoel? Over de feiten hoeft geen misverstand te bestaan. Toch ziet dit Hof kans op een buitengewoon slordige wijze de chronologie door elkaar te halen, fictieve feiten toe te voegen of er voor het gemak van de gewenste beeldvorming maar wat weg te laten. Is een ‘lui Hof’ (Sutorius) werkelijk zo’n zegen voor de rechtsstaat?’
‘Kijk naar de geest van de wet’
‘Rechtsregels zijn er zeker niet voor niets, maar het zijn onvermijdelijk ook starre, bevroren pogingen een maatschappelijke werkelijkheid te reguleren, een werkelijkheid die in de praktijk voortdurend aan grote veranderingen onderhevig is. Behalve de regels kijken juristen daarom normaal ook naar de geest van de wet: Wat is het doel en zijn de regels nog passend, afdoende of juist verouderd?
Lees hier het commentaar van Gertjan van Schoonhoven, Voltooid leven: Uitspraak in zaak-Heringa is zegen voor rechtsstaat
‘In de 130 jaar dat de strafbaarheid van hulp bij zelfdoding bestaat, gebaseerd op een 19de-eeuwse moraal, is nog nooit enige vorm van misbruik veroordeeld of zelfs maar gebleken. De enige veroordelingen in het verleden gingen over zeer integer en barmhartig gegeven hulp die dringend gewenst was, waar artsen de betrokkene vaak onnodig in de steek lieten.’
‘Mijn integriteit onderuit halen is zwaktebod’
‘OM en vooral dit Hof pogen mijn integriteit ter discussie te stellen en het Hof haalt die nu zelfs onderuit. Dat is een zwaktebod waarmee de eigen integriteit in het geding komt. Die “gevoelige tikken” aan mijn adres zouden weleens als een boemerang kunnen werken. Onduidelijk is ook wat er in mijn geval “vergolden” zou moeten worden, zoals het Hof stelt.
‘Het OM herhaalt telkens de frase: ‘De wetgever oordeelt nog immer dat het respect voor leven als gemeenschapswaarde van hogere betekenis is dan de betekenis die het leven voor het individu kent.’
Met andere woorden: Jouw leven is niet van jou maar van ons; de samenleving mag daar over beschikken, niet jij! Ik ben benieuwd hoe Elsevier Weekblad-lezers dat ervaren!’
Meer politieke dan juridische motivatie
‘Het OM heeft zich vastgebeten in het handhaven van een verouderd en zinloos artikel, dat niets oplost en alleen mensen in problemen brengt. Er lijkt meer een politieke dan een juridische motivatie achter te liggen. Daar is de wetgeving niet voor bedoeld. Ik noem het misbruik van de wet. Echt misbruik als levensdelict is meer dan voldoende afgedekt met verschillende andere leven-beschermende wetsartikelen.
‘Als Gertjan van Schoonhoven de rechtsstaat werkelijk zoveel ter harte gaat, dan is het wenselijk dat hij verder kijkt dan alleen dit ene vonnis en ook oog heeft voor de rammelende onderbouwing ervan, zonder die te volgen. Een Mooy-arrest is nog geen mooi arrest.’