In de Haagse Schilderswijk zijn er besloten bijeenkomsten voor moeders wier kinderen in Syrië vechten, of willen gaan vechten. ‘Hij heeft niet eens een baard laten staan.’
Dit artikel verscheen op 30 november 2013 in weekblad Elsevier.
Voorafgaand aan de bijeenkomst had een radicale groep moslims uit de Schilderswijk vrouwen opgeroepen om thuis te blijven. Zo viel op de sociale-netwerksite Facebook te lezen: ‘De broeders in Syrië zullen echt niet trots zijn op dit soort onzin.’ Maar ondanks de commotie moet de stichting Moeder & Dochter stoelen bijzetten om plaats te geven aan meer dan 150 overwegend Marokkaanse vrouwen. Ze dragen bijna allen hoofddoeken en lange islamitische gewaden. Hun verhalen vertellen ze geanonimiseerd, om te voorkomen dat ze op hun aanwezigheid worden aangesproken.
De vrouwen zijn bijeengekomen om te praten over hun kinderen die in Syrië strijden, of die er misschien naartoe willen. Naar schatting vechten er honderd Nederlanders mee, van wie er volgens de wijkagente zes uit de Schilderswijk afkomstig zijn. Twee zijn er inmiddels omgekomen. De nog levende strijders uit de Schilderswijk zijn Marokkaanse jongens tussen de 19 en 26 jaar, zonder strafblad.
Een Berbervrouw van middelbare leeftijd met een witte hoofddoek ziet er door haar getekende gezicht ouder uit dan ze eigenlijk is. Wanneer zij haar verhaal met behulp van een Nederlandstalige tolk vertelt, huilt ze. Haar zoon is onlangs twintig geworden in Syrië, hij vertrok in maart dit jaar. En dat terwijl hij volgens zijn moeder een voorbeeldige zoon was, wat de wijkagente beaamt: een lieve jongen die het goed op school deed, een baan had, en veel voor zijn familie en vrienden deed. ‘Wanneer hij me nu opbelt, zegt hij: “Sorry dat ik geen afscheid heb genomen moeder, maar ik wacht op je in het paradijs.” Ik wil zo graag hulp om hiermee om te gaan.’
Er wordt meegehuild door andere moeders, die willen weten of er signalen waren. ‘Nee, hij heeft niet eens een baard laten staan. Hij vertrok ook niet met een koffer met kleren, hij liep gewoon met een schooltas met boeken de deur uit.’ Een andere moeder valt haar bij: ‘Mijn zoon is 21 en ik wil hem nog steeds naar school brengen om me ervan te verzekeren dat hij er niet tussenuit knijpt.’ Ook is er kritiek op de vaders, die te veel in het koffiehuis en de moskee zouden zitten en zich niet genoeg met de opvoeding bemoeien.
Al pratende blijkt dat er binnen de gemeenschap een generatiekloof heerst: jongeren vinden geen aansluiting bij de imam in de moskee en zoeken op internet verder. Sommige ongeletterde moeders hebben geen idee wat hun zonen, of dochters, op sociale media uitspoken. Een streng-islamitisch gekleed meisje van 14 bekent: ‘Mijn vriendinnen zijn met hun mannen meeverhuisd naar Syrië. Ze zeggen daar gelukkiger te zijn, hier leefden ze tussen de ongelovigen. Ik wil niet naar Syrië, maar ergens wil ik net zo gelukkig zijn als zij.’
Halim El Madkouri (49) van Forum, instituut voor multiculturele vraagstukken, is tevreden over de bijeenkomst: ‘De groep jongens die wil vertrekken, is moeilijk te bereiken. Blanke maatschappelijk werksters nemen ze niet serieus. Andere mannen zijn thuisblijvers. Maar dit zijn hun moeders en zusters, voor hen houden ze altijd een zwak. Door deze bijeenkomsten hopen we meer grip te krijgen op de kinderen van de Schilderswijk.’