Xtc eist niet alleen zijn tol in het uitgaanscircuit; ook de natuur heeft te lijden onder de productie van de synthetische drugs. Die leidt nu zelfs tot nog meer afval.
Dit artikel verscheen op 7 september in weekblad Elsevier
Het aantal dumpingen van drugsafval in de natuur stijgt snel. In 2011 kreeg de Landelijke Faciliteit Ondersteuning Ontmantelen zestig meldingen; in 2012 negentig. Dit jaar (2013) waren het er half augustus al 98.
Volgens Europol is Nederland hoofdproducent van xtc. De productie concentreert zich in het zuiden, vooral Brabant. ‘Als je op de kaart kijkt waar het afgelopen jaar drugsafval is gedumpt, is het alsof dit gebied de mazelen heeft,’ zegt Marcel Douma (42), boswachter in West-Brabant.
Kosten
Het opruimen van de chemicaliën en het saneren van de grond kosten Staatsbosbeheer jaarlijks tonnen. ‘Alleen de dumping in de boswachterij in Dorst afgelopen april kostte ons al 57.000 euro.’ Ook particulieren draaien voor de kosten op; de grondeigenaar krijgt de rekening.
De provincie Noord-Brabant wil een calamiteitenfonds oprichten om gedupeerden tegemoet te komen. Door intensievere samenwerking tussen de autoriteiten ‘hopen we het aantal dumpingen binnen een jaar te halveren’, zegt een woordvoerder.
De lekkende vaten en jerrycans vormen een gevaar voor de volksgezondheid, zegt Douma: ‘Als de chemicaliën in het grondwater terechtkomen, is het leed niet te overzien.’
Drugslab
Dat er steeds vaker afval wordt gevonden, betekent niet dat er in de regio meer laboratoria verrijzen of dat er meer synthetische drugs worden geproduceerd. ‘De productiemethode is veranderd, waardoor er meer afval ontstaat,’ zegt voorlichter Jos Klaren van de Landelijke Eenheid Politie. ‘Naast de dumpingen vanuit amfetamineproductieplaatsen zien we steeds meer apaanafval.’
Op steeds grotere schaal maakt de Brabantse onderwereld gebruik van de goedkope grondstof apaan, waarmee BMK kan worden gemaakt – de belangrijkste grondstof van amfetamine en xtc. Het bezit van apaan is niet strafbaar, hoewel de stof uitsluitend voor illegale praktijken wordt gebruikt.
Drugskartel
De politie en de Landelijke Recherche hebben de aanpak van de productie van synthetische drugs al jaren als prioriteit in de opsporing. Er wordt internationaal samengewerkt, soms met resultaat.
Eind augustus rolden de Belgische autoriteiten een internationaal drugskartel op. Bij een inval in een afgelegen boerderij in het Waalse stadje Chimay vond de politie xtc en grondstoffen met een straatwaarde van 1,3 miljard euro – een van de grootste Europese drugsvangsten ooit. Bij de operatie ontmantelde de Nederlandse politie een illegaal drugslaboratorium in een kassencomplex in het Brabantse Dongen.
Grote jongen
Boswachter Douma: ‘Eén grote jongen minder. Dat gaan we merken. Het gros van het drugsafval dat het afgelopen jaar in deze regio is gevonden, lag op minder dan 20 kilometer van Dongen.’
De vondst van jerrycans en vaten leidt maar zelden direct naar de productieplaats. Douma: ‘Voor het vuile werk worden meestal niet al te slimme jongens ingehuurd die maar een heel beperkte rol in het netwerk hebben. Ze kennen de kopstukken niet. Die loopjongens rijden midden in de nacht met een bestelbusje naar een afgelegen terrein, waar ze die troep eruit gooien. Ze rijden vooral niet te ver, bang om gepakt te worden en omdat die chemicaliën zo gevaarlijk zijn.’