De verantwoordelijken voor het neerhalen van vlucht MH17 kunnen met moderne forensische technieken worden achterhaald. Dat zegt voormalig MIVD-directeur Pieter Cobelens in Elsevier van deze week.
De raket die werd gebruikt, laat sporen na die zich nooit volledig laten uitwissen.
Cobelens: ‘Specialisten kunnen veel dingen afleiden aan de gebruikte metalen, verf- en kruitresten. Vaak vind je scherven met serienummers, tenzij die nummers eruit gevijld zijn.’
Dat laatste lijkt voor de hand te liggen, maar zegt Cobelens: ‘Als de rebellen de raket hebben gestolen van de Oekraïense luchtmacht, hebben zij er baat bij dat er Oekraïense nummers op die raketscherven staan. Elk puzzelstukje is er één.’
Raketspecialist
Generaal-majoor b.d. Pieter Cobelens (60) leidde tot 2011 de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Eerder was hij directeur Operaties van Defensie.
Hij geldt nog altijd als raketspecialist want hij was Plaatsvervangend Commandant van de Groep Geleide Wapens op De Peel. Hij is thans actief als strategisch adviseur bij Policy Research Corporation.
Gerommel
Cobelens maakt zich zorgen over het gerommel op de plek waar de Boeing 777 van Malaysia Airlines vorige week neerstortte.
Desondanks zijn de wrakstukken waardevol materiaal voor de crash-detectives van het internationale onderzoeksteam.
‘Maar dan moet je eerst de wrakstukken in handen krijgen. Eigenlijk had iedereen er met zijn poten vanaf moeten blijven. We moeten het straks hebben van hele nauwkeurige forensische technieken. Dat kan tot op chemisch niveau.’
Dreiging
Op de vraag of de inlichtingendiensten eerder hadden moeten waarschuwen, zodat luchtvaartmaatschappijen als Malaysia Airlines en KLM hun toestellen boven Oost-Oekraïne hadden weggehouden, zegt Cobelens:
‘De MIVD verstrekt de regering informatie. Leven er vanuit een bepaald ministerie vragen over een bijzonder onderwerp, dan wordt daarnaar gekeken. Maar het is dus niet zo dat de MIVD een aparte divisie heeft, die voortdurend de dreiging tegen het internationaal vliegverkeer evalueert.’
Risico’s
In theorie beslist de gezagvoerder van een vliegtuig over de route. KLM-gezagvoerders zeggen in Elsevier dat hun vragen over risico’s niet altijd serieus worden genomen.
Een gezagvoerder is een uur voor vertrek feitelijk niet bij machte om te zeggen: ‘Ik wil omvliegen, want ik heb op internet een berichtje gelezen dat die pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne van Poetin luchtdoelraketten hebben gekregen met een bereik van 78.000 voet.’