De feiten: Kabinet wil strenge regels voor donaties
De Tweede Kamer debatteerde donderdag 20 maart over de Wet transparantie maatschappelijke organisaties (Wtmo). Deze wet moet betere controle op donaties aan non-profitorganisaties, van voedselbank tot kerk en moskee, mogelijk maken.
Organisaties moeten van alle donaties de herkomst, het doel en de omvang gaan registreren. Of het nu gaat om 50 eurocent bij een (digitale) collecte, of om duizenden euro’s. Zo hoopt het kabinet buitenlandse beïnvloeding tegen te gaan.
Dit idee komt uit de koker van Sander Dekker, VVD-minister (Rechtsbescherming) in het kabinet-Rutte III. Oud-coalitiepartijen CDA, D66 en ChristenUnie zijn inmiddels kritisch, de VVD staat nog altijd vierkant achter de plannen.
Hoog tijd, vindt het kabinet-Schoof, om radicaliserende invloeden op moskeeën, weekendscholen en andere organisaties te bestrijden. Maar vanuit de oppositie klinkt van links tot rechts protest over de uitvoerbaarheid van de wet.
Aangezien regeringspartij NSC geen zetels in de Eerste Kamer heeft, is de toekomst van de wet onzeker.
Wie zegt wat over de Wtmo?
Bron: Volkskrant, Adviescollege, Tweede Kamer- ‘De overheid moet het maatschappelijk middenveld niet verstikken met regels en wantrouwen,’ schrijven ChristenUnie-leider Mirjam Bikker en Laila Ait Baali, directeur van Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, in de Volkskrant.
- De toename van de administratielast als gevolg van de wet creëert ‘een onwerkbare situatie’ voor de organisaties, die vaak van vrijwilligers afhankelijk zijn, concludeert het Adviescollege toetsing regeldruk.
- ‘Er is in ons land geen plek voor activiteiten van organisaties die als doel hebben leden op te hitsen om de democratie af te schaffen,’ zei in 2023 toenmalig minister van Justitie Dilan Yeşilgöz (VVD), die vindt dat de Wtmo de maatschappij beschermt.
EW’s visie: Wtmo schiet met kanon op mug
Door: Maria Bouwman, redacteur Onze overheidHet is zorgelijk dat maatschappelijke organisaties via donaties van buitenaf worden ingezet voor politieke of religieuze beïnvloeding en radicalisering. Denk aan de problemen rondom fundamentalistische islamitische weekendscholen.
Toch zou het kabinet met een realistische, doelmatige bril naar dit voorstel moeten kijken. Dan is de enige conclusie dat dit wetsvoorstel veel te ver gaat. Het raakt vooral onschuldige organisaties.
Is het, om fundamentalistische invloeden te bestrijden, nodig om de vrijwilligers van KWF Kankerbestrijding van elk kwartje de herkomst te laten vastleggen?
Moet een PKN-gemeente de zondagse collectebus voortaan doen vergezellen van een formulier, waarin de kerkganger verklaart zijn gift in Nederland te hebben verdiend?
Doelmatiger
Radicalisering vergt een harde aanpak. Maar er zijn doelmatiger, minder hardvochtige methodes te verzinnen.
Bijvoorbeeld het inschakelen van de Raad voor de Kinderbescherming voor het signaleren van misstanden op weekendscholen, zoals terrorisme-expert Beatrice de Graaf oppert.
Goede doelen en religieuze gemeenschappen spelen een belangrijke rol in de samenleving. Ze zorgen voor verbinding en helpen mensen in nood.
Juist in tijden waarin de uitgaven aan nationale veiligheid misschien wel zullen leiden tot bezuinigingen op de verzorgingsstaat, zijn deze organisaties onmisbaar.
Verdere verdieping: Roep om controle op buitenlandse geldstromen
De wet geeft burgemeesters en het Openbaar Ministerie meer bevoegdheden om in te grijpen in organisaties, als het vermoeden bestaat van buitenlandse beïnvloeding.
Daarnaast is de wet een reactie op diverse rapporten over mogelijke ondermijning via maatschappelijke organisaties, gefinancierd door buitenlandse geldstromen.
Onder meer de Parlementaire ondervragingscommissie ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen (2020) waarschuwde hiervoor.
Uit angst voor islam straft VVD ook de goeden