Afshin Ellian vindt dat iedereen Maarten Zeegers’ Ik was een van hen. Drie jaar undercover onder moslims moet lezen. Een uitstekende observatie over een stukje nieuw Nederland, want Zeegers’ onderzoek geeft meer inzicht dan alle overheidsrapporten bij elkaar.
Hij studeerde tweeënhalf jaar islamitisch recht aan de universiteit van Damascus. Plotseling brak ook daar, in 2011, de Arabische storm uit. Het begon met vreedzame demonstraties, maar mondde uit in een ware revolutie die, ook in veel andere Arabische landen, door de islamisten werd overgenomen.
Tijdens de revolutiedagen werd Maarten Zeegers verliefd op een Syrisch meisje. In die periode schreef hij reportages uit Syrië voor NRC-Handelsblad totdat hij in 2011 werd gearresteerd en het land uitgezet. Via een omweg kwam hij uiteindelijk met zijn Syrische geliefde naar Nederland.
In Nederland ontdekt hij de parallelle samenlevingen. Om ze te begrijpen, besluit hij om undercover te gaan werken. In zijn eigen Nederland. Op het eerste gezicht is het een actie die men verwacht in een despotisch land. Het resultaat mag er zijn: het magnifieke boek Ik was een van hen. Drie jaar undercover onder moslims. Daarin wordt op een onthutsende manier verslag gedaan van een parallelle gemeenschap in Den Haag. Het is nu precies één jaar geleden dat zijn boek verscheen.
Lees dit interview dat Nikki Sterkenburg had met Zeegers: ‘Ineens werd IS aangemoedigd’
Ondoordringbare wijk
In Transvaal in Den Haag, dook Zeegers drie jaar onder bij moslims. Het bleek een ondoordringbare wijk voor niet-moslims. Daarom besloot hij om zich voor te doen als een bekeerling. Niet zonder risico, want op hem is de sharia van toepassing. Dat betekent dat een afvallige mag worden gedood. Hij was in zijn undercover-wereld zo succesvol dat hij door de AIVD werd ontdekt. De inlichtingendienst verzocht hem om voor de dienst als spion te gaan werken. Dat weigerde hij. Terecht. Een onderzoeker is geen verklikker.
Zeegers verinnerlijkte met succes de islamitische traditie in een islamitische omgeving in Den Haag. Zijn Sarah, een seculiere Syrische, droeg aanvankelijk geen hoofddoek. Dat leverde bij Zeegers een bijzonder inzicht op. ‘Langzaam begin ik te snappen hoe het werkt. Ik schaam me al kapot als ik met Sarah in de Albert Heijn sta, en hoop dan vurig dat ik geen broeder tegen het lijf loop. Hoe moeten moslims zich wel niet voelen wanneer ze met hun ongesluierde vrouw op bezoek gaan bij hun eigen familie.’
De bekering van een westerling tot de islam bewijst de superioriteit van de islam. Hij woonde een bekeringsceremonie bij waar hij de gelukzalige blik in de ogen van de aanwezigen zag. Bijna alle belangrijke fundamentalistische stromingen zijn in Transvaal actief: de Turkse fundamentalisten van Milli Görüş, Gülen, Nusri de Moslimbroederschap, de salafisten, en zelfs sjiitische fundamentalisten. Ze hebben hun eigen gebedshuizen en culturele verenigingen. Zodoende kunnen ze zich in de gemeenschap verspreiden. Tijdens de ramadan worden moskeeën ook in Transvaal drukbezocht en op straat ‘drinkt vrijwel niemand nog’. Zo kan men daar een shariaregime invoeren. Gelukkig zijn al die groepen elkaars concurrenten. Van eensgezindheid is nog geen sprake.
In Nederland kan alles
Met zijn donkerblauwe djellaba bezocht hij jihadi’s en de aanhangers van de Libanese terreurorganisatie Hezbollah: ‘Wanneer ik opkijk, schrik ik. De arts is een bestuurslid van de Hicret-moskee van Hezbollah.’ Dat horen we niet van de overheid. Iedereen zwijgt hierover. Waar Hezbollah is, is immers ook de Iraanse Revolutionaire Garde. Natuurlijk mogen zij ook hun aandeel hebben in een kleurrijke wijk. Je weet maar nooit, misschien gaat de gemeente ooit met Hezbollah samenwerken om agressieve salafisten aan te pakken. In Nederland kan alles, lijkt het.
Ook de radicale soennitische organisatie Hizb ut-Tahrir is erg actief in Nederland. Zij organiseren huiskamerbijeenkomsten. Deze partij wordt in Duitsland en een aantal andere landen verboden. Maar in Nederland bezocht Zeegers hun bijeenkomsten waarin een spreker, of prediker of ronselaar uitlegt wat voor straf op het beledigen van de profeet Mohammed staat: de doodstraf – die door een islamitische staat ten uitvoer kan worden gebracht.
Op de vraag of moslims in Nederland verplicht zijn om het recht in eigen hand te nemen, antwoordde de Hizb ut-Tahrir-spreker dat dit niet verboden is: ‘We kunnen dan ook niet zeggen dat de daders een zonde hebben begaan.’ Deze bijeenkomst was kort na de aanslag op het Franse blad Charlie Hebdo. Zie hier hoe een terreuraanslag islamitisch wordt gelegitimeerd. Zeegers zag ook hoe jihadisten met kinderen afreisden naar Syrië en hoe de IS-vlaggen wapperden bij demonstraties in Den Haag.
Getto’s
De epiloog in het boek van Zeegers is een waarschuwing aan politici: ‘Ik wist niet dat er in Nederland getto’s bestonden, waar een man van begin dertig van Nederlandse afkomst een vreemd gezicht zou zijn. Een jongen vertelde mij dat hij tot zijn veertiende levensjaar nog nooit een Nederlander had gesproken, behalve dan met de agenten van bureau De Heemstraat. De scheiding in Den Haag tussen wit en zwart is zo rigide dat je vanaf de rand van Transvaal maar 200 meter hoeft te lopen om in een totaal andere wereld terecht te komen. Een wijk als Transvaal heeft zich ontwikkeld tot een soort eiland dat weinig meer met Nederland te maken heeft.’
Lees Ik was een van hen. Drie jaar undercover onder moslims! Een uitstekende observatie over een stukje nieuw Nederland! Zeegers’ onderzoek geeft meer inzicht dan alle overheidsrapporten bij elkaar.