Vandaag twintig jaar geleden, op 6 mei 2002, werd Pim Fortuyn doodgeschoten op het Mediapark in Hilversum. Er was de afgelopen maanden en vooral vandaag veel (media-)aandacht voor de vermoorde politicus. Ook werd vandaag de Pim Fortuynprijs uitgereikt aan schrijfster Lale Gül, EW’s Nederlander van het Jaar 2021. Vier vragen over de Fortuyn-herdenkingen van vandaag en de afgelopen tijd.
1. Welke Fortuyn-herdenkingen waren er vandaag?
Nederlanders herdenken Fortuyn op hun eigen manier. De stichtingen Beeld van Pim en Vrienden van Pim Fortuyn organiseerden een grote herdenking in samenwerking met het Willehalm Instituut en Leefbaar Rotterdam. Vanochtend kwamen de stichtingen met burgers bijeen in Rotterdam. Vervolgens trok het gezelschap naar begraafplaats Westerveld in Driehuis – waar Pim Fortuyn tijdelijk begraven lag, later werd hij herbegraven in Italië – voor een minuut stilte.
Lees ook de column van Afshin Ellian, die hij uitsprak op het symposium in Rotterdam
20 jaar na de moord op Fortuyn: geen vrijheid zonder tolerantie
Later op de middag speelde zich een herdenking af in Hilversum, ook met een minuut stilte. Ook in het stadhuis van Rotterdam werd Fortuyn vandaag herdacht. In aanwezigheid van burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) was er een symposium over Fortuyn. EW-columnisten Geerten Waling en Afshin Ellian spraken er en de winnaar van de Pim Fortuynprijs werd er bekendgemaakt. Lale Gül kreeg de prijs, waarvan de jury wordt gevormd door Pims broer Simon Fortuyn, JA21-leider Joost Eerdmans, Afshin Ellian en psychiater en columnist Esther van Fenema.
Lees verder onder de foto
2. Waarom heeft Lale Gül de Pim Fortuynprijs gekregen?
De winnaar van de Pim Fortuynprijs is iemand die zich inzet voor het vrije woord, taboedoorbrekend is of een belangrijke bijdrage levert aan het publieke debat. Schrijfster Lale Gül voldoet aan alle drie de categorieën. Ze verwierf vorig jaar nationale bekendheid met haar debuut Ik ga leven. Vorig jaar koos de redactie van EW Gül als Nederlander van het Jaar.
Lees hier het hele verhaal over de Nederlander van het Jaar 2021: Lale Gül
Simon Fortuyn noemde Gül net als Pim Fortuyn ‘een moedige en optimistische Verlichtingdenker’. Ze kritiseert in Ik ga leven het streng-religieuze milieu waarin ze is opgegroeid. Volgens Simon Fortuyn treedt ze daarmee in de voetsporen van beroemde schrijvers als Jan Wolkers en Gerard Reve.
Toch vergt het boek van Gül meer moed, zei Simon Fortuyn, omdat zij zwaar met de dood wordt bedreigd wegens haar kritiek op de islam: ‘Reve en Wolkers hebben gelukkig dit niet hoeven mee te maken. En dat is het grote verschil tussen de situatie waarin Wolkers verkeerde, en de situatie waarin Lale verkeert. Dat is een levensgroot verschil.’
‘Lale is een onbevreesde intellectueel. Belangrijke thema’s zoals keuzevrijheid voor vrouwen en de achterstand ten opzichte van mannen beschrijft ze vanuit haar eigen ervaring en ze schuwt de soms pijnlijke realiteit niet.’
Simon Fortuyn
Na de prijs in ontvangst te hebben genomen, las Gül voor uit haar opiniestuk ‘Wat ik leerde van Pim Fortuyn’, dat vorig jaar op de website van EW verscheen.
3. Wie kregen de Pim Fortuynprijs eerder?
De eerste winnaar van de Pim Fortuynprijs – die sinds 2015 wordt uitgereikt – was Afshin Ellian. Ellian werd gevolgd door Leon de Winter, Ebru Umar, Theodor Holman, John van den Heuvel, Paul Vugts, Jort Kelder en Fidan Ekiz. Wat zij gemeen hebben, is dat ze geen blad voor de mond nemen over onderwerpen die voor velen taboe zijn, voor sommigen met bedreigingen tot gevolg, en die zo een belangrijke bijdrage leveren aan het publieke debat. Zo kreeg Jort Kelder de prijs in 2020 voor zijn kritische opvattingen over de coronamaatregelen. Van den Heuvel en Vugts wonnen de prijs in 2019 gezamenlijk voor hun verslaggeving over de georganiseerde misdaad, ondanks hevige dreigementen.
4.Hoe werd Fortuyn de afgelopen weken in de media herdacht?
Ook de media herdenken Fortuyn op hun eigen manier vanuit diverse invalshoeken. Een greep uit de media-aandacht: bij EenVandaag was gisteren een radioverslag te horen vanuit het Noord-Italiaanse plaatsje Provesano, waar Fortuyn begraven ligt. De Volkskrant pakte vandaag uit over de beeldvorming onder radicale tegenstanders van Fortuyn destijds.
NRC maakte de afgelopen weken de goed beluisterde podcast Pim over de turbulente politieke tijd van Pim Fortuyn. Ook EW-hoofdredacteur Arendo Joustra deelde in die podcast zijn herinneringen aan Fortuyn. AVROTROS zond de serie Het jaar van Fortuyn uit, over de strijd tussen Fortuyn en toenmalig PvdA-leider Ad Melkert, met Jeroen Spitzenberger en Ramsey Nasr in de hoofdrollen.