In Brussel zijn ze blij. Vanaf 2035 mogen in de Europese Unie definitief geen nieuwe auto’s meer worden verkocht met een motor die draait op benzine, diesel of gas. René van Rijckevorsel maakt drie kanttekeningen bij de hosannastemming.
Vanaf 2035 mogen er niet langer nieuwe auto’s die rijden op fossiele brandstoffen in de showrooms staan. Op donderdag 27 oktober kwamen het Europees Parlement, de Europese Commissie en de lidstaten tot een akkoord over nieuwe Europese CO2-emissienormen voor auto’s en bestelwagens.
De plannen maken deel uit van het ‘Fit-for-55’-pakket dat als doel heeft om 55 procent van de CO2-uitstoot te reduceren (ten opzichte van 1990). In Europa is transport goed voor 27 procent van de CO2-uitstoot en dat percentage stijgt nog altijd. Daarvan komt 70 procent van wegtransport.
Bij verplichte elektrificatie hoort ook Europees (snel)laadnetwerk
Vanaf 2035 mogen nieuwe auto’s en bestelbusjes alleen rijden op elektriciteit (of waterstof). Jan Huitema (VVD), rapporteur op dit dossier namens het Europees Parlement, is blij. ‘Met deze deal worden nieuwe emissieloze auto’s goedkoper,’ denkt hij, ‘en komt er sneller een tweedehandsmarkt, waardoor schoon rijden betaalbaarder en toegankelijker wordt voor iedereen.’
Lees ook deze bijdrage van René van Rijckevorsel: Hoe Europa nog altijd rode loper uitrolt voor China
Het besluit mag dan passen in de ambities van de Europese Unie, toch zijn er drie bedenkingen. Allereerst: bij de verplichte elektrificatie van het Europese wagenpark hoort ook een Europees (snel)laadnetwerk.
Een dergelijke infrastructuur is nog ver te zoeken. Nederland is koploper als het gaat om laadpalen. Driekwart van de Europese laadinfrastructuur staat in Nederland, Duitsland en Frankrijk (en daar wordt de elektrische rijder ook al niet bepaald verwend).
Straks allemaal in een elektrische auto, maar een lege batterij?
Het probleem zit ’m niet alleen in het neerzetten van de laadpalen en snellaadstations (op maximaal 60 kilometer van elkaar), maar vooral in de stroomnetten, die de extra vraag nauwelijks aankunnen. Dus straks allemaal in een elektrische auto, maar een lege batterij?
In die batterijen zit de tweede bedenking. Zoals bekend komt de lithium die nodig is voor de batterijen voornamelijk uit China. Blijven de Chinezen de lithium de komende jaren leveren? Wil de EU afhankelijk blijven van China?
In haar Staat van de Unie van 2022 zei Commissiebaas Ursula von der Leyen: ‘Lithium en zeldzame aardmetalen vervangen nu al gas en olie in het hart van onze economie. Tegen 2030 zal onze vraag naar die zeldzame aardmetalen vervijfvoudigd zijn. En dat is een goed teken, want het laat zien dat onze Europese Green Deal snel gaat. Het minder goede nieuws is: één land domineert de markt. We moeten dus voorkomen dat we in dezelfde afhankelijkheid raken als bij olie en gas.’ Hoe, zei ze er niet bij…
China belangrijke leverancier van elektrische auto’s
De derde reserve heeft ook met China te maken. Het land ontwikkelt zich in hoog tempo tot een van de belangrijkste leveranciers van elektrische auto’s, ook door Europese automakers (Volvo) te kopen en daarmee eveneens hun kennis.
Nieuwe kwalitatief hoogstaande modellen uit China zijn, zeker ook door hun prijs, op de Europese markt al geduchte concurrenten van de Europese (Duitse) topmerken en het Amerikaanse Tesla. Het is de vraag of de Europese fabrikanten zo zullen kunnen innoveren en goedkoop produceren dat ze straks de concurrentiestrijd met de Chinezen aankunnen.
Want het kan toch niet de bedoeling zijn van Fit-for-55 dat Europeanen straks alleen maar Chinese auto’s kunnen kopen (gemaakt in een land waar ze het minder nauw nemen met de CO2-uitstoot) en dat de Europese autofabrikanten aan het kortste eind trekken?