Het kabinet maakte vrijdag bekend dat het het advies Wat wel kan van Johan Remkes grotendeels overneemt. De afgelopen dagen bleek dat veel boeren en milieuorganisaties zich konden vinden in de grote lijnen die Remkes uitzet. Het kabinet luisterde dit keer wel naar betrokkenen, voordat het reageerde op het advies. Het lijkt erop dat het hiermee probeert het vertrouwen terug te winnen en een poging doet om het stikstofprobleem, zoveel als mogelijk, in samenspraak op te lossen, schrijft Joan Zijerveld.
Het blijft een moeilijke boodschap naar de landbouwsector, maar de stikstofuitstoot moet snel dalen met de doelstelling om deze in 2030 gehalveerd te hebben. Deze boodschap bracht het kabinet voor de zomer met een stikstofkaartje als een olifant in een porseleinkast, maar dit keer pakt het het handiger aan. Voordat zij reageerde op het advies van Remkes, organiseerde premier Mark Rutte samen met de ministers Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) en Piet Adema (Landbouw) voor de boerenorganisaties een ontbijt in het Catshuis. Naast LTO waren woensdagmorgen ook Agractie en Farmers Defence Force (FDF) aanwezig.
Dialoog over stikstof nodig om het vertrouwen te herstellen
Het kabinet probeert hiermee – op advies van Remkes – de dialoog weer op gang te brengen, want dat is nodig voor herstel van het vertrouwen om uiteindelijk te komen tot een Landbouwakkoord. In een brief aan de Tweede Kamer laat het kabinet weten dat het de aanbevelingen die Remkes doet, grotendeels overneemt. Het gaat dan vooral om de adviezen om de zogenoemde ‘piekbelasters’ snel uit te kopen, een gebiedsgerichte aanpak te realiseren en te zoeken naar een alternatief voor het stikstof meetinstrument, de kritische depositiewaarde. Het kabinet maakt wel een kanttekening.
Lees meer in dit omslagverhaal: 111 vragen over de stikstofcrisis
Hoewel het niet alleen om boerenbedrijven gaat, ligt de uitkoop van ‘piekbelasters’ dicht bij natuurgebieden bij boeren gevoelig. De boerenorganisaties zijn tegen verplichte uitkoop en ook het kabinet wil daar niet aan. Niet alleen zorgt verplichte uitkoop voor minder draagvlak bij boeren, maar het ligt ook juridisch lastig. Het kabinet zegt in elk geval meer dan een jaar nodig te hebben om de uitstoot van 500 tot 600 ‘piekbelasters’ te beëindigen. Hoeveel extra tijd zij verwacht nodig te hebben, blijkt nog niet uit de reactie en dat maakt dat PAS-melders, bedrijven met een niet juridisch houdbare natuurvergunning en de bouwsector voorlopig nog niet weten waar ze aan toe zijn.
Remkes gaf voorzet, nu is de vraag of kabinet plannen uitwerken
Hoewel er een denkrichting is om het stikstofprobleem op te lossen, ontbreekt het nog aan details en – niet onbelangrijk – een perspectief voor de landbouwsector. Het kabinet moet de komende maanden hard aan de slag om de stikstofplannen uit te werken in een Landbouwakkoord, waarbij niet alleen van de boeren maar ook van banken, verwerkende industrie, supermarkten en toeleveranciers een bijdrage wordt verwacht. Remkes heeft een voorzet gegeven, maar de vraag is of het kabinet het juiste perspectief weet te schetsen, waar alle partijen zich in kunnen vinden. Er is een begin van een mogelijke oplossing, maar het einde van het stikstofprobleem is nog niet in zicht.