Premier Mark Rutte moet van de VVD-fractie en van het VVD-congres het aantal asielzoekers ‘substantieel’ omlaag brengen. Nog los van het feit dat hij daarbij coalitiegenoten D66 en ChristenUnie tegenover zich vindt, hebben de afgelopen decennia bewezen hoe moeilijk dit is. Maar als de politieke wil er is, zijn er een paar mogelijkheden, meent Arendo Joustra. Nederland moet vooral onaardiger worden.
Zal het uitmaken? Het VVD-congres in Rotterdam is afgelopen zaterdag akkoord gegaan met de spreidingswet waarmee het kabinet gemeenten kan verplichten opvang voor asielzoekers te regelen. Het enthousiaste applaus voor sprekers die zich voorstander van de wet toonden, maakte al snel duidelijk dat het wetje niet op bezwaar zou stuiten. Ook al omdat VVD-lid Mark Rutte aan het begin van het congres nog eens had beloofd als premier zijn uiterste best te zullen doen om de instroom van asielzoekers ‘substantieel’ omlaag te brengen.
Ingezonden opinie Malkis Jajan (VVD Enschede) en Lotte van Basten Batenburg (VVD Den Haag): Zo kan Nederland asielinstroom beperken
Ironisch genoeg vonden congresgangers die zich uitspraken tegen de spreidingswet en deze een dwangwet noemden, juist enige dwang in de Europese Unie een goed idee. Lidstaten zouden moeten worden gedwongen om een relatief gelijke portie asielzoekers op te vangen als Nederland. Dat de spreidingswet de opkomst bij verkiezingen voor de gemeenteraad zou kunnen ondergraven (waarom stemmen als het Rijk beslist?), was een sentiment dat weinig klonk, maar toch een reëel bezwaar is.
Hoe zal de VVD-kiezer op 15 maart 2023 reageren?
Of de meerderheid van de congresgangers de meerderheid van de VVD-kiezers vertegenwoordigt, zal volgend jaar op 15 maart blijken als er wordt gestemd voor de Provinciale Staten en indirect voor de Eerste Kamer. Meestal zijn partijcongressen iets linkser dan de kiezers op een partij. In dat licht gezien, zal de congresuitslag niet helpen om stemmers weg te houden van partijen ter rechterzijde van de laatst overgebleven volkspartij, zoals Rutte de VVD zaterdag noemde.
Niet dat een spreidingswet veel vermag. De wereld trekt zich over het algemeen weinig aan van Nederlandse wetten. De wereldbevolking groeit snel en een kind kan uitrekenen dat een rijk en welvarend land als Nederland daarvan de effecten zal ondervinden. Uiteraard kun je het asielzoekers niet kwalijk nemen dat ze voor Nederland kiezen. Los dat het geen pretje is om je familie, vrienden en geboorteland te moeten verlaten; veel Nederlanders hebben na een tweeweekse vakantie in het buitenland al heimwee.
Ruttes voornaamste probleem is opstelling van D66 en ChristenUnie
Overigens houdt niet alleen de wereld, maar ook Nederland zelf zich niet aan Nederlandse wetten. Al vele malen heeft het parlement ingestemd met een pardonregeling, die erop neerkwam dat asielzoekers die hier volgens de wet niet mochten blijven en die ook van de rechter het land dienden te verlaten, uiteindelijk, op aandringen van vooral linkse partijen, toch mochten blijven. Zoiets wordt in Nederland niet gezien als ondermijning van de rechtsstaat, maar is het natuurlijk wel.
Alle ogen zijn inmiddels gericht op premier Rutte en zijn beloftes. Maar die heeft te maken met een verdeelde coalitie. De ChristenUnie en D66 willen van een belemmering voor asielzoekers niets weten. Aangezien er wereldwijd zo’n twintig tot veertig miljoen vluchtelingen zijn, zullen ze toch ooit aan de kiezers moeten uitleggen of iedereen inderdaad altijd maar welkom is. En hoe hun warme welkom zich verhoudt tot het overeind houden van het stelsel van sociale zekerheid.
Voor alles heeft Nederland beleid, behalve voor beperken asielzoekers
Het blijft vreemd dat Nederland zich wel doelen heeft gesteld om de stijging van de temperatuur op aarde te beperken tot precies 1,5 graad, het aantal studenten voor bepaalde opleidingen met een numerus fixus beperkt en ook regels heeft voor hoeveel personen mogen meerijden in een Volkswagenbusje, maar bij asiel een openeinderegeling accepteert. Terwijl de gevolgen nogal ingrijpend zijn. Zowel voor de integratie als voor de druk op het onderwijs, de woningbouw en de zorg.
Zeker nu landen als Denemarken en Zweden strenger worden voor asielzoekers zal het waterbedeffect ervoor zorgen dat Nederland, qua welvaart en sociale zekerheid een soortgelijk land, meer asielzoekers zal trekken.
Veel kan Rutte niet doen om asiel te beperken
Lees ook: Na links Denemarken komt ook rechts Zweden met strenger immigratiebeleid. Wat zijn de plannen?
Wat kan Rutte doen als hij toestemming krijgt van de coalitiepartijen? ‘Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren,’ dichtte Willem Elsschot al en dat geeft de problemen voor Rutte goed weer. Een moratorium afkondigen zou het beste zijn en gezien zijn contacten met andere Europese leiders ook wel worden geaccepteerd. Het toelaten van asielzoekers even opschorten om in eigen land de zaken op orde te brengen. Dat biedt tijdelijk lucht, maar biedt geen soelaas voor de komende jaren.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout