Gebrek aan vertrouwen in ‘de’ politiek die te hoge verwachtingen wekt en macht uit handen geeft, verbaast niet. Gelukkig is er een lichtpuntje.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Hans Dijkstal was in 2002 een joviale VVD-lijsttrekker. Toen kwam Pim Fortuyn. Net als veel andere politici was Dijkstal niet tegen hem opgewassen. Zelf begreep hij maar niet dat burgers ontevreden waren, terwijl de economie draaide als een tierelier en ze altijd weer blij waren op Schiphol te landen na een buitenlandse reis. Hij overleed in 2010 als teleurgesteld man.
Helaas voor Dijkstal, en niet alleen voor hem, zegt de stand van het land weinig over de tevredenheid van de burger. Zelfs als het een vergelijking met andere landen goed kan doorstaan, kunnen emoties van burgers sterker zijn dan de realiteit. Die hebben bovendien te maken met verwachtingen van wat de overheid vermag.
De overheid zou alles wel oplossen
De afgelopen decennia zijn die verwachtingen huizenhoog gegroeid. Gevoed door pretenties van politieke partijen van links tot rechts dat de overheid wel even alles zou oplossen. Geen ongemak – materieel of immaterieel – zou te groot zijn voor als hulptroepen verklede ambtenaren van de staat. En anders werd wel een wet aangenomen die als een soort toverstaf vervelende zaken zou doen laten verdwijnen.
En de burger geloofde het maar wat graag. Als een moeder zou de overheid alle zorgen wegnemen en als een vader zou de overheid beschermen tegen boze mannen. En de politiek bleef deze gedachte maar voeden. Ook in de laatste verkiezingsprogramma’s duikt steeds het woordje ‘overheid’ op als duizenddingendoekje.
Inmiddels wordt langzaam duidelijk dat de overheid deze torenhoge verwachtingen helemaal niet kan waarmaken. Bij de overheid blijken geen supermensen te werken, geld raakt op en over de uitvoering van al die wetten en de handhaving ervan is onvoldoende nagedacht. Zo valt keer op keer de overheid van haar voetstuk. De teleurstelling was ingebouwd en laat zich inmiddels in vele vormen zien.
Lees ook het interview met Kamerlid Pieter Omtzigt: ‘Dit kan het vertrouwen in politiek en instituties systemisch raken’
Geen wonder dat burgers steeds minder vertrouwen hebben in ‘de’ politiek, zoals het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) rapporteerde. Ze zien dat de keizer geen kleren aanheeft, dat te veel is beloofd. Dat de overheid burger en ondernemers gedurende de pandemie bijstond met geld en goede raad, telt blijkbaar niet. Noch de financiële steun voor de hoge energietarieven.
Veel kwesties die spelen, hebben overheid en politiek zichzelf aangedaan
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout