Terwijl het anti-overheidssentiment groeit, vooral onder burgers uit lagere welstandsklassen, belooft de SP nóg meer overheid. Op 15 maart is dat vermoedelijk geen recept voor een grote verkiezingsoverwinning, schrijft Roelof Bouwman.
Over Karl Marx (1818-1883), de fameuze grondlegger van het ‘wetenschappelijk socialisme’, doen veel misverstanden de ronde. De meest hardnekkige is waarschijnlijk dat hij een fanatiek voorstander zou zijn geweest van staatsingrijpen en een oppermachtige overheid.
Karl Marx zag weinig in ‘verstatelijking’
Het tegendeel was het geval. Marx zag weinig in ‘verstatelijking’. Daardoor zou immers de overheid eenvoudig de plaats van de ondernemer innemen en zou het kapitalisme, zij het in een andere vorm, toch blijven bestaan. Terwijl het kapitalisme nu juist diende te worden áfgeschaft.
Ook de volgelingen van Marx zaten aanvankelijk op die lijn. Zo werd in 1912 in het beginselprogramma van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) – de belangrijkste voorloper van de PvdA – van de staat nauwelijks gerept.
Lees ook deze column van Gerry van der List: Waarom het maar tobben blijft met de SP
Het was in Nederland vooral door toedoen van de destijds oppermachtige christelijke partijen – sociaal-democraten gingen pas in 1939 meeregeren – dat de overheid zich in het interbellum met steeds meer zaken ging bemoeien. Na de Duitse bezetting ging het hek helemaal van de dam en zelfs nu we al twaalf jaar worden geregeerd door een liberale premier, dijt de staat alleen maar verder uit.
Onder Rutte steeg collectieve lastendruk naar bijna 40 procent
De cijfers liegen er niet om. Onder Mark Rutte steeg de collectieve lastendruk van ruim 34 naar bijna 40 procent. Ook is sprake van een explosief groeiend overheidsapparaat. Zo telde het Rijk in 2021 ruim 131.000 volledige banen, een toename van bijna 20 procent vergeleken met 2017. Alleen al in 2021 kwamen er 5.687 rijksambtenaren bij. En dan waren er nog de uitgaven voor ‘externe inhuur’: maar liefst 2,3 miljard euro.
Bij de Socialistische Partij (SP) schijnen ze hier geen weet van te hebben. Helemaal in strijd met de feiten schreeuwt de partij al jaren van de daken dat de Nederlandse overheid onder invloed van het vermaledijde ‘neoliberalisme’ aan het capituleren is. Minstens zo frappant: helemaal in strijd met Marx voegt de partij daar graag aan toe dat de overheid vaker op de stoel van ondernemers moet gaan zitten. Staatskapitalisme dus.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout