Den Haag moet voorkomen dat stikstof bij rechter wordt uitgevochten

De BBB mag dan de grote winnaar van de verkiezingen zijn, er is alle kans dat actiegroepen druk gaan zetten om de uitstoot van stikstof sneller omlaag te brengen. De eerste rechtszaken zijn al aangekondigd. Dit kan gevaarlijk uitpakken, schrijft Arendo Joustra.

Door de winst van BBB lijkt er politieke ruimte te zijn ontstaan voor een soepeler uitvoering van de stikstofplannen. Geen gedwongen ­verkoop van boerderijen als uiterste dwangmiddel, meer aandacht voor innovatie om de stikstofuitstoot omlaag te brengen, en, vooral, veel meer tijd. Vooral dat laatste is van belang. Het helpt enorm als de deadline niet 2030 is, maar 2035.

Greenpeace ziet liever 2025 dan 2030 als deadline

Mocht deze politieke ruimte er inderdaad komen, dan dreigt wel het gevaar dat actiegroepen als Greenpeace en Mobilisation for the Environment van Johan Vollenbroek roet in het eten gooien. Ze hebben al aangekondigd dat ze rechtszaken zullen beginnen om hun gelijk te halen. Greenpeace wil bovendien liever 2025 dan 2030 als deadline, want ‘de natuur staat op omvallen’.

Nou zal dat laatste wel loslopen, want de natuur is veerkrachtig. Ze was er al voordat er mensen waren en zal er ook nog zijn als de mensen al lang zijn uitgestorven. Maar er is een papieren werkelijkheid en daar hebben rechters rekening mee te houden. Zij moeten de stikstofplannen bijvoorbeeld afmeten aan de mate van natuurherstel.

Politiek Den Haag moet de rechter tegen zichzelf beschermen

Alle kans dat de rechters de actiegroepen gelijk moeten geven. En dan heb je pas echt de poppen aan het dansen. Dan draait de rechterlijke macht in feite de verkiezingsuitslag van 15 maart terug. Hoe zullen de BBB-stemmers, en niet alleen zij, dan reageren? Het is een schouwspel waaraan je liever niet denkt.

Alleen de politiek kan de rechterlijke macht uit de wind houden. Den Haag – eerder dan de provincies – moet voorkomen dat stikstofvonnissen in het gezicht van de rechterlijke macht ontploffen. Met ondermijning van de rechter is niemand gebaat.

Hoe dit moet? Tom Poes, verzin een list.