Er wordt veel geklaagd over polarisatie. Maar vroeger wilde de PvdA het CDA kapotmaken en cultiveerden Nederlanders vooroordelen jegens elkaar in aparte zuilen. Politieke strijd is van alle tijden, schrijft Gerry van der List.
Het klimaat in politiek Den Haag wordt vaak als guur ervaren. Zeker oudere politici zien bijna louter achteruitgang in de zeden en gewoonten in en rond het parlement. Vroeger was het toch een stuk aangenamer om politiek te bedrijven, zo is de nostalgische boodschap. Deels klopt dat ook wel. Politici worden bijvoorbeeld steeds ernstiger bedreigd. PVV-voorman Geert Wilders loopt bij het uitdragen van zijn idealen zelfs dagelijks gevaar voor eigen leven. Toch was het in de politiek in het verleden zeker niet op alle fronten beter.
Kijk naar ideologische scherpslijperij. Khadija Arib betoogde deze zomer in het televisieprogramma Zomergasten dat de polarisatie haar vroegere werk als voorzitter van de Tweede Kamer moeilijker had gemaakt. Ze deed het voorkomen alsof dit een heel nieuw verschijnsel was. Maar polariseren is van alle tijden. Aribs eigen partij, de PvdA, omhelsde in de tweede helft van de jaren zestig zelfs de zogeheten polarisatiestrategie. Doel was politieke tegenstellingen sterk te benadrukken.
In de praktijk voerden de sociaal-democraten een soort kruistocht tegen confessionele partijen. Het kapotmaken van het CDA maakte deel uit van het militante streven. Heel leuk was dat dit geheel verkeerd uitpakte. CDA-leider Dries van Agt had zo zijn buik vol van de aanvallen van de PvdA op zijn partij en zijn persoon dat hij in 1977 koos voor een coalitie met de VVD en Joop den Uyl en diens rode makkers tot een rolletje in de oppositiebanken veroordeelde.
Laden…
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Wilt u opnieuw inloggen