Kiezer verdient gevecht om macht, geen rondetafelgesprek

Lijsttrekkers met elkaar in debat bij RTL. Foto: Robin Utrecht/ANP

Er werd een ideeënstrijd toegezegd, maar partijen van links tot rechts zochten deze campagne liever naar overeenkomsten dan verschillen. Daar schuilt een gevaar in, schrijft Victor Pak. Kiezers kunnen ontevreden raken als politici stevige keuzes maken over onderwerpen die vóór de stembusgang niet aan bod kwamen.

De verdeling van macht, daarover gaan de Tweede Kamerverkiezingen. Op 22 november schenkt de burger macht aan de volksvertegenwoordiging om het land te besturen. Politici komt die macht niet zomaar toe, ze moeten die verdienen.

Daar ging het mis deze campagne. Een ideeënstrijd werd toegezegd, maar verdween in een laag dikke mist. Het thema bestaanszekerheid werd een dooddoener. Partijen van links tot rechts zochten liever naar overeenkomsten dan naar verschillen.

Campagne gebruiken om het land ervan te overtuigen dat zij oplossingen bieden

Nederland staat voor grote uitdagingen. Immigratie leidt tot grote druk op de voorzieningen, het vestigingsklimaat zit in het slop, en de energietransitie verloopt moeizaam. Serieuze problemen die de kiezer raken. De partijen hadden de campagne moeten gebruiken om het land ervan te overtuigen dat zij de beste oplossingen bieden.

Extra mist ontstond door programma’s niet te laten doorrekenen, en door het mijden van de vraag wie premier moet worden. Kiezers willen weten wie namens hen van Brussel tot Washington het Nederlandse belang behartigt. Daarin geen zin hebben, is ook een keuze.

In deze matte campagne schuilt gevaar. Kiezers kunnen snel ontevreden raken. Zeker als politici straks stevige keuzes maken, of moeizame compromissen sluiten over onderwerpen die vóór de stembusgang nauwelijks aan bod kwamen.

Gelukkig is het stempotlood scherp, en kan de kiezer zijn plicht doen door de macht naar eigen inzicht te verdelen.