Geef werknemers goed financieel advies over het nieuwe pensioenstelsel, anders tast dat de bestaanszekerheid aan, waarschuwen Fred de Jong en Paul van der Ploeg in een ingezonden opinie.
De Wet toekomst pensioenen (Wtp) is sinds 1 juli van kracht, maar is nog steeds voer voor discussie. In die discussie moet er meer aandacht worden besteed aan de toegankelijkheid en betaalbaarheid van financieel advies voor de pensioendeelnemers. Er is een groot risico dat pensioenuitvoerders zich beperken tot keuzes ten aanzien van de eigen pensioenregeling, de wettelijke minimale verplichting. En daarmee geen aandacht schenken aan de gevolgen van die keuzes voor de totale financiële situatie van de deelnemer.
Keuzebegeleiding en financieel advies
De nieuwe pensioenwet herbergt veel keuzemomenten voor pensioendeelnemers die financieel bijzonder ingrijpend kunnen zijn. Niet alleen het straks kunnen kiezen voor een vrij te besteden bedrag ineens van maximaal 10% van het individuele pensioenvermogen, maar bijvoorbeeld ook het effect op de financiële situatie van nabestaanden. Tevens gaan deelnemers naar verwachting vaker kiezen tussen een vast of variabel pensioen en zullen pensioenfondsen vaker nieuwe extra keuzes bieden in de pensioenregeling. Bijvoorbeeld de keuze voor een hoge uitkering in het begin en een lagere uitkering later.
En mogelijk krijgen deelnemers in de opbouwfase meer ruimte voor beleggingskeuzes. Deze ingewikkelde keuzes zijn afhankelijk van en hebben een grote invloed op de totale financiële situatie nu en in de toekomst. Bijvoorbeeld in de vraag of de (gewenste) woning wel betaalbaar is/blijft of het effect op de financiële situatie van nabestaanden bij overlijden.
Deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor de te maken keuzes. Pensioenuitvoerders begeleiden hen alleen in het maken van een passende keuze. En hier wringt de schoen.
In gesprekken met diverse partijen in de pensioensector horen wij brede zorgen over de manier waarop de meeste pensioenuitvoerders deelnemers gaan begeleiden bij het maken van passende keuzes.
Passende keuzes voor nieuw pensioenstelsel
Keuzebegeleiding moet volgens de pensioenwet leiden tot passende keuzes, maar dat is iets anders dan de beste keuzes voor deelnemers. Pensioen is een complex onderwerp voor de meeste deelnemers en de keuzes die ze maken hebben potentieel grote gevolgen voor de rest van hun (financiële) leven. Als daar onvoldoende aandacht voor is, kunnen met name de groepen in de samenleving die minder financieel vaardig zijn, in financiële problemen komen. Daarom zijn pensioendeelnemers gebaat bij het inwinnen en toegankelijk maken van deskundig integraal financieel advies.
Zodat in de keuzebegeleiding niet alleen naar de pensioenregeling wordt gekeken, maar ook andere inkomensvoorzieningen, de woonlasten, het vermogen en alle uitgaven worden meegenomen. Nu en in de toekomst. Waarbij de wensen en de situatie van de pensioendeelnemer centraal staan.
Bestaanszekerheid en pensioenstelsel
Het maken van verstandige keuzes voor je pensioen is noodzakelijk voor de zo veel genoemde bestaanszekerheid. Deze keuzes zorgen dat mensen onbezorgd van hun oude dag kunnen genieten en een actieve bijdrage blijven leveren aan onze economie. Daarom is het belangrijk dat deelnemers actief op de mogelijkheid en de toegevoegde waarde van financieel advies worden gewezen. Want er is voldoende wetenschappelijk bewijs dat goed financieel advies tot betere keuzes leidt.
Maar dan moet dat financieel advies wel voldoende toegankelijk en betaalbaar zijn. Daarvoor is het nodig dat deelnemers door pensioenfondsen actief gewezen worden op de mogelijkheid financieel advies in te winnen, dat werkgevers de (fiscale) mogelijkheden benutten om financieel advies aan te bieden als onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket en dat er voldoende deskundige adviseurs beschikbaar zijn om dat advies te geven.
Gezien het maatschappelijke belang van financieel advies bij keuzebegeleiding moet vooral de betaalbaarheid van financieel advies worden verbeterd. Bijvoorbeeld door fiscale prikkels in te voeren, de werkkostenregeling te verruimen of het wettelijk mogelijk te maken dat een deel van het individuele pensioenvermogen of de pensioenpremie voor de kosten mag worden aangewend. Wij roepen de politiek op om de Wet toekomst pensioenen niet meer ter discussie te stellen, maar om samen met financieel adviseurs de toegankelijkheid van advies bij keuzebegeleiding te verbeteren.