Dat tienduizenden spookwoningen worden gebruikt voor criminele doeleinden is een misstand. Intussen hebben ‘arme’ woningzoekenden het nakijken. Optreden, vindt Gerlof Leistra.
Spookwoningen verstoren de huizenmarkt, veel meer nog dan gebruik via Airbnb. Verhuur aan toeristen wordt steeds meer aan banden gelegd, bijvoorbeeld door vergunning voor een maximum aantal dagen per jaar. Het fenomeen spookwoningen is lastiger te bestrijden. Eind vorig jaar betrof het 31.000 woningen, bleek uit onderzoek van RTL Nieuws. In 2016 waren het er nog 21.000.
Niemand ingeschreven in spookwoningen
Het gaat om woningen waar officieel langer dan een jaar niemand staat ingeschreven. In de praktijk fungeren veel spookwoningen als dekmantel voor criminaliteit in de vorm van drugsproductie, prostitutie of huisvesting van illegalen. Hoewel vaak sprake is van overlast en brandgevaar, wordt ondanks alle signalen niet of te laat opgetreden.
Eén van de manieren om misbruik aan te pakken, is een verplichte melding van leegstand. Dan kan er gerichter worden gecontroleerd. Maar gezien de groei van het aantal spookwoningen de afgelopen jaren schiet die controle tekort en zijn de sancties blijkbaar onvoldoende om criminelen te weren.
Bevoegdheid spookwoningen tijdelijk te sluiten
Op basis van de Opiumwet hebben burgemeesters de bevoegdheid een drugspand tijdelijk te sluiten. Minder eenvoudig is het om mensen definitief uit hun huis te zetten of een koophuis gedwongen te laten veilen. Zo’n ingreep is strijdig met het woonrecht en wordt al snel gezien als een beperking van de persoonlijke levenssfeer.
Maar bij spookwoningen zijn er geen officiële bewoners. Na crimineel misbruik zou de lat voor permanente uitzetting en eventueel gedwongen verkoop minder hoog moeten liggen. De instanties moeten niet alleen sneller, maar ook harder reageren. Anders komen woningzoekenden zonder geld nooit aan bod. En is de georganiseerde misdaad de winnende partij.