Wie had gedacht dat het debat over de Regeringsverklaring zou uitmonden in een strijd over het hoofddoekje? Carla Joosten niet, maar ze heeft wel een idee hoe het zover kon komen.
Dat het Kamerdebat werd gedomineerd door hoofddoekjesgesteggel, is het gevolg van het uitblijven van een diepgaand debat over de ontwikkeling van Nederland als immigratieland. In plaats van dat het debat ging over de hoofdzaak, ging het over de hoofddoek. Met dank aan de oppositie en PVV-leider Geert Wilders, die afging als een gieter.
Vrijheid van godsdienst is het oudste grondrecht in de Nederlandse wet. Het kwam in 1579 in het verdrag van de Unie van Utrecht. Eerst had het betrekking op geweten, sinds 1848 ook op uiting. En dus zijn islamitische vrouwen vrij om een hoofddoek te dragen. Al is niet iedereen er, op zijn zachtst gezegd, van gecharmeerd.
De hoofddoek is net als de moskee een zichtbare uiting van een godsdienst die groeit in een verder geseculariseerd land. Van de bijna 18 miljoen Nederlanders is 5,6 procent moslim. In tegenstelling tot andere godsdiensten groeit de aanhang van de islam. Een logisch gevolg van de komst van meer moslims.
De immigratie zorgt al decennia voor verdeeldheid en ophef, zoals over de hoofddoek. Ophef die zo nu en dan oplaait. Zeker nu er een partij in de regering zit waarvan de leider al jaren ageert tegen de islam en de veranderde bevolkingssamenstelling in de grote steden.
Vaarwel dualisme
Twee PVV-ministers lieten zich in het verleden kritisch en smalend uit over de hoofddoek. Minister van Asiel en Immigratie Marjolein Faber noemde GroenLinks-PvdA-Kamerlid Esmah Lahlah zelfs al eens ‘PvdA-hoofddoek’. Faber en vicepremier Fleur Agema voelden zich ook in hun nieuwe rol als kabinetslid niet belemmerd hun visie te uiten.
Vrijheid van meningsuiting? De linkse oppositie vond het racisme. Niet alleen de ministers moesten er afstand van nemen, maar ook de nieuwe premier Dick Schoof. PVV-leider Geert Wilders viel Schoof aan omdat die ‘zijn’ ministers – die van Wilders – niet in bescherming zou nemen. Vaarwel dualisme en een extraparlementair kabinet. En dat om de hoofddoek. Een afgang.
Echte hoofdzaken
Het debat draaide om wat politici op X plaatsen. De brievenrubrieken in de kranten puilden nog dagen uit van de negatieve reacties. Of de parlementariërs het niet eens over echte problemen konden hebben. Dat had goed gekund, ware het niet dat de hoofddoek een simpeler thema is.
De Kamer had het kunnen hebben over echte hoofdzaken in plaats van de hoofddoek. Bijvoorbeeld over het woningtekort en het alarmerende rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling 2050, waarin staat dat zonder beperking van de immigratie Nederland zijn welvaart niet kan handhaven. Tenslotte zijn ‘studie-, arbeids- en asielmigratie het springende punt,’ van dit kabinet, had premier Schoof nog zo duidelijk gezegd. Maar nee, hoofddoekjesgesteggel domineerde.
Esmah Lahlah kon het niet meer aanhoren en hield een hartstochtelijk pleidooi voor de vrijheid om een hoofddoek te dragen.
Tekst gaat verder onder tweet
Opdat we het abnormale blijven benoemen. Niet voor mijzelf, maar voor al die meisjes en vrouwen die worden weggezet. Dit land is van ons allemaal, laat je niks wijsmaken. https://t.co/ROP30V1k5t
— Esmah Lahlah 🕊️ (@a_lahlah) July 4, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dat werd al snel gevolgd door een reactie op X van schrijfster Lale Gül, die erop wees dat er ook vrouwen zijn die de hoofddoek helemaal niet uit vrije wil dragen. Al zijn ze er wel, voegde ze er objectief aan toe.
Mijn reactie in 2 delen https://t.co/jNwhYdhVD5 pic.twitter.com/65UE5iYPFJ
— Lale Gül (@lale_gul89) July 4, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
https://x.com/lale_gul89/status/1808914518942073020
Beider inbreng klopt. Het tweetal maakte duidelijk dat noch het simplisme van de oppositie – die kritiek op de hoofddoek verwarde met racisme – noch dat van de PVV ergens op slaat. Het ligt, zoals zo vaak, genuanceerder.
Je mag in dit land de hoofddoek kritiseren en discussiëren over de vraag in hoeverre vrouwen die nu echt in volle vrijheid dragen. Ayaan Hirsi Ali deed het en Europees Parlementslid Assita Kanko (N-VA) doet het nog steeds. Zelfs ministers mogen het. Maar wel op het goede moment, en niet midden in een belangrijk en toch al chaotisch debat.
Lahlah (44) en Gül (26) zijn toonbeelden van emancipatie. Beiden volledig geïntegreerd, en met een bewonderenswaardige bijdrage aan deze samenleving. Lahlah wordt alom geprezen vanwege haar prestaties als wethouder in Tilburg, en vervult met verve haar rol in de Tweede Kamer. Gül schreef al twee bestsellers en neemt niet minder bewonderenswaardig deel aan het maatschappelijke debat.
Beiden zijn een voorbeeld
Beiden zijn welbespraakt en beheerst. Menige minister kan er een voorbeeld aan nemen. Maar ook menige fractievoorzitter. Het getetter en geschreeuw in het Kamerdebat leidde tot niks. De goeden niet te na gesproken, zoals Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Henri Bontenbal (CDA).
Ook premier Dick Schoof toonde zich beheerst. Wat vond hij ervan dat het hoofddoekje een hoofdrol kreeg tijdens zijn parlementaire vuurdoop? ‘Ik denk dat het iets te maken heeft met de religieuze beleving in Nederland die zich in de afgelopen decennia heeft ontwikkeld, waarbij je aan de ene kant religiositeit ziet afnemen en aan de andere kant religiositeit ziet toenemen.
‘Dat kan allemaal in dit land en dat is heel goed. Het hoort bij de basisvrijheden in Nederland en daar moeten we niet aan tornen,’ zei Schoof op zijn eerste persconferentie op een vraag van EW.
En de hoofddoek? Daarmee heeft Schoof geen enkel probleem. ‘Er is maar één uitzondering,’ zei hij. Bij gezagsdragers zoals de politie en de boa’s.
Aan de geloofsvrijheid, sinds Willem van Oranje een groot goed, zal het kabinet-Schoof niet tornen.
Lees ook onze verhalen over de hoofddoek bij politie en boa’s