Het feit dat we de 18 miljoenste inwoner mogen verwelkomen, is een groot compliment aan onszelf. Maar we betalen in sociaal opzicht een hoge prijs voor dat succes, schrijft Hella Hueck.
Halverwege de jaren negentig volgde ik aan de Universiteit Utrecht het vak Europees economisch recht. Een gloednieuw vak, het recht van vrij verkeer van personen was net vastgelegd in het Verdrag van Maastricht.
Achteraf werd in die colleges een wel zeer utopisch beeld geschetst over wat de interne markt ons allemaal zou opleveren. Ja, met een macro-economische bril op bezien is Europa welvarender geworden. Maar met de kennis van nu is het een groot gemis dat bij het uitdenken van de interne markt nauwelijks sociologen betrokken waren.
Zij hadden vast gewaarschuwd dat een samenleving onder spanning komt te staan als het te eenvoudig wordt om in een rijk en veilig land te studeren, werken en wonen. Dat we deze maand de 18 miljoenste inwoner – hoogstwaarschijnlijk een ‘nieuwe’ Nederlander – mogen verwelkomen, is een groot compliment aan onszelf. Maar we betalen in sociaal opzicht een hoge prijs voor dat succes.
Opt-out voor EU-asielbeleid lijkt onhaalbaar
Vanaf 2004, toen tien nieuwe landen bij de Europese Unie kwamen, is het aantal nieuwe Nederlanders snel gegroeid. Er wonen hier nu ruim 745.000 mensen uit een ander EU-land, vooral Polen. Die migratiestroom is dertig jaar geleden niet voorzien.
Nederland kan door die Europese regelgeving arbeidsmigranten moeilijk afremmen. Eerlijk is eerlijk: werkgevers willen dat ook niet. Sectoren als de logistiek, vleesverwerking en kassenbouw zijn te zwaar gaan leunen op arbeidsmigranten. Tegelijkertijd levert dit voor andere landen (van Spanje tot Hongarije) grote problemen op: jong talent trekt weg.
Wat dertig jaar terug werd verkocht als onbetwistbare vooruitgang en vrijheid, is uitgegroeid tot een hoofdpijndossier. Maar geen enkele vrijheid is onbegrensd, ook het vrij verkeer van personen niet. Het kabinet zet vol in op een opt-out voor EU-asielbeleid. Dat lijkt onhaalbaar. In Brussel agenderen dat het vrij verkeer van personen is doorgeslagen, heeft meer realiteitszin.
