Het heeft even geduurd, maar met het begin van het nieuwe academische jaar zien de universiteiten in Amsterdam en Leiden eindelijk het belang in van de veiligheid van hun Joodse studenten en stafleden. Dat inzicht dwingt hen nu tot strenge maatregelen waar de hele academische gemeenschap van kan profiteren, schrijft Geerten Waling.
Sinds de terreuraanslag door Hamas op Israël op 7 oktober is bijna een jaar verstreken. In die tijd is de wereld voor Joden onzekerder en onveiliger geworden, zeker in Nederland. Virulente anti-Israëlprotesten en aanvallen op Joden zijn nog altijd aan de orde van de dag, al helemaal nu vandaag – 2 september – de universiteiten weer opengaan.
De links-islamistische mengelmoes van krakers, Antifa-activisten en Palestijnse actieclubs die afgelopen jaar verantwoordelijk was voor illegale bezettingen, besmeuringen en vernielingen op Nederlandse universiteiten, heeft niet stilgezeten deze zomer. Via sociale media werden steeds nieuwe acties aangekondigd. Nu het academische leven weer op gang komt, is de verwachting dat deze acties niet lang op zich laten wachten.
De groep Vakbondsleden Solidair met Palestina – met ‘volledige steun’ van vakbond FNV – heeft al opgeroepen om vrijdag 6 september te demonstreren tegen de Universiteit van Amsterdam (UvA). Die zou weigeren te onderhandelen met haar ‘arbeiders’ over hun demonstratierecht en ‘het verbreken van banden met genocide’, waarmee vermoedelijk academische samenwerking met Israëlische universiteiten en academici wordt bedoeld.
‘Nu is het tijd om te escaleren,’ zeggen de ‘vakbondsleden’:
De vakbond @FNV vindt het nu tijd om te gaan escaleren. En kondigt voor volgende week acties aan op de @UvA_Amsterdam. pic.twitter.com/3YUSNib6rt
— Frans van Heest (@fcvheest) August 30, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Anti-Israëlprotesten: wat universiteiten doen tegen escalatie
Voor universiteiten belooft het een hete herfst te worden. De bestuurders houden hun hart vast. Wel lijkt de zomerrust stimulerend te zijn geweest voor enige reflectie en redelijkheidszin. De aanhoudende klachten van Joodse medewerkers en studenten, die zich direct en indirect geïntimideerd en bedreigd voelden vanwege de antisemitische bijsmaak van de anti-Israëlprotesten, lijken dan toch te zijn doorgedrongen tot de bestuurskamers.
De Universiteit Leiden heeft, ondanks protesten onder radicale activisten, de pasjescontrole bij de ingang van haar gebouwen in Leiden en Den Haag opgeschroefd. Ook zijn er meer beveiligers in dienst, deels ook in burger, die ‘verdachte situaties’ vroegtijdig moeten signaleren. De universiteit staat in nauw contact met politie en justitie om illegale acties en escalatie van demonstraties te voorkomen.
In een persbericht legt de Leidse universiteit zelfs uit dat zij student-assistenten heeft aangesteld ‘die op basis van open bronnen (internet) een veiligheidsbriefing verzorgen over gebeurtenissen en incidenten in de wereld die effect kunnen hebben op de Universiteit Leiden’. De maatregelen en transparante communicatie tonen een koerswijziging van het Leidse bestuur, dat voor de zomer nog weinig greep op de protesten leek te hebben.
Jassen en tassen verboden, ter bescherming van Joden
Ook in Amsterdam lijken de universiteiten tot bezinning te zijn gekomen. Zowel de Vrije Universiteit (VU) als de UvA, die voor de zomer het zwaarst te kampen had met activistische agressie, kondigde aan komende tijd bij alle gebouwen te controleren op toegangspassen.
Dit moet onbevoegden, die niet staan ingeschreven als student of medewerker, van het terrein weghouden. Bij evenementen op de universiteit krijgen bezoekers toegang met een persoonlijke QR-code, en moeten zij jassen en tassen bij de ingang afgeven.
De voornaamste reden voor deze strenge maatregelen, zo laten de Amsterdamse universiteiten weten, is de wens ‘om de campus voor iedereen een veilige plek te houden’. Dat is al jaren het beleid op de universiteiten. De nieuwe maatregelen lijken vooral een reactie op het gevoel van onveiligheid dat breed leeft onder Joodse en Israëlische studenten en medewerkers.
Lichtend voorbeeld voor andere universiteiten
Zo nemen de bestuurders in Leiden en Amsterdam, door schade en schande wijs geworden in het afgelopen jaar, nu eindelijk maatregelen. Die niet alleen voor Joodse leden van de gemeenschap gunstig uitpakken, maar ook voor de stille meerderheid die evenmin iets met gewelddadige demonstraties te maken wil hebben. Maatregelen waarmee de universiteiten misschien eindelijk weer een plek worden waar iedereen die dat wil in vrijheid kan studeren, doceren en onderzoeken.
Dat is alleen maar winst – en een lichtend voorbeeld voor universiteiten die deze stap nog niet hebben durven zetten.