PVV waar is je leiband, want het kabinet-Schoof loopt er niet aan. Dat schrijft Gerry van der List.
Op 22 november 2023 brachten 2.450.878 Nederlanders een stem uit op de PVV. Het ligt voor de hand dat een flink deel van deze kiezers zich aangesproken voelde door de duidelijke standpunten van de partij van Geert Wilders over buitenlands beleid en defensie. Het verkiezingsprogramma sprak in elk geval heldere taal.
Wat betreft de krijgsmacht viel bijvoorbeeld het standpunt te lezen dat deze alleen moest worden ingezet ter verdediging van het nationale grondgebied. Met als gevolgtrekking dat het onverstandig is schaars militair materieel naar Oekraïne te sturen. Helaas deed het vorige kabinet dit wel, waaruit weer eens zou blijken dat het buitenland belangrijker werd geacht dan het eigen land. Nederlanders moeten weer op de eerste plek komen te staan, luidde de mantra in het programma.
Dit betekent ook dat ontwikkelingshulp, die ‘voor een groot deel in de diepe zakken van Afrikaanse machthebbers’ verdwijnt, dient te worden afgeschaft en een minister voor dit beleidsterrein bijgevolg overbodig is.
En de keuze voor een ‘soeverein Nederland’, dat weer baas is over eigen geld en eigen grenzen en zijn eigen regels maakt, inspireerde de PVV tot een pleidooi voor een bindend referendum over een Nexit. Wat zou kunnen leiden tot een vertrek uit de Europese Unie, ‘een instituut dat steeds meer macht naar zich toetrekt, belastinggeld opsoupeert en ons dictaten oplegt’.
Nu spreekt het voor zich dat een politieke partij in Nederland concessies moet doen bij deelname aan een kabinet. Zelfs als het de grootste regeringspartij betreft. In het geval van de PVV waren veel ideeën zo radicaal en zo afwijkend van de opvattingen van de coalitiepartners, dat het helemaal onvermijdelijk was om de eigen wijn flink met water te verdunnen. Maar op het gebied van de buitenlandse politiek valt voorlopig bijna helemaal geen PVV-wijn te proeven.
Geen euroscepticus
Zo steunde het kabinet-Schoof Wopke Hoekstra in diens verlangen in Brussel te blijven. De CDA’er, die zijn mislukte partijleiderschap en weinig glansrijke vicepremierschap een vervolg gaf als Eurocommissaris voor Klimaatactie, wekt niet de indruk zich de lange benen uit het lijf te lopen voor het Nederlands belang en is zeker geen euroscepticus.
Curieus is verder dat de PVV zich is gaan ontfermen over een portefeuille die volgens het verkiezingsprogramma moet worden afgeschaft. Verrassend was bovendien dat de minister voor ontwikkelingshulp, Reinette Klever, bij de onderhandelingen over de begroting volgens bronnen van RTL stelling nam tegen bezuinigingen op haar budget. Daar snapt niemand iets van. Jammer is dat PVV’ers zelden interviews geven, want anders had de partij tekst en uitleg kunnen geven of de berichtgeving kunnen tegenspreken.
Gedwee lijkt de PVV zich ook op te stellen als het gaat om de oorlog tegen Rusland, waar Nederland ongelukkigerwijs is ingezogen. Meteen na hun beëdiging reisden de ministers Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) en Ruben Brekelmans (Defensie, VVD) naar Oekraïne om president Volodymyr Zelensky een hart onder de riem te steken. Premier Dick Schoof deed begin deze maand hetzelfde. Ook staat het kabinet Oekraïne ruimhartig toe om door Nederland geleverde wapens in te zetten op Russisch grondgebied. En in zijn Regeerprogramma belooft het onverminderde steun aan Oekraïne.
Vreemde vorm van dankbetuiging
Als de PVV leden zou hebben gehad, zouden zij op een partijcongres vast hebben gezegd: kom op, Geert, doe eens wat voor het nationaal belang, dat had je toch beloofd? Maar Wilders heeft geen last van een mondige achterban en gaat zijn goddelijke gang. Die tot veler verrassing naar Zelensky voerde. Hij beweert met de president onder meer over Nord Stream te hebben gesproken. Inderdaad een belangrijke kwestie. Het is een vreemde vorm van dankbetuiging voor massale steun dat Oekraïners blijkbaar voor het Westen belangrijke pijpleidingen hebben opgeblazen. Maar wat beklijft, is toch de foto waarop Wilders stralend naast Zelensky staat.
Forum voor Democratie maakte hier meteen een heel nummer van. De Nederlandse fanclub van Vladimir Poetin schildert Wilders nu gretig af als een onnozele Zelensky-fanboy. Een politiek spelletje. Maar nuchter kan wel worden gesteld dat het kabinet-Schoof in zijn buitenlandbeleid bepaald niet aan de leiband van de PVV lijkt te lopen.