Van relletjes naar ruzie, zo sleept het kabinet-Schoof zich voort. Het zou komisch zijn als het niet zo tragisch was, want er komt weinig terecht van serieus nieuw beleid. Het kabinet moet zich afvragen waar het eigenlijk voor staat. Met een ruziekabinet komt Nederland niet vooruit, schrijft Victor Pak.
Misschien diende het debat over de Regeringsverklaring als waarschuwingsschot voor dit kabinet. In de vuurdoop, die gewoonlijk nauwelijks een vuurdoop is, bleven het kabinet en de coalitiepartijen van PVV, VVD, NSC en BBB maar kibbelen, en raakte de aandacht voor wat het kabinet wilde presteren ondergesneeuwd.
Het debat werd gedomineerd door de ‘slappe hap’-opmerking die PVV-leider Geert Wilders rechtstreeks richtte tot zijn kersverse premier Dick Schoof. Die moest bovendien al zijn eerste brandje blussen, na een tweet van PVV-vicepremier Fleur Agema die de eenheid van het kabinetsbeleid ondergroef.
Kabinet-Schoof schuift alles voor zich uit
Inmiddels zijn vier maanden verstreken en blijft het kabinet vastzitten in een gordiaanse knoop die het zelf heeft gelegd. Het ruziet en relt, maar presteert niets. Grote en kleine kwesties schuift het kabinet voor zich uit.
Zelfs wanneer het haast wil maken, vertraagt het kabinet. Dat gebeurde vorige week met de antisemitisme-aanpak. Die zou minister van Justitie David van Weel (VVD) na de rellen in Amsterdam snel presenteren, maar op de geplande dag vrijdag 15 november kwam dat niet van de grond. Op diezelfde vrijdag waren vermeende racistische uitspraken binnen de ministerraad reden voor het opstappen van staatssecretaris Nora Achahbar (NSC).
‘2025 is het beloofde jaar’ voor kabinet-Schoof
Bij vrijwel iedere bewindspersoon is de belofte dat nieuwe plannen ‘begin 2025’ of ‘komend voorjaar’ worden onthuld een gevleugelde uitspraak geworden. Het geldt voor de plannen om de klimaatdoelen te halen, veel van de landbouwhervormingen, een oplossing voor de ongewenst verklaarde btw-verhoging op sport en cultuur en de aanpak van de asielinstroom.
Met dat laatste is zelfs het zo gewenste ‘strengste asielbeleid ooit’ op de lange baan geschoven. De intrekking van de gehekelde Spreidingswet heeft ook al vertraging opgelopen. Zo is de regering-Schoof het kabinet van het uitstel geworden. En ook in de politiek betekent uitstel meestal afstel.
Wereld buiten Nederland draait wel door
Intussen verandert de wereld in rap tempo. De voormalige baas van de Europese Centrale Bank Mario Draghi schreef een stevig rapport dat als waarschuwing moet dienen voor het Europese continent. Europa loopt economisch achter op de Verenigde Staten en China.
Het gevaar wordt nog versterkt door de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump. Hij kan met zijn importtarieven de Nederlandse economie en daarmee de welvaart stevig pijn doen. Nederland dreigt te worden verzwolgen in een geopolitieke maalstroom, terwijl het kabinet vooral met zichzelf in de weer is.
Zo nadert een beslissende fase voor het kabinet-Schoof. Als het door die onenigheid niets kan uitvoeren van de in gezamenlijkheid bedachte plannen, dan heeft het geen enkel nut nog langer een kabinet met elkaar te vormen.