Na schimmenspel wankelt coalitie verder naar kerst

Het kabinet-Schoof in de Tweede Kamer. Beeld: Bart Maat/HH/ANP

Wat staat nog overeind van de coalitie nadat het stof van twee chaotische weken is neergedaald? Een gammel bouwwerk dat een regering moet voorstellen. Dat krijgt nog een zware taak als het echt werk wil maken van de uitvoering van zijn plannen, schrijft Victor Pak.

Na de geleverde krachtsinspanningen om een kabinetsval te voorkomen, is er weinig tijd voor een adempauze. De Kameragenda zit bomvol. En dat terwijl NSC nog de manschappen moet aanvullen, want de partij mist twee parlementariërs nadat Femke Zeedijk en Rosanne Hertzberger vorige week opstapten. Bovendien heeft het kabinet nog een staatssecretaris nodig die zich om de Toeslagenaffaire gaat bekommeren.

Intussen moet tot en met december nog een flink aantal begrotingen van ministeries door de Tweede Kamer worden behandeld. Dat kan onverwachts tot vuurwerk leiden, zoals vorige week bleek tijdens het debat over de begroting van Buitenlandse Zaken.

Wilders gaat gewoon naar Netanyahu

Minister Caspar Veldkamp (NSC) werd overvallen door het lekken, vanuit zijn ministerie, van zijn dienstreis naar Israël aan GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kati Piri én het nieuws dat het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen Benjamin Netanyahu uitvaardigde. Veldkamp besloot ad hoc dat Nederland achter dat arrestatiebevel staat.

PVV-leider Geert Wilders is daarentegen nog steeds van plan de Israëlische premier binnenkort te bezoeken. Het laat weer eens zien hoe diep de verdeeldheid in de coalitie is, over allerlei onderwerpen.

Joker in Belastingplan

Daarnaast bleek het Belastingplan een joker te bevatten. Hogere inkomens krijgen vanaf volgend jaar extra hypotheekrenteaftrek. Terwijl het kabinet-Schoof had beloofd niets te veranderen aan de fiscale regelingen voor huizenbezitters.

Geen Kamerlid is het opgevallen. Zelfs de scherpslijpers uit de oppositie niet, die toch elk zinnetje uit het dikke pakket papieren hadden gelezen op zoek naar alternatieven voor de gehekelde btw-verhoging op sport en cultuur. Die minister Eelco Heinen (VVD) van Financiën beloofde de nek om te draaien bij de opstelling van de Voorjaarsnota.

Senaat kan ingrijpen

Waar de btw-verhoging pas in 2026 zou ingaan, geldt de ruimere hypotheekrenteaftrek al vanaf komend jaar. En hij kost 400 miljoen euro. Maar niemand viel dat op, tot hoogleraar Raymond Gradus het opschreef in economentijdschrift ESB.

Daarmee moet de senaat aan de slag. Die kan het Belastingplan afschieten, want de regeringscoalitie heeft er geen meerderheid. Het zou een reusachtige crisis veroorzaken. Groter dan bij het personele gedoe van de afgelopen weken. De vraag is of de ‘kamer van reflectie’ daartoe bereid is.

Er is natuurlijk een uitkomst: als Heinen, met toestemming van de Tweede Kamer, het Belastingplan wijzigt en zo de ruimere hypotheekrenteaftrek schrapt. Dan voorkomt hij mogelijk spannende weken in aanloop naar het kerstreces.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.