De NWO heeft op X afstand genomen van een column van haar voorzitter Marcel Levi over antisemitisme. Het gaat er bij NWO niet om dat je een mening verkondigt, maar dat je De Juiste Mening verkondigt, schrijft Geerten Waling.
Wie de carrière van Marcel Levi een beetje volgt, kan best duizelig worden. De zestigjarige internist was voorheen directeur van het AMC in Amsterdam en decaan van de geneeskunde-faculteit van de Universiteit van Amsterdam. In 2016 kroonde Elsevier Weekblad hem tot Nederlander van het jaar. Levi vertrok voor bijna vijf jaar naar Londen, waar hij leidinggaf aan negen academische ziekenhuizen. Midden in de coronacrisis keerde hij terug naar Nederland. Eén dag in de week werd hij weer hoogleraar in Amsterdam, maar hij werd vooral bestuursvoorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Een prestigieuze klus.
NWO is de nationale onderzoeksfinancier, die jaarlijks 1 miljard euro belastinggeld uitgeeft voor zo’n zevenduizend projecten aan universiteiten en kennisinstellingen. De organisatie doet ijverig mee met de anti-meritocratische beleidswind die door de wetenschap waait. Zo telt prestatie steeds minder en de links-politieke wenselijkheid van het onderzoeksvoorstel, evenals het geslacht van de aanvrager, steeds meer bij het binnenhalen van subsidie.
‘Inclusief’ en ‘maatschappelijk relevant’ heet dat, in newspeak. Iedere ingewijde snapt wat dat betekent: de criteria talent en hard werken sneeuwen onder. Meritocratie is een taboe aan het worden bij de toekenning van subsidies. Zo kijkt NWO steeds minder naar harde, meetbare prestaties – zoals publicaties in de top aan wetenschappelijke tijdschriften – en steeds meer naar ‘narratieven’ en andere softe standaards in het kader van ‘erkennen en waarderen’ en ‘ruimte voor ieders talent’. George Orwell zou glimlachen.
Marcel Levi heeft last van de verkéérde mening
Terug naar de duizelingwekkende loopbaan van voorzitter Levi. Die is naast al zijn werkzaamheden in de academische en medische wereld ook nog columnist voor het Amsterdamse maandblad HP/de Tijd én voor stadskrant Het Parool. En daar neemt hij af en toe behoorlijk stelling. ‘Levi heeft last van een mening,’ is weleens te horen van verbitterde wetenschappers. Dat niet alleen: hij heeft ook nog last van de verkéérde mening.
Al eerder kwam Levi in de problemen toen hij in een column, nota bene op de website van het NWO, schreef over de wetenschap als topsport, waar je alleen door keihard werken kunt excelleren. Dat was zout in de wonde van veel academici, die juist kampen met werkdruk, psychische klachten en wat ze noemen een ‘toxische’ werkomgeving. Tja, misschien is het ook niet zo handig om als alfa-aap op de ivoren rots de onder je gestelden een gebrek aan winnaarsmentaliteit te verwijten.
Levi in problemen door een column over antisemitisme
Vorige week kwam hij weer in de problemen, deze keer door een Parool-column waarin hij openhartig schreef over zijn ervaringen als lid van de Joodse gemeenschap, met streng bewaakte synagogen en extreem beveiligde scholen vanwege antisemitische dreiging. Hij schreef ook dat hij vond dat de Leidse migratiehistoricus Nadia Bouras het alomtegenwoordige antisemitisme bagatelliseerde en zelfs ontkende. Bouras, van Marokkaanse komaf, had in een interview in dezelfde krant het kabinet-Schoof verweten moslims en Marokkanen te stigmatiseren, waarvoor Joden zouden worden gebruikt.
Levi: ‘Nee, mevrouw Bouras, (…) Joden zijn eerder slachtoffer van antisemitisme-ontkenners. Als u dat niet onder ogen wilt zien, bent u simpelweg onderdeel van het probleem waarvan u zegt dat het niet bestaat.’
Bouras reageerde als door een wesp gestoken, gesteund door enkele activistische collega’s. Zij vonden dat de baas van NWO het niet kon maken ‘om columns te schrijven waarin hij één wetenschapper met naam en toenaam de les leest’. Terwijl dergelijke academici zelf moord en brand schreeuwen als critici hun werkgever in de discussie betrekken, was dat nu voor deze academici zelf tegenover hun NWO-bestuurder geen enkel bezwaar. En het had effect.
Op zondagochtend plaatste de communicatie-afdeling van NWO een paniekbericht op X: ‘Een column van onze voorzitter @MarcelLevi in het Parool heeft veel reacties opgeroepen. Hij schrijft op persoonlijke titel, maar veel mensen leggen ook de link naar NWO en dat snappen we ook. Deze column is echter geen spreekbuis voor NWO-beleid.’
Afstand nemen van een politieke mening doet NWO alleen als het een onwenselijk oordeel betreft. Als het De Juiste Mening is, kun je er een stevige onderzoekspot voor krijgen.