Verstandige ouders laten zich niet van de wijs brengen door alle wervende folders, websites en praatjes van schooldirecteuren. Ze kijken eerst naar de feiten die zijn voortgekomen uit het onderzoek EW Beste scholen 2020.
Op middelbare scholen draaien de directeuren en hun communicatiemedewerkers – want die hebben scholen tegenwoordig – deze weken overuren om groep-acht-leerlingen én hun ouders te verleiden.
Vanzelfsprekend zeggen ze op elke school dat zij beter zijn dan de rest. Directeuren laten trots de nieuwe aanbouw zien of geven een powerpoint-presentatie over een of andere nieuwe onderwijsvisie: in extreme gevallen zonder huiswerk en boeken, maar wel met iPads en deejay-lessen.
Sinds 2001 geeft EW op basis van het jaarlijkse onderzoek Beste scholen informatie bij het kiezen van een passende school. Hoe kies je vervolgens in vijf stappen een middelbare school?
Beste scholen 2020
Vergelijk op elsevierweekblad.nl/ bestescholen2020 1.245 scholen met vwo, havo en vmbo:
> Beoordeling van schoolresultaten
> Denominatie en onderwijsvisie
> Aanwezigheid gymnasium
> Tweetalig onderwijs
> Certificaat voor Engelse taal
> Excellente scholen
> Technasia
Stap 1. Advies van de basisschool
Vóór 1 maart 2020 krijgen alle scholieren een schooladvies: vwo, havo, één van de drie leerwegen van vmbo, of praktijkonderwijs. De leerkrachten op de basisschool baseren hun zwaarwegende advies op de ontwikkeling van de leerling tijdens de gehele basisschoolperiode. Anders dan tot enkele jaren geleden gebruikelijk was, wordt dit advies alleen heroverwogen als uit de eindtoets die tussen 15 april en 15 mei wordt afgenomen, blijkt dat de leerling een hoger niveau aankan.
Stap 2. Voorselectie
Op de website van EW zijn alle scholen te vergelijken. In één oogopslag is te zien welke scholen op fietsafstand van huis zijn en welke schoolsoorten zij aanbieden. EW beoordeelt scholen op basis van de onderwijsresultaten die leerlingen in de voorgaande drie jaren hebben behaald. Op zogenoemde ‘superscholen’ halen de leerlingen hoge cijfers, zijn er weinig zittenblijvers en weinig ‘afstromers’ naar lagere schoolniveaus.
Het is niet voor niets dat EW scholen vergelijkt op basis van leerprestaties. Deze cijfers geven inzicht in hoeverre de docenten, vergeleken met andere scholen, slagen om hun leerlingen te kwalificeren. Niet de extraatjes die scholen bieden, maar de ‘civiele waarde’ van diploma’s staat al sinds de eerste editie van Beste scholen in 2001 centraal, want voor toelating tot een vervolgopleiding of bij sollicitaties wordt nog altijd allereerst gekeken naar het behaalde ‘papiertje’ en de cijferlijst.
In de eerste voorselectie kunnen scholen staan die te bereiken zijn via een veilige fietsroute, of scholen waarop al een oudere broer of zus zit. Bekijk op onderwijsinspectie.nl de oordelen van de Inspectie over onder meer het didactisch handelen van de docenten op deze scholen.
Stap 3. Onderwijsvisie
EW geeft ook informatie over de onderwijsvisie en levensbeschouwing van scholen. Per school en onderwijssoort is bovendien aangegeven of er een technasium, tweetalig onderwijs, zelfstandig gymnasium of erkende cursussen Engels en Chinees worden aangeboden. Voor informatie over extra activiteiten en details over de onderwijsvisie kan worden doorgeklikt naar de websites van de scholen zelf.
Stap 4. Open dagen
Open dagen en meeloopdagen bieden de mogelijkheid sfeer te proeven en docenten aan de tand te voelen. Als onderwijsresultaten tegenvallen, vraag dan waarom dat zo is. Maar vraag ook gerust wat het geheim is van de scholen met goede resultaten in de Beste scholen-lijst.
Ga na of er voldoende leerkrachten zijn, of er sprake is van lesuitval en of de leerkrachten bevoegd zijn voor het vak dat zij geven: bij een lerarentekort komt het nogal eens voor dat bijvoorbeeld een docent handvaardigheid wordt ingezet voor het vak Nederlands. Ook interessant: als scholen over een paar jaar meer vrije ruimte krijgen om hun curriculum naar eigen inzicht in te vullen – want dat is het plan – hoe willen ze dat dan gaan doen?
Stap 5. Aanmelden
Vooral in grote steden zijn bepaalde scholen populairder dan andere. Ouders maken daar eerst een voorkeurslijst. Ingewikkelde lotingssystemen verdelen de leerlingen vervolgens over alle scholen. De scholen met voldoende ruimte zijn verplicht iedereen toe te laten. Scholen kunnen leerlingen op basis van de levensovertuiging van de school weigeren, maar alleen als zij daarvoor een helder en eenduidig beleid hebben. Als in de buurt geen openbare school is, moet de school elke leerling – dus ongeacht zijn of haar levensovertuiging – toelaten.