D66 en de ChristenUnie denken in overwegende mate aan alleen milieu en willen niet leveren bij ‘de economie’, meent Thijs Udo.
Wij zijn weer opgeschrikt door een bijzonder kabinetsbesluit van Rutte III. De opening van Airport Lelystad is tot nader orde uitgesteld en alleen Schiphol mag groeien binnen bepaalde geluidsnormen en binnen verdere verbetering van de leefomgevingskwaliteit.
Het kan allemaal veel slimmer, alleen ja helaas, de milieuangst is doorgedrongen tot elke vezel van de betrokken Nederlandse bewindslieden. D66 en de ChristenUnie liggen weer eens dwars bij ‘Lelystad moet zo snel mogelijk open’.
Deze bijdrage is ingezonden door Thijs Udo, bestuursrechtjurist, ondernemer, oud-Tweede Kamerlid voor de VVD, voormalig Provinciale Statenlid Zuid-Holland, oud-wethouder gemeente Katwijk, annex regiobestuurder Holland Rijnland.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Elsevier Weekblad.
Wat is het geval? De Raad van State heeft geoordeeld, dat het PAS (Programma Aanpak Stikstof) onvoldoende is onderbouwd om een vergunning te verstrekken, in dit geval aan een intensieve veehouderij in het zuiden des lands, op de Peel.
Nederland heeft nu een nieuw groot stikstofprobleem. Europese regels (de Habitatrichtlijn) schrijven voor dat de extra stikstof die vrijkomt bij bedrijfsmatige en/of bouwkundige activiteiten, moeten worden gecompenseer. Voortaan moet natuurherstel al vaststaan voordat nieuwe vergunningplichtige activiteiten starten. Dit geldt nu ook voor onze luchtvaart.
Paniek bij het kabinet
Paniek bij het kabinet en vooral de ministers Cora van Nieuwenhuizen, Carola Schouten en Kajsa Ollongren zitten met de handen in het haar. De door stikstof overbelaste natuurgebieden dienen nu dusdanig beschermd te worden, dat honderden vergunningaanvragen in de prullenbak verdwijnen. Het kabinet heeft zich misrekend en zet honderden juristen aan het werk om alles in kaart te brengen en navenant te handelen.
Lees ook het commentaar van Jelte Wiersma: Gehamer in Brussel op stikstof-regels keert als boemerang terug
Het erge is dat deze Raad van State-uitspraak zo veel consequenties heeft voor industrie, mkb-ondernemingen vooral ook buiten de landbouw en voor ambities bij gemeenten en provincies op de terreinen van infrastructuur, woningbouw, noodzakelijke dijkophogingen en dus ook Airport Lelystad. Met andere woorden: bedrijven en overheden mogen pas (vergunningplichtig) bouwen als ze een stikstofplan hebben, dat vooraf moet bewijzen dat de natuur geen schade zal lijden. Slapeloze nachten ook bij Mark Rutte.
Lelystad Airport in combinatie met inkrimping intensieve veehouderij
Heel opmerkelijk natuurlijk, dat het kabinet de opening van ‘Lelystad’ weer op de langere baan heeft geschoven. Minister Van Nieuwenhoven zegt niet anders te kunnen, omdat de stikstofuitspraak van de Raad van State haar dwingt. Toch: dit hoeft niet perse waar te zijn.
De minister en de regering hebben nogal gauw de handdoek in de ring gegooid. Want voor grote belangrijke projecten kan de zogeheten ADC-toets conform de Nederlandse Natuurbeschermingswet een oplossing zijn. In dat geval moet er een dwingende reden van groot nationaal belang zijn en er moeten compenserende maatregelen komen voor de extra stikstofuitstoot. ‘Van groot nationaal belang’ is zeker sprake, want Schiphol is eigenlijk praktisch vol en de woongebieden hebben natuurlijk grote geluidsoverlast. Een uitbreiding binnen geluidsnormen lijkt schier onmogelijk voor 2021.
Vliegveld Lelystad is gebouwd om juist en vooral luchthaven Schiphol te ontlasten en veel vakantie- en eventueel nachtvluchten hierheen te geleiden. Dus met wat extra politieke moed kan het kabinet dit doorzetten. Wellicht dan een jaar later in 2021? Ook zal de Europese Commissie dan sneller haar oordeel vellen, wanneer onder tijdsdruk het belang van de daadwerkelijke opening echt wordt opgevoerd. Zeer opmerkelijk dat ook een oordeel van diezelfde Europese Commissie zo lang kan duren. Waar blijft onze premier om in Brussel eens met de vuist op tafel te slaan?
Stikstofcompensatie is zeker mogelijk
En ja, een stikstofcompensatie is zeker mogelijk, de oplossing zou kunnen worden gevonden bij een relatief veel grotere inkrimping van de intensieve veehouderij, in met name de Veluwe, Overijssel, in Brabant en Limburg. Want dan ontstaat er stikstofruimte en is er een grote mogelijkheid om de Natura 2000-gebieden te beschermen. Hiernaast is het grootschalig planten van bomen een groot voordeel om de natuur te faciliteren en het CO-2 probleem te reduceren. En in dat ‘gat’ is er ineens ruimte om de Airport Lelystad alsnog bijtijds te openen. Groot voordeel is ook dat heel Nederland hierbij baat gaat hebben.
Natuurlijk duurt dit wel even, maar het perspectief wordt hierdoor groot en de gemeenten op de Veluwe worden ook ineens veel aantrekkelijker voor natuur, landschap, recreatie- en als woongebied.
Maar goed, een echte serieuze – warme – inkrimping van de intensieve veehouderij van pak hem beet 33 procent is moeilijk te slikken voor het kabinet. Juist het CDA en de ChristenUnie willen hun achterban beschermen. Toch is dit de oplossing, juist ook voor de verdere verduurzaming en vergroening van de landbouwsector. De Rekenkamer heeft geconstateerd dat het landbouwbeleid weinig grip heeft op de mestvervuiling. De maatregelen die de afgelopen jaren zijn getroffen om milieuvervuiling terug te dringen, werkten vooral averechts: ‘De opeenstapeling van regels is eerder de oorzaak van het probleem dan de oplossing.’ Genoeg paniek op het ministerie van Landbouw dus en bij het kabinet, want dit probleem heeft een nationale schaal.
Nederlands belang: Schiphol en Airport Lelystad één nationale luchthaven!
De Luchthaven Schiphol is de belangrijkste mainport van Nederland, logisch dat overtuigende groei nodig is en van het grootste belang is voor onze nationale economie. Maar het leef- en woongebied daarom heen verdient ook extra bescherming. Uiteindelijk is de nieuwe Airport Lelystad dan de redder in de nood: vakantievluchten kunnen zo worden verplaatst. De afstand van Lelystad naar Amsterdam is minder dan 60 km. Wij kunnen er het beste één nationale luchthaven van maken.
Maar het heeft er echter de schijn van dat het kabinet in de coalitie is verdeeld over de opening Lelystad: D66 en de ChristenUnie denken in overwegende mate alleen aan milieu en willen niet leveren bij ‘de economie’. Ook andere gebieden krijgen wat extra geluid te verduren. Vandaar de tegenstand voor Lelystad. Maar dit kan worden opgelost door routewijzigingen en hoogvliegen. Het wordt tijd dat wij in dit wereldlijke G20 – Nederland het bekrompen denken verlaten.
Op naar een nieuw luchtvaartbeleid dat ons land klaarstoomt naar 2050. Een beleid dat uitgaat van kansen in plaats van beperkingen onder het motto milieu. Het milieu is er juist blij mee.