EU als militaire macht? ‘Brussel’ moet geen soldaatje spelen

Mogherini zit er goed naast met haar defensieplan - bron:AFP

EU-buitenlandchef Federica Mogherini wil dat de EU naast een economische, ook een militaire macht wordt. Laat EU-landen militaire samenwerking liever zelf regelen, schrijft Eric Vrijsen.

Mogherini kondigt min of meer een nieuwe wereldorde aan. Europa moet, behalve een economische, ook een militaire macht worden. Ze wil alle strijdkrachten van de EU-lidstaten op een hoop gooien, want ‘anders worden we gemangeld tussen Rusland, China en de Verenigde Staten.’

Typische redenering van iemand die de hele dag naar een wereldkaart staart en geen oog heeft voor de alledaagse werkelijkheid in de kazernes.

Mogherini’s ideeën gaan mank

Het is ook twee keer fout. In de eerste plaats wordt Europa niet gemangeld en zeker niet door toedoen van de Verenigde Staten. Integendeel, de Amerikanen zijn de Europese democratie al twee keer te hulp geschoten. Zonder de Amerikanen had het vrije Europa de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog niet overleefd.

In de tweede plaats werken de Europese landen al heel veel samen, maar ze doen dat bilateraal. De Nederlandse en Belgische marine zijn met elkaar verweven: de Koninklijke Landmacht heeft samen met Duitsland een legerkorps, het Korps Mariniers trekt samen op met Britse collega’s en de Koninklijke Luchtmacht ondersteunt op dit moment de Belgische operaties in het Midden-Oosten. Er zijn nog talloze andere voorbeelden van militaire collegialiteit .

Wapenprojecten lopen uit de klauwen

Daarbij is er gelukkig een verschil met het plan-Mogherini en dat is dat de EU-landen dit soort projecten zelf regelen. Ze hebben liever niet dat ‘Brussel’ zich ertegenaan gaat bemoeien. Want dan gaat het mis. Wapenprojecten zullen financieel uit de klauwen lopen. Europarlementariërs willen overal ter wereld interveniëren of juist niet. En lidstaten zullen ervoor bedanken om hun jongens te laten sneuvelen tijdens de Franse neo-koloniale avonturen in Afrika of voor de wereldwijde ambities van mevrouw Mogherini.

De Brexit is een extra reden Brussel geen soldaatje te laten spelen. Als de Britten – die in Europa verreweg het meeste geld uitgeven aan defensie – straks de EU hebben verlaten, moet vooral Nederland blijven hameren op militaire samenwerking met het Verenigd Koninkrijk. Niet via de EU, maar natuurlijk via de NAVO .

Strijdgroepen kwamen alleen op papier

Mogherini ontkent dat haar plannen iets te maken hebben met de overwinning van Donald Trump. Maar toen in 2000 de Republikein George Bush jr werd gekozen en daarna aan de macht kwam, ontstonden in Brussel soortgelijke geluiden. Er zouden EU-battlegroups moeten komen.

Obama probeert NAVO gerust te stellen over Donald Trump. Lees meer >
US President Barack Obama speaks at a rally for Democratic presidential nominee Hillary Clinton at the University of New Hampshire in Durham, New Hampshire, on November 7, 2016. / AFP PHOTO / NICHOLAS KAMM

Die strijdgroepen kwamen er, maar dan uitsluitend op papier. Het werd een bureaucratisch ritueel van bataljons beschikbaar stellen voor acties die nooit zouden komen. Na een poosje hoorde je er niet meer over, want iedereen voelde aan dat de NAVO Response Forces heel wat meer om het lijf hadden.