Uitzonderingspositie van religie is waanzin

Haarlems kinderkoor zingt voor Paus. Foto:ANP

Het is eeuwig zonde dat omroep Human vorig jaar is gestopt met het beste debatprogramma op de Nederlandse radio: OBA Live, met presentator Theodor Holman. Gelukkig heeft zijn programma een doorstart gemaakt en is het eens in de paar weken te beluisteren en bekijken via stream en podcast.

Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor Elseviers nieuwsbrief >>

Helaas is de roemruchte rubriek ‘Ketter & Geest’ daarin niet teruggekeerd. Hierin besprak Max Pam nieuwsberichten die de waanzin toonden van gebedshuizen, theocratieën en individuele gelovigen overal ter wereld. Hilariteit gegarandeerd, want voor de opmerkzame goddeloze is religie nu eenmaal a gift that keeps on giving.

God is een maniak, maar mag je dat zeggen?
Ongetwijfeld zou Pam gretig zijn tanden hebben gezet in het nieuws van deze week dat de Britse komiek Stephen Fry mogelijk wordt vervolgd vanwege blasfemie in Ierland. Dat kán daar nog. Als een van de laatste landen in West-Europa vinden de Ieren namelijk dat de Almachtige in bescherming moet worden genomen tegen belediging en belastering.

Waarschijnlijk wordt deze ‘misdaad’ binnenkort per referendum uit de Ierse constitutie geschrapt, maar vooralsnog kan Fry vervolgd worden voor zijn feitelijke deductie dat God – zoals gelovigen Hem aan ons voorschotelen, namelijk als alwetend en almachtig – niet anders kan zijn dan een ‘volslagen maniak’, een monster ‘dat geen enkel respect verdient’.

Naar aanleiding hiervan fulmineerde de Britse seculiere moslim Maajid Nawaz: hoe bestaat het dat godsdienstigen het recht hebben om vrijuit hun geloof te prediken, terwijl atheïsten – zelf een onderdrukte minderheid in de wereld – niet hun afkeer daarvan mogen uitspreken? Uitingen zoals die van Fry zijn gelukkig in Nederland, vooral dankzij inspanningen van de humanist en politicus Boris van der Ham, sinds 2014 niet meer strafbaar. Maar helaas zijn er nog genoeg voorbeelden van hoe religie ook vandaag de dag nog volop knabbelt aan de vrijheid van meningsuiting.

‘Onaanvaardbare seksuele houding in pastorale relaties’
Een ander nieuwsbericht waarover Max Pam zich in zijn radiorubriek zou hebben verkneukeld, was de schoorvoetende mededeling van de Oud-Katholieke Kerk Nederland (OKKN) dat zij in haar gelederen opnieuw gevallen van kindermisbruik had ontdekt. Of nou ja, een ‘onaanvaardbare seksuele houding in pastorale relaties’, zoals de kerk het zelf noemde. De oudkatholieken gingen er doorgaans prat op niet zo verdorven te zijn als de rooms-katholieken, maar wat betreft de verboden kinderliefde blijven zij dichtbij de moederkerk.

Het mag niet verbazen dat misbruik vaker voorkomt in kerkgemeenschappen met een verkrampte seksuele moraal. Wat mij wel verbaast is de hoog- en halfhartigheid van de betreffende kerken – en dat zij daarmee wegkomen – terwijl het hier gaat om de ernstige misdaad van het aanranden of verkrachten van minderjarigen. In een paternalistische ‘Handreiking’ (pdf) en andere zalvende berichten lijkt de OKKN de misbruikzaken vooral intern te willen oplossen, eventueel met doorverwijzing naar het onafhankelijk meldpunt Seksueel Misbruik in Pastorale Relaties.

Motorclub of kerk
Als een motorclub of voetbalvereniging stelselmatig het decor vormt voor geweldpleging en andere misdaden, dan grijpen de autoriteiten zonder moeite in. Niet alleen worden dan individuele verdachten vervolgd, maar als hun misdaden een patroon vertonen kan de hele club onder observatie komen te staan en desnoods worden gesloten. Over kerken hoor je dat niet gauw. Toch is een religieuze gemeenschap een doodnormale vereniging, die echt niet met fluwelen handschoentjes hoeft te worden aangepakt. Zeker niet als daarmee misbruikslachtoffers in de kou staan.