Kwijtschelding gehele straf voor kroongetuigen gaat te ver

Eerste zittingsverhoor kroongetuige Fred Ros, in het proces Passage. Foto:ANP

Dat het Openbaar Ministerie (OM) in juichstemming verkeert na de overwinning in het Passage-proces – vier keer levenslang – is begrijpelijk. Het Hof liet de omstreden deal met twee  kroongetuigen overeind. Maar het voorstel van het OM om criminele overlopers in ruil voor hun belastende verklaringen helemaal geen straf op te leggen, gaat veel te ver.

Meer nieuws, elke dag in je inbox? Meld je aan voor onze nieuwsbrief >>

Het Passage-proces was een monsterproces. De behandeling nam tien jaar in beslag en het dossier beslaat 600 ordners. Voor de rechter stonden beroepscriminelen die betrokken waren bij een hele serie liquidaties.

Pas nadat één van hen, Peter la Serpe, naar justitie stapte om een deal te sluiten, kwam er zicht op de opdrachtgevers en uitvoerders van de liquidatie van onder anderen Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Hij bekende zelf te hebben geschoten bij de moord op Houtman.

Voor het OM was het even slikken om een deal te sluiten met een moordenaar. Dat gold ook voor het contract met Fred Ros. Die had van de rechtbank dertig jaar gekregen en koos pas daarna eieren voor zijn geld. Bezwaar van de advocaten was dat hij zeven jaar lang kennis had kunnen nemen van alle verklaringen in het dossier en daar zijn eigen verhaal op kon afstemmen.

Kroongetuigen definitief vrij

Onderdeel van de deal was dat het OM tegen de kroongetuigen de helft eiste van de gebruikelijke straf. Het Hof ging daarmee akkoord. La Serpe en Ros hebben inmiddels al twee derde van hun straf uitgezeten, waardoor ze nu definitief vrij zijn. Dat is wrang, maar er was geen andere manier om de levensgevaarlijke hoofdverdachten levenslang achter de tralies te krijgen.

In de toekomst wil het OM dat kroongetuigen in uitzonderlijke gevallen hun volledige straf kan worden kwijtgescholden. Het woord is nu aan de wetgever, maar te hopen valt dat die meer rekening houdt met de nabestaanden. Het valt hen niet uit te leggen dat een moordenaar straks naar justitie overloopt en dan geen dag hoeft te zitten. Dan wordt een deal wel heel aantrekkelijk.