Hij was er ‘als medewerker’ van Shell, en ‘weggestopt achter in het zaaltje waar het plaatsvond’. Maar ook in dat hoekje van de datsja van Vladimir Poetin had Halbe Zijlstra twaalf jaar geleden de Russische president goed kunnen verstaan.
Zijn woorden hadden diepe indruk op hem gemaakt, want tijdens zijn toespraak tot het VVD-congres in 2016 citeerde hij ze nog eens, om te benadrukken hoe gevaarlijk de wereld is.
‘Ik kon heel goed horen wat het antwoord van Vladimir Poetin was op de vraag wat hij verstond onder Groot Rusland. Want Groot Rusland is waar hij naar terug wil. En zijn antwoord was: dat is Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne en de Baltische Staten. En Kazachstan was nice to have.’
Oud-Shell-topman Jeroen van der Veer, die in 2006 in de datsja aanwezig was, kon zich niet herinneren dat hij Zijlstra had gezien tijdens de bijeenkomst. Sterker, de positie van Zijlstra bij Shell – ingehuurde kracht op het gebied van ICT – maakte het compleet onwaarschijnlijk dat hij erbij was.
Nu heeft Zijlstra, na knap werk en lang aandringen van de Volkskrant, toegegeven dat hij er inderdaad niet bij was. De woorden van Poetin kwamen van iemand anders. ‘Die heeft mij dat persoonlijk verteld.’
Waarom dacht Zijlstra weg te komen met leugen?
Heel pijnlijk en heel sneu. En een smet op het aanzien van de politiek. Waarom dacht Zijlstra weg te komen met deze leugen? Omdat politici meestal wel met leugentjes wegkomen? Dat is de indruk die de kiezers krijgen. Ik word wéér belazerd!
René van Rijckevorsel schreef eerder : Zijlstra vergoelijkt aanval op Koerden en staat nu in z’n hemd 
Zijlstra heeft zijn verhaal voor het eerst in 2014 opgevoerd. En de anekdote kwam ook goed van pas toen hij zijn aanstelling als minister van Buitenlandse Zaken moest verdedigen: de ontmoeting met Poetin suggereerde dat hij meer buitenlandervaring had dan tegenstanders suggereerden. Dat beeld werd ook actief naar de pers uitgedragen door kringen rond Zijlstra.
Is Zijlstra nu nog serieus te nemen door Russen?
De minister gaat later deze week naar Moskou, waar hij zal praten met zijn collega Sergej Lavrov, onder meer over het gevoelige MH17-dossier. Is hij nog een serieuze gesprekspartner? En waren de Russen misschien al eerder op de hoogte van het feit dat de minister een gevoelige leugen met zich droeg?
Volgens premier Mark Rutte (VVD) is Zijlstra nog wel geloofwaardig ‘omdat de inhoud van het verhaal staat’. Ook D66 steunt Zijlstra. Alexander Pechtold: ‘Ik moet de eerste Rus nog tegenkomen die zijn fouten zelf rechtzet.’ De positie van D66-minister Sigrid Kaag op het departement is nu nog sterker geworden.
In het buitenland zal Zijlstra niet meer serieus worden genomen. Voor de geloofwaardigheid van de politiek en voor de Nederlandse diplomatie zou het beter zijn als Zijlstra de eer aan zichzelf houdt en aftreedt.