Recordhouder tbs Theo H. overleed naar nu pas bekend werd eind vorig jaar, een week voor zijn 75ste verjaardag. Vanwege zedendelicten zat hij vanaf zijn 17e onafgebroken vast. Dertig jaar geleden leerde ik hem kennen toen ik voor een verhaal in Elsevier een week in de Van Mesdagkliniek in Groningen rondliep.
Voor het Kerstnummer van 1994 portretteerde ik hem. Ook nadien hielden we contact. Zijn tbs werd in 2011 voorwaardelijk beëindigd en in de zomer van 2017 definitief. Sinds kort woonde de terminaal zieke Theo H. buiten de muren van de kliniek. Schets van een in de knop gebroken leven.
Met zijn lichtgebogen schouders oogde Theo H. als een vermoeide bouwvakker. Maar zijn gezicht kon op slag veranderen in dat van een jochie. Priemende blauwe ogen. Doorrookte stem. Een aandoenlijke man die gewend was geraakt aan het leven achter de celdeur.
Theo H. was geboren op 9 november 1942 in een asociaal arbeidersgezin in Eindhoven waar zoals hij dat zelf zei ‘iedereen het met elkaar deed’. Hij kon niet lezen en schrijven, dronk al vroeg en speelde altijd met veel jongere kinderen.
Als 17-jarige kreeg H. in 1960 tbs voor een ernstig zedendelict met een jong meisje. Toen hij in 1967 en 1985 tijdens onbegeleide verloven opnieuw ontucht pleegde, kreeg H. het stempel van ongeneeslijke zedendelinquent. De kans was klein dat hij ooit nog vrij zou komen.
H. had idee dat hij niet meer gevaarlijk was
Op verzoek van zijn toenmalige advocaat Wim Anker werd H. in 2003 onderzocht in het Pieter Baancentrum. Inmiddels 61 jaar was hij volgens de gedragsdeskundigen echter nog steeds sterk pedoseksueel georiënteerd: ‘Tegelijkertijd is aan de pedoseksuele gevoelens voor betr. ook de vroegkinderlijke woede gekoppeld over het ontbreken van bevestiging en liefde destijds, welke woede dan weer gericht kan worden op eventuele slachtoffers’.
Meer van Gerlof Leistra
Falende recherche is niet geholpen met alleen extra geld
Zelf had H. het idee dat hij niet meer gevaarlijk was. In Groningen had hij een paar keer per week enkele uren onbegeleid verlof en dat ging goed. We aten een keer in een pizzeria in de binnenstad en Theo vertelde met kinderlijk enthousiasme dat hij hoopte snel met ontslag te gaan. In de kliniek had hij leren lezen en schrijven. Met eindeloos geduld maakte hij houten meubels voor in zijn cel en van metaal smeedde hij allerlei hebbedingetjes.
Elk jaar een mooie Kerstkaart
De televisie was zijn beste vriend. En als het even kon, werkte hij op de arbeid. Jarenlang nam H. met een begeleider deel aan de Drentse Fiets4daagse. Steevast stuurde hij na afloop trots een ansichtkaart en tegen het eind van het jaar een mooie Kerstkaart. Omdat hij buiten zijn advocaat en een nicht niemand had, belde ik hem geregeld en bezocht hem af en toe. Ook woonde ik een aantal keren de verlengingszittingen bij van het Gerechtshof in Arnhem. Elke keer weer werd zijn tbs verlengd.
Wat zijn de verklaringen voor de explosieve toename van drugscriminaliteit?
Lees hier de volledige analyse van misdaadredacteur Gerlof Leistra >
Onvermoeibaar probeerden zijn advocaten – afwisselend Wim Anker en Kees Korvinus – hem uit de kliniek te krijgen in een voorziening voor beschermd wonen. Hij verhuisde van Groningen naar de longstay van de Pompekliniek in Nijmegen. Naarmate hij ouder werd, leek het gevaar te verminderen en ging zoals de raadsheren zeiden zijn belang zwaarder wegen. Op 10 juni 2011 werd zijn tbs voorwaardelijk beëindigd.
Ter voorbereiding op zijn ontslag verbleef hij nog vier jaar op de longcare van de Woenselse Poort in zijn geboorteplaats. Vanaf 2015 woonde hij onder begeleiding buiten de poort en was vaak bij zijn vriendin die hij in de kliniek had leren kennen. De uitgezaaide longkanker viel niet meer te behandelen. Maar voor Theo H. telde dat hij na meer dan een halve eeuw achter de celdeur eindelijk weer vrij man was. Zo ging de recordhouder tbs toch nog met ontslag.