Het is zorgwekkend dat China de strijd om de hearts and minds van de Duitsers lijkt te gaan winnen van de Verenigde Staten, schrijft Robbert de Witt. Want het blijft een eenpartijstaat tegenover een democratie.
In Duitsland wordt langzamerhand duidelijk welke supermacht als winnaar tevoorschijn komt uit de coronacrisis: China. Of wellicht kun je beter zeggen dat de Verenigde Staten de verliezer zijn. Onderzoekers van het – Amerikaanse – peilingsbureau Pew vroegen aan Duitsers wat zij belangrijker vinden: goede betrekkingen met de Verenigde Staten of met China? Het is kantje boord voor de Amerikaanse bondgenoten: 37 procent van de ondervraagde Duitsers antwoordt de Verenigde Staten, 36 procent prefereert China als bondgenoot.
lag 
Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
Dat wijkt flink af van hoe de voorkeur lag voordat COVID-19 de wereld op stelten zette. Vorig jaar koos de helft van de Duitsers nog voor Washington, tegen 24 procent voor Peking.
De propagandagolf uit China
De apparatsjiks in Peking zien deze veranderde houding van het economisch belangrijke Duitsland ongetwijfeld als deel van het succes van de recente propagandagolf uit China. Maar evengoed kan het te maken hebben met de Duitse afkeer van Trumps zwabberende en weinig consistente coronabeleid.
De Duitsers steken boven de meeste getroffen landen uit, wat betreft efficiënte aanpak en bereidheid onder burgers om de regels te volgen. De chaos in Trumps Amerika steekt daar armoedig bij af, en zal de waardering voor het land en zijn leider niet hebben vergroot.
Duitsers staan negatiever tegenover Amerika dan andere Europeanen
Het is maar de helft van het verhaal. Ook onder voorgaande presidenten stonden Duitsers al negatiever tegenover de Verenigde Staten dan de meeste andere Europeanen.
Soms brengt een gezamenlijke vijand naties dichter bij elkaar, maar na 9/11 groeide de Duits-Amerikaanse vriendschap bepaald niet. De Duitse regering besloot de Amerikanen wel te helpen in Afghanistan, maar niet in Irak. Saddams nooit gevonden massavernietigingswapens vergrootten het Duitse wantrouwen jegens Washington, gevolgd door de afkeer van terroristengevangenis Guantánamo Bay, spionage-affaires en de voortdurende aanvallen op de Duitse weigering om meer geld uit te geven aan defensie.
Lees ook: Herstelplan Macron en Merkel: niets is wat het lijktHet helpt ook niet dat Duitse media, blijkens onderzoek van de Amerikaanse Harvard University, veel negatiever over Trump berichten dan media in andere westerse landen.
Duitsers voelen zich moreel superieur
Mogelijk zijn er diepere oorzaken voor de toenemende anti-Amerikaanse houding onder veel Duitsers. De Duitse afkeer van militair geweld en nationalisme heeft de afgelopen decennia geleid tot een gevoel van morele superioriteit – zie het opnemen van massa’s vluchtelingen in 2015. Dat botst met de zelfverzekerde Amerikanen, die zelden schromen om hun overtuiging dat vrijheid en democratie elders ook met geweld kunnen worden verbreid, luid naar voren te brengen.
Het is hoe dan ook zorgwekkend dat China de strijd om de hearts and minds van de Duitsers lijkt te winnen. Het is geen geheim dat Peking Europese landen en de Verenigde Staten graag tegen elkaar uitspeelt. Maar het blijft een eenpartijstaat tegenover een democratie. Het is verontrustend dat Duitsers dat besef uit het oog lijken te verliezen.