Ondernemen als leefstijl zorgt voor land vol beunhazen

In de toekomst mogen we allemaal 15 minuten beroemd zijn, sprak Andy Warhol ooit. Inmiddels lijkt het erop dat we niet alleen recht hebben op 15 minutes of fame, maar ook allemaal recht op 15 minuten van het fortuin dat de nieuwe digitale economie te bieden heeft, schrijft Constanteyn Roelofs.

Dinsdag 2 februari presenteerde prins Constantijn namelijk een rapport over de staat van het start- en scale-up-landschap in ons Vaderland, en wat blijkt: er zijn inmiddels bijna 10.000 jonge techbedrijven in Nederland. Natuurlijk, we hebben hier een paar grote kanonnen: Adyen, booking.com en Messagebird, maar die paar grote vissen komen voort uit een enorme vijver. 99% van die bedrijven haalt het niet.

Ondernemen als topsport

In vergelijking met de traditionele manier van ondernemen is het verschil tussen winnaars en verliezers oneindig veel groter. Waar vroeger ruimte was voor honderden kleine boekwinkeltjes, is er nu vooral ruimte voor één bol.com of amazon.com en wat liefhebberszaken. En zo gaat het in een heleboel sectoren.

De redenen zijn legio: je moet concurreren op een wereldmarkt, door het internet zijn traditionele inefficiënties in de markt van geografische verspreiding van consumenten en dergelijke weg, de snelheid waarmee tegenwoordig wordt ontwikkeld en uitgerold…

Ondernemers zeggen graag dat ondernemen topsport is, een uitspraak die met het verstrijken van de tijd steeds minder ijdel en onterecht is, omdat de verhouding tussen het aantal beoefenaars en het aantal kampioenen steeds meer uit het lood raakt, tot proporties die inderdaad die van de topsport benaderen.

Land van zzp’ers en beunhazen

Dit alles heeft een wonderlijk effect. In plaats van dat mensen zich door deze steeds slechter wordende kansen afwenden van het ondernemerschap, wordt het steeds glamoureuzer: topondernemers als Elon Musk en, in eigen land, Adriaan Mol, worden steeds meer rocksterren, compleet met divagedrag en belangstelling van de roddelpers.

Ondernemerschap is een manier van leven geworden en we zijn een land van zzp’ers en beunhazen geworden. Het heeft ook z’n effect op de opleidingen; geen wat vroeger heao was en tegenwoordig business management heet, die niet eindeloos les in enterpreneurship aanbiedt. Ook uw nederige dienaar heeft nu zijn eigen winkeltje in teksten! Ook ik moest eraan geloven, dat ondernemerschap, hoewel mijn temperament zich meer leent voor het verteren van een familiefortuin dan voor realiseren van economische toegevoegde waarde.

Mens maakt geen rationele keuzes

De huidige gold rush in de start-upscene is eigenlijk vooral het bewijs dat de mens helemaal geen homo economicus is die rationele keuzes maakt. Zelfs de jongetjes en meisjes die er voor het zakenleven hebben doorgeleerd en die onderlegd zijn in de wiskundige risico-analyse, laten zich maar al te graag meesleuren in de droom van de techmiljoenen, ondanks dat het steeds duidelijker wordt dat in de digitale economie er heel erg veel verliezers zijn en maar heel weinig winnaars.

Maar goed, het is misschien maar goed ook dat we desondanks allemaal massaal meespelen in dit spel van de grote getallen, want hoe meer mensen er meedoen, hoe groter de kans dat er weer een volgende Adyen of WeTransfer in Nederland ontstaat.