Joe Biden versloeg Donald Trump negen maanden geleden door het Amerikaanse volk te beloven alles anders te doen dan de zittende president. Maar in zijn eerste echte crisis als president vertoont Biden trumpiaanse trekjes, schrijft Robbert de Witt.
Zeven maanden lang heeft de president alles in het werk gesteld om de besluiten en daden van zijn voorganger Donald Trump terug te draaien en ongedaan te maken. En vaak met succes. Maar nu het gaat om Afghanistan, doet Biden het plots voorkomen alsof hij niets meer kan veranderen aan wat Trump in gang heeft gezet. Het was de afgelopen dagen een van de meest rake commentaren op de rol van Biden in het verse Afghanistan-debacle. De conservatieve Amerikaanse krant The Wall Street Journal veegde de vloer aan met de argumentatie van Biden dat hij zich gebonden voelde aan het tijdpad dat voorganger Trump had uitgestippeld voor terugtrekking uit Afghanistan.
Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij EW. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.
‘Toen ik aantrad, zat ik met een akkoord dat mijn voorganger had gesloten en dat de Taliban in de sterkste militaire positie had gebracht sinds 2001 en waarin een deadline was vastgelegd voor terugtrekking van de Amerikaanse troepen op 1 mei 2021,’ zo lichtte Biden zijn handelen toe. ‘Dus ik had de keuze: me houden aan dat akkoord, of meer militairen sturen om te gaan vechten in een burgeroorlog in een ander land.’
Biden verschool zich wel erg achter de brede rug van Trump
Van alle besluiten van Trump die Biden wist terug te draaien, lukte dat net bij dit ene besluit níet, schrijft de krant schamper in een hoofdredactioneel commentaar.
Terecht punt natuurlijk, want Biden verschool zich aanvankelijk wel erg achter de brede rug van de man die hij in november vorig jaar had verslagen met de belofte aan het Amerikaanse volk dat hij het helemaal anders ging doen. In zijn toespraak van maandag daarentegen nam Biden zelf de verantwoordelijkheid – al werd het hem net zo min in dank afgenomen. Niet door The Wall Street Journal, niet door andere media – van welke politieke kleur ook.
Kort samengevat zei hij over de vraag of blijven niet verstandiger was geweest: ‘Het is niet in ons nationale belang. Het is niet wat het Amerikaanse volk wil. Het is niet wat onze soldaten, die zoveel hebben opgeofferd de afgelopen twee decennia, verdienen.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Kiezers zijn ‘klaar’ met de militaire interventie in Taliban-land
Het zijn haast trumpiaanse argumenten. Biden stelt het Amerikaanse nationale belang boven dat van de Afghaanse bevolking. America First, denk je dan meteen, het mantra van Trump. In elk geval een stuk bescheidener dan al die presidenten vóór hen, presidenten die meenden dat de Verenigde Staten als greatest country in the world een morele taak hebben om elders vrijheid en democratie te bevorderen. En daarvoor ook Amerikaanse levens in de waagschaal willen leggen.
En Biden beroept zich op de kiezers. Die zijn inderdaad al sinds 2009 – zo blijkt uit de eindeloze stroom peilingen over de Afghanistan-oorlog – ‘klaar’ met de militaire interventie in Taliban-land. Militaire strategen, generaals, het Pentagon, adviseurs: velen zeiden Biden dat het toch echt verstandiger was om een aanzienlijke hoeveelheid ‘boots on the ground’ in Afghanistan achter te laten, om te voorkomen wat zich de afgelopen week voltrok.
Natuurlijk buitelen de anonieme defensiemedewerkers die zeggen dat zij hier ‘altijd al voor hebben gewaarschuwd’ nu over elkaar heen. Iedereen probeert zijn hachje te redden. Maar Biden was wel degelijk voor dit scenario gewaarschuwd. Toch acht hij blijkbaar de wens van het volk, door wie hij is gekozen, belangrijker. Zoals ook Trump in essentie populistisch was en weinig moest hebben van denkers en beleidsmakers in de bubbel van Washington D.C.
Na zijn toespraak was Biden meteen vertrokken
Nog een overeenkomst: Biden had net zomin als Trump de neiging om het Afghanistan-besluit af te stemmen met zijn (Europese) bondgenoten. ‘Het ziet ernaar uit dat de NAVO buitenspel is gezet door unilaterale Amerikaanse besluiten,’ mopperde de Britse nationaal veiligheidsadviseur Lord Peter Ricketts. Eerst door Trump, nu weer door Biden, aldus de Brit. Zoals de Europeanen en andere bondgenoten destijds ook compleet werden verrast door Trumps besluit alle Amerikaanse militairen terug te halen uit Syrië.
Meteen na zijn toespraak maandag veerden journalisten op uit hun stoelen, vinger omhoog, klaar om ‘Mister President!’ te roepen en hem vragen te stellen. Maar Biden negeerde hen, draaide zich om, en vertrok enkele minuten later per helikopter naar Camp David, het buitenverblijf van de president.
Het is trumpiaans.