Je moet toch wel heel erg bij de overheid werken om te denken dat mensen pretparktarieven gaan betalen voor een tentoonstelling over groene innovatie, schrijft Gertjan van Schoonhoven. Over het fatale misverstand achter Floriade 2022 in Almere.
Aan uitroeptekens geen gebrek in de communicatie van Floriade. ‘Kom genieten van het groene leven!’ ‘Neem de boot naar het Floriadepark!’ ‘Stap in de Floriade Explorer!’
Lees ook dit stuk uit april terug: Niet één thema leidde tot zo veel politieke verdeeldheid als de Floriade
Vreemd genoeg ontbreken ze dan weer op de plek waar ze ook op hun plaats waren geweest: achter de entreeprijzen. Volwassenen betalen aan de kassa 35 euro per persoon om naar binnen te mogen, kinderen vanaf 4 jaar 23 euro. Voor 116 euro is een modaal gezin dus net binnen in Floriade, vervoer niet meegerekend. Het eten en drinken in ‘popuprestaurant’ Dutch – tweegangenmenuutje met wijn 70 euro per persoon – dan wel Snackboutique het Puntje – frietjemayo 5 euro – moet dan nog beginnen.
Voor veel minder geld kun je naar Artis, voor iets meer naar de Efteling
Ook is er de klemmende vraag waarom je precies zo veel geld zou neertellen voor Floriade Expo 2022 in Almere. Voor veel minder kun je naar Artis of Blijdorp, voor iets meer naar de Efteling. Daar weet je wat je krijgt. Bij Floriade is dat toch best onduidelijk. Okay, er is een kabelbaan. Maar het thema van de tentoonstelling is van een hoog incrowd-gehalte: Growing Green Cities.
Dat belooft eerder een duur dagje opvoeding in de groene leer en inprenting van het wereldwijde belang van de Nederlandse tuinbouwsector dan een dagje vermaak. Prima. Nuttig. Maar om daar nou zulke entreeprijzen voor te vragen… Komt bij dat Floriade bij de opening in april nota bene nog niet eens áf was (‘een stroeve start’ heet dat in communicatielingo).
Is het héél raar dat het aantal bezoekers dan zwaar tegenvalt?
Bij deze aantallen blijft het aantal bezoekers onder het miljoen
Nee dus. En dus is het ook niet heel verrassend dat Floriade afstevent op een financiële flop. De eerste twee maanden kwamen er ruim 100.000 bezoekers per maand en dat hadden er 300.000 moeten zijn om in oktober het begrote aantal van 2 miljoen bezoekers te halen. Het doel is nu 1,2 miljoen bezoekers, maar of dat realistisch is, is twijfelachtig. Bij deze aantallen worden het er nog niet eens een miljoen.
De extra schadepost voor de gemeente – 33,8 miljoen euro belastinggeld boven op een eerdere bijdrage van 41,5 miljoen euro belastinggeld – was voor het voltallige demissionaire college van B en W van Almere donderdag reden tot aftreden. De VVD-wethouder van Financiën Julius Lindenbergh was tegenover Omroep Flevoland zijn emoties niet de baas. De beelden haalden donderdag het NOS Journaal van acht uur.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Dat opstappen is terecht, en die tranen ook. Maar het geeft ook een al te beperkte indruk van de politieke verantwoordelijkheid. Tien jaar geleden gaven toenmalig burgemeester Annemarie Jorritsma (VVD) en wethouder Adri Duivesteijn (PvdA) van Almere al hoog op van de economische voordelen van een Floriade in Almere, hoewel de Floriade van 2012 in Venlo net daarvoor óók was geëindigd in een financiële strop. Veel bezoekers vonden er geen bal aan.
Annemarie Jorritsma voorspelde jaar geleden nog ‘succes’ voor Almere
Vervolgens liepen in Almere de geraamde kosten voor de gemeente steeds verder op: van eerst zo’n 10 miljoen euro naar zo’n 75 miljoen euro nu. Zónder dat de lokale politiek er de stekker uittrok. Kritische stemmen waren er ook in de raad, maar die vonden geen gehoor. Jorritsma, na haar burgemeesterschap ‘Commissaris Generaal’ van Floriade, zei in die hoedanigheid in een lokaal businessmagazine zelfs een jaar geleden nog dat Floriade ‘een succes voor Almere’ zou worden. Toen waren de kosten inmiddels al verviervoudigd.
De overheid, zo moet de les zijn, kan maar beter geen pretparkje gaan spelen van andermans geld. Zéker niet als die overheid een verlekkerde gemeente uit de subtop is die graag eindelijk eens ‘op de kaart’ wil staan. Dat maakt de kans op onverstandige beslissingen groter dan de kans op verstandige.
Overheid overschat interesse in thema’s die ze zelf heel belangrijk vindt
Er speelt nog iets mee. Er is niks mis met ‘groene’ innovatie of promotie van de tuinbouwsector. Maar je moet toch wel heel erg bij de overheid werken om te denken dat mensen massaal bereid zijn om pretparktarieven te betalen voor een aangeklede tentoonstelling over die onderwerpen. In het geval van Floriade is er (niet voor het eerst) sprake geweest van fatale overschatting van de interesse in die onderwerpen. En dat is omdat de overheid ‘groene’ thema’s zélf zo belangrijk vindt en dat dag in dag uit ook uitdraagt in haar communicatie.
Almere staat 210de in EW’s Beste gemeenten
Bij Floriade speelt die misvatting – de overschatting van de interesse in de stokpaardjes van de overheid – absoluut ook een rol. In hetzelfde interview zei Jorritsma: ‘We hadden jaren geleden, toen Floriade aan Almere werd toegewezen, niet kunnen bedenken hoe actueel het thema Growing Green Cities op dit moment zou zijn. Juist door de pandemie die nu gaande is, is er zoveel aandacht voor gezonder en groener te gaan leven. Mensen worden zich steeds meer bewust van het belang van duurzaam en ruimtelijk leven en dat is precies het thema van de komende Floriade.’
Bij elk bedrijf had de tucht van de markt korte metten gemaakt met dit soort misvattingen, in elk geval in combinatie met bloedcommerciële entreeprijzen. Maar bij de overheid kunnen ze eindeloos doorwoekeren. Omdat wij het belangrijk vinden, vindt iederéén het belangrijk. De bezoekcijfers van Floriade vertellen een ander verhaal.