De PvdA heeft de afgelopen jaren afscheid genomen van de arbeidersklasse en afficheert zich nu als klimaatpartij, constateert Afshin Ellian. De sociaaldemocraten nemen het radicalisme van GroenLinks over en stellen niet langer de mens, maar natuur en dier centraal.
Prof.mr.dr. Afshin Ellian (Teheran, 1966) is hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap en wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Metajuridica aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden. Hij schrijft wekelijks onder meer over de idealen en vrijheden van de westerse cultuur.
Waar gaat het heen met de PvdA? In de Nederlandse politiek is er een nieuw probleem bijgekomen: de fusie tussen GroenLinks en PvdA. Doordat deze partijen voortdurend gezamenlijk willen onderhandelen wordt het moeilijk voor het kabinet om aan al hun onmogelijke eisen te voldoen: van extreem dure klimaatmaatregelen tot extreem dure nivellering.
Je zou verwachten dat de PvdA voor het nivelleren gaat en GroenLinks de klimaatmaatregelen vooropstelt. Deze twee belangen zijn vooral nu, gelet op de Oekraïense oorlog en de economische gevolgen daarvan, niet meer met elkaar te verenigen. De PvdA laat de sociaaldemocratische kiezers in de steek door de nivellering te koppelen aan de wensen van GroenLinks.
SP is de enige nostalgische linkse partij met socialistische principes
Links mist de arbeidersklasse. Die is er niet meer. Sinds de negentiende eeuw is elke vorm van socialisme gefundeerd geweest in de klassenstrijd, een goed afgebakend strijdtoneel. Linkse partijen en vakbonden trokken samen ten strijde tegen de werkgevers. De Socialistische Partij (SP) is de enige nostalgisch linkse partij die vanuit de socialistische principes van de negentiende eeuw de 21ste eeuw wil begrijpen en politiseren.
De negentiende eeuw kende niet de omvangrijke sociale verzorgingsstaat van nu. Bovendien heeft de technologische vooruitgang de arbeidsomstandigheden wezenlijk veranderd. Robotisering vervangt nu al de mens. En in de toekomst zal nog meer door robots worden gedaan: in de bouw, de gezondheidszorg en de veiligheidssector. Opiniërend schrijven kunnen robots dan weer niet en dat is een zeer geruststellende gedachte. Daarmee zijn al experimenten gedaan en ze zijn allemaal mislukt.
Dat de toekomstige robots (met kunstmatige intelligentie) behoefte zouden hebben aan een socialistische partij, lijkt me niet uit te sluiten. Robots zullen zich baseren op menselijke ervaringen. En ze zouden hun eigen toestand met die van arbeiders in de negentiende eeuw kunnen vergelijken. Zij zouden hun heil kunnen zoeken bij Karl Marx, of Lilian Marijnissen.
Lees ook dit essay van Gertjan van Schoonhoven: Wat moeten kiezers nou met iets roodgroens of groenroods?
Geen domme zet, als je gelijkheid vooropstelt. Maar de socialisten van nu zitten vooralsnog verweesd te fantaseren over de herintroductie van de 19de in de 21ste eeuw. Daarom heeft de SP geprobeerd om patiënten en zorgbehoevenden op te waarderen tot plaatsvervangers van de arbeidersklasse. Maar op deze groep kunnen ze niet blindvaren, omdat ze, zodra ze hersteld zijn, de socialisten weer verlaten en zich wenden tot liberalen voor inkomen en verdere ontwikkeling. Socialisme en daarmee ook de SP hebben de moderne mens niks te bieden.
PvdA worstelt al decennia met het verdwijnen van de achterban
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout