De emoties en spanningen lopen hoog op in de nasleep van de recente Amerikaanse verkiezingen. Toch zaten de aandelenmarkten in de lift, reagerend op hun typische kille, emotieloze, toekomstgerichte manier. Waarom? Omdat de aandelenmarkten zich niet richten op de uitkomst van welke politieke race dan ook, maar op de machtsverhoudingen die na de verkiezingen ontstaan.
“Politieke impasses kunnen frustrerend zijn voor kiezers”, aldus Ken Fisher, oprichter en CEO van de Fisher organisatie, “maar aandelen zijn er dol op. Ik heb decennialang de invloed van de politiek op de markten bestudeerd. De enige constante factor die ik heb gezien, is dat aandelen in ontwikkelde landen het best presteren als het wetgevingsrisico laag is.”
De krappe verkiezingsmarges tijdens de Amerikaanse verkiezingen van 2020 doen de wetgevingsrisico’s afnemen, aangezien deze het moeilijk maken om nieuwe controversiële wet- en regelgeving door te voeren waar de steun van beide partijen voor nodig is. Volgens ons is dat geweldig nieuws voor aandelen, zelfs voor niet-Amerikaanse aandelen.
Een structurele impasse
Verschillende factoren die in de politieke machine van de VS zijn aangebracht, zorgen ervoor dat impasses vaak voorkomen.
Ten eerste verdeelt de Amerikaanse grondwet de politieke macht in drie gelijkwaardige takken. De wetgevende macht, bekend als het Congres (bestaande uit het Huis van Afgevaardigden en de Senaat), maakt wetten en keurt deze goed. De uitvoerende macht, geleid door de president, implementeert en handhaaft wetten. De rechterlijke macht ten slotte interpreteert de wet en past deze toe. Deze verdeling van de macht zorgt ervoor dat nieuwe wetten nauwgezet worden ontworpen, grondig worden besproken en aangepast en getrouw worden uitgevoerd. Deze structuur vereist ook dat de twee dominante politieke partijen, de Democraten en de Republikeinen, niet alleen strijden om de macht, maar deze ook moeten delen. Machtsdeling en de wens van politici om aan de macht te blijven, resulteren vaak in compromissen op het gebied van wetgeving. Dit kan leiden tot een verwatering van nieuwe wet- en regelgeving, om zo een breder deel van de electorale basis gerust te stellen.
Ten tweede wordt het machtsevenwicht voortdurend bedreigd doordat de ambtstermijnen van vooraanstaande leden van deze takken onderling verschillen. De ambtstermijn van de president is vier jaar. Senatoren hebben een termijn van zes jaar. Volksvertegenwoordigers worden om de twee jaar herkozen. Halverwege de ambtsperiode van een president strijdt ongeveer een derde van de senatoren en alle volksvertegenwoordigers om hun zetel. Hierdoor moet de politieke rekensom die nodig is om wetten goedgekeurd te krijgen, vrijwel voortdurend worden aangepast en verschuift de controle over het Congres vaak naar de partij die geen controle heeft over het Witte Huis.
Er is nog een derde kracht, die dit jaar bijzonder relevant is: de herverdeling van het Congres. Om de tien jaar wijst het Congres zijn 435 zetels in het Huis van Afgevaardigden opnieuw toe op basis van de meest recente volkstelling. Elk congresdistrict binnen een staat moet ongeveer hetzelfde aantal inwoners bevatten. Bij een herverdeling moeten staten met meer dan één vertegenwoordiger mogelijk hun congresdistricten opnieuw indelen om de cijfers gelijk te trekken. Dit zorgt voor onzekerheid als de demografische splitsing tussen Democraten en Republikeinen verandert als gevolg van de nieuw ontstane districten. “Veel volksvertegenwoordigers zullen in onzekerheid verkeren over wie hun toekomstige kiezers worden”, denkt Ken Fisher. “Ze zullen radicale wetgeving waarschijnlijk mijden om zichzelf wat politieke dekking te geven. Dat resulteert nu al in allerlei impasses, terwijl dat normaal gesproken pas bij de tussentijdse verkiezingen het geval is.”
Waarom aandelen de voorkeur geven aan impasses
“Gridlock is good” (een impasse is prima) is een gevleugelde uitspraak op de beurs. Het idee daarachter is dat de onzekerheid op de markt afneemt als het lastig is om ingrijpende, radicale wetgeving door te voeren. “In mijn ervaring”, vervolgt Ken Fisher, “bewegen aandelenkoersen op basis van het verschil tussen verwachtingen en realiteit.” Elke nieuwe wetgeving is gunstig voor de een (winst) en nadelig voor de ander (verlies). Behavioural Finance leert ons dat mensen de pijn van verlies veel heftiger ervaren dan de positieve gevoelens bij een vergelijkbare winst. Dus degenen die benadeeld worden door nieuwe wetgeving voelen die pijn heel sterk. Anderen zijn bang dat zij bij de volgende nieuwe wetgeving een klap zullen krijgen. Die onzekerheid kan leiden tot een volatiel aandelenrendement.
Omgekeerd kan die onzekerheid juist afnemen wanneer een politieke impasse ervoor zorgt dat het wetgevingsproces vertraagt en er geen drastische beleidswijzigingen worden doorgevoerd. In de regel geldt: hoe stabieler het politieke landschap, hoe hoger het ondernemersvertrouwen. Bedrijven voelen zich meer op hun gemak bij het uitbreiden van hun activiteiten, het aantrekken van nieuwe werknemers of het investeren in nieuwe projecten als ze niet bang hoeven te zijn voor ingrijpende veranderingen in het overheidsbeleid die onbekende implicaties met zich meebrengen.
Hoewel kiezers het misschien niet leuk vinden, draagt een impasse bij aan de zekerheid waar aandelen vaak de voorkeur aan geven. Daarom geloven we dat een politieke impasse een positieve invloed kan hebben op de aandelenmarkt.
De weg naar een impasse
Nieuwe Amerikaanse presidenten beginnen hun regeerperiode met een hele reeks van grootse ideeën en gedurfde verkiezingsbeloften. In die begindagen heeft de president vaak het meeste politieke kapitaal. “Daarom wordt er in de Amerikaanse politiek zo veel gepraat over de eerste 100 dagen van een nieuwe president”, aldus Ken Fisher. “Dat is ook de reden waarom de belastingverlagingen van president Trump in 2017, zijn inaugurele jaar, werden doorgevoerd. Hetzelfde geldt voor de herziening van de gezondheidszorg van begin 2010 door president Obama.”
De tussentijdse verkiezingen worden ook een belangrijke factor voor Joe Biden, de eerste Democratische president zonder duidelijke meerderheid in de Senaat sinds Grover Cleveland in 1885. Biden begint zijn ambtstermijn met een kleine meerderheid in het Huis en een Senaat die gelijkelijk verdeeld is tussen Republikeinen en Democraten. Dat betekent dat de stem van vicepresident Kamala Harris, in haar rol als voorzitter van de Senaat, de doorslag zal geven.
Dergelijke krappe marges in het Congres zouden al ruim voor de tussentijdse verkiezingen tot een impasse kunnen leiden; een impasse die tijdens die verkiezingen vastere vorm zou kunnen krijgen door de interne spanningen bij de Democraten en de rivaliteit tussen Democraten en Republikeinen. “Het effect van een impasse op aandelen wordt meestal pas na verloop van tijd zichtbaar”, zegt Ken Fisher, “aangezien het voor beleggers duidelijk moet worden dat er geen ingrijpende veranderingen komen. Maar dankzij de vroege impasse hoeft u dit jaar waarschijnlijk niet zolang te wachten.”
De voordelen van de Amerikaanse impasse buiten de VS
De impasse in de VS heeft niet alleen voordelen voor Amerikaanse aandelen. Hoewel de aandelenmarkt van elk land zijn eigen unieke aanjagers heeft, bewegen ontwikkelde markten in de VS en buiten de VS doorgaans in dezelfde richting. Aandelen uit ontwikkelde landen buiten de VS hadden de afgelopen 20 jaar een correlatie van +0,85 met Amerikaanse aandelen[i], wat vrij hoog is: -1,0 duidt op een omgekeerde correlatie en +1,0 op een perfecte correlatie. Deze positieve correlatie is goed nieuws voor niet-Amerikaanse aandelen, omdat het betekent dat wanneer Amerikaanse aandelen profiteren van een impasse, hun tegenhangers uit de ontwikkelde wereld buiten de VS vaak in dezelfde richting bewegen.
Het feit dat de correlatie lager is dan +1,0 betekent dat het op lange termijn voordelig kan zijn om te diversifiëren door zowel Amerikaanse als niet-Amerikaanse aandelen aan te houden. Een correlatie van minder dan +1,0 geeft aan dat er gedurende bepaalde perioden rendementsverschillen kunnen optreden tussen beide categorieën – en die verschillen zijn vaak groot. Aangezien vaak niet kan worden voorspeld welke categorie (Amerikaanse of niet-Amerikaanse aandelen) aan kop zal gaan, adviseren wij u om uw portefeuille goed te diversifiëren door in beide categorieën te beleggen.
Conclusie
Politieke ontwikkelingen zullen zoals gewoonlijk de krantenkoppen blijven halen en angst blijven zaaien. Fisher Investments is echter van mening dat onterechte angst gunstig kan uitpakken en een stijging van de aandelenkoersen kan veroorzaken wanneer blijkt dat de werkelijkheid minder ernstig is dan gevreesd. Hoewel de politiek natuurlijk slechts één factor is die het aandelenrendement beïnvloedt, denken we dat na de gespannen Amerikaanse verkiezingen een impasse zal ontstaan die over de hele wereld een positieve impact zal hebben op de aandelenmarkten.
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
[i] Bron: FactSet. Correlatie tussen de MSCI USA en de MSCI World ex USA, gebaseerd op de wekelijkse rendementen van 19 januari 2001 tot 15 januari 2021.
