Financiële oplichterij vormt overal ter wereld een grote bedreiging. Het aantal en de vormen van oplichting en fraude nemen elke dag toe. Uit een rapport van de Europese Commissie blijkt dat 56% van de Europeanen in de voorbije twee jaar in aanraking kwam met een vorm van oplichting of fraude[i]. Oplichters maken daarbij gebruik van steeds intelligentere en sluwere methodes om uw geld of uw persoonsgegevens te bemachtigen. Hoewel het vooruitzicht dat u uw zuurverdiende geld verliest aan een oplichter angstaanjagend is, zijn er ook vele manieren waarop u zichzelf, uw familie en uw vrienden kunt beschermen. Hieronder enkele tips voor het herkennen en vermijden van oplichting en hoe u zich hiertegen kunt wapenen.
Hoe oplichterij te herkennen
Hoewel oplichterij vele vormen kan aannemen (telefoon, e-mail, sociale media, enzovoort), hebben ze meestal drie gemeenschappelijke kenmerken.
- Ongevraagd – Veel oplichterij start met een bericht waar u niet om hebt gevraagd, vaak in de vorm van ‘spam’ e-mails of ongevraagde berichten op sociale media. Oplichters kunnen deze platformen gebruiken om duizenden berichten tegelijk te sturen, in de hoop dat eentje ervan terecht komt bij een nietsvermoedend slachtoffer.
- Onverwacht – Frauduleuze berichten kunnen ook vanuit het niets opduiken van schijnbaar legitieme bronnen. Sommige lijken zelfs afkomstig te zijn van een bedrijf, een liefdadigheidsinstelling of een bekende. Een bedrijf waarmee u bijvoorbeeld zaken doet, neemt contact op met u en vraagt u om persoonlijke gegevens zoals een creditcardnummer of rekeningnummer waarover zij al zouden beschikken. Uit het rapport van de Europese Commissie blijkt dat meer dan 1 op 5 Europeanen al in aanraking kwam met dit soort fraude.[ii] Onthoud: het meeste legitieme contact met een bedrijf – en dan vooral met financiële instellingen – zal per brief verlopen.
- Er wordt u gevraagd om dringend iets te doen – Oplichters weten dat hoe meer tijd u hebt om na te denken, hoe groter de kans is dat u onraad ruikt. Vandaar dat zij regelmatig een element van urgentie opnemen in hun communicatie. Hiermee proberen ze u te laten handelen zonder na te denken. Oplichters spelen vaak in op gevoelens van angst of hebzucht om u over te halen om persoonsgegevens te overhandigen, geld te sturen, op een link te klikken of een programma te downloaden. Berichten kunnen verwijzen naar boetes of straffen. Als u die wilt vermijden, moet u onmiddellijk actie ondernemen. Of oplichters kunnen u een prijs of ‘gouden’ beleggingskans beloven, die heel snel zal verdwijnen als u niet meteen handelt. Onthoud: legale bedrijven geven u de tijd om te beslissen.
Soorten oplichtingstechnieken
Oplichters verfijnen en veranderen hun methodes constant naarmate de technologie zich verder ontwikkelt. Hieronder geven we enkele voorbeelden van vaak voorkomende oplichtingstechnieken die zowel offline als online worden toegepast.
- Oplichterij met vooruitbetaling – Bij dit soort oplichterij wordt u gevraagd om op voorhand geld over te maken, waarna u iets zult ontvangen dat meer waard is. Uiteraard ontvangt u daarna helemaal niets. Volgens de Europese Commissie is dit het meest voorkomende type van oplichterij waarmee Europeanen worden geconfronteerd.[iii] Dit soort oplichterij houdt vaak verband met loterijen, weddenschappen en dubieuze financiële “kansen”.U krijgt een bericht dat u de winnaar bent van een wedstrijd (waarvan u vooraf meestal geen weet had). In het bericht wordt echter gesteld dat u eerst belastingen, douanerechten of een of andere vergoeding moet betalen om de prijs in ontvangst te kunnen nemen. De oplichters kunnen vragen naar bankrekeningnummers of ze vragen u om geld over te maken. Of ze suggereren om uw vergoeding te betalen met cadeaubonnen. Die zijn erg geliefd bij oplichters omdat ze gemakkelijk verkrijgbaar en bijna niet te traceren zijn.
- Oplichterij in de liefde – Bij dit soort oplichterij azen oplichters op mensen die zich eenzaam voelen. U ontvangt een bericht met een veelbelovende match op een datingwebsite of via sociale media. Uw potentiële minnaar/minnares beweert in het buitenland of in een ander deel van het land te wonen, waardoor het bijna onmogelijk is om elkaar persoonlijk te ontmoeten. Vervolgens krijgt u berichten om dringend geld te sturen: voor medische kosten, reiskosten, douanerechten of gokschulden. Ze vragen om geld over te maken, cryptomunten te kopen of, alweer, te betalen met cadeaubonnen. Beloftes om u terug te betalen worden nooit nagekomen. De oplichters blijven meer geld vragen totdat u onraad begint te ruiken en de communicatie verbreekt.
- Oplichterij door vertrouwde personen – De daders van dit soort oplichterij kunnen onder meer familieleden en buren zijn, of verzorgers en advocaten. Bij deze vorm van oplichterij krijgt een “vertrouwde” persoon toegang tot of controle over uw geld of beleggingen zodat hij of zij ze kan gebruiken voor eigen doeleinden.
Uzelf beschermen
Wees extra waakzaam – De eerste stap om uzelf te beschermen tegen financiële oplichters is waakzaamheid.
- Beantwoord geen ongevraagde e-mails, telefoongesprekken of tekstberichten.
- Klik niet op links of op bijlagen van onverwachte of verdachte e-mails.
- Log bij twijfel direct in op de website van het bedrijf of bel hun officiële klantenservice.
Kijk uit voor rode vlaggen – Veel scams bevatten duidelijke signalen waaraan u herkent dat ze frauduleus zijn.
- Bedriegers zijn vaak technisch onderlegd, maar ook vaak slechte schrijvers. Let op grammaticale fouten en spelfouten – hét kenmerk van een oplichter.
- Pas op als het e-mailadres van de afzender niet overeenstemt met wie zij beweren te zijn.
- Frauduleuze e-mails en tekstberichten worden vaak naar verschillende mensen verstuurd, dus let op als u een bericht ontvangt dat naar verschillende, niet-gerelateerde adressen werd verstuurd.
- Let op de URL: kijk naar het internetadres in uw browser. Als u een adres ziet dat begint met https, bevindt u zich op een pagina die voorkomt dat gegevens onderschept en gelezen kunnen worden door niet-geautoriseerde derde partijen. Als het adres echter begint met http, voer dan geen persoonsgegevens in, het is niet veilig.
- Elke vermelding van cadeaubonnen als betaalmiddel zou onmiddellijk uw argwaan moeten wekken. Voor legitieme financiële transacties wordt nooit gebruik gemaakt van cadeaubonnen.
Bescherm uzelf online – Volgens de Europese Commissie stijgt de kans dat u in aanraking komt met fraude met 25% als u minstens een keer per week op internet surft, in vergelijking met iemand die zelden of nooit online gaat.[iv] Dat betekent niet dat u het internet moet vermijden, wel dat u voorzorgsmaatregelen moet nemen.
- Werk de software en antivirusprogramma’s op uw apparatuur regelmatig bij. Dit helpt om veiligheidslekken te dichten en uw device veilig te houden.
- Spring verstandig om met wachtwoorden. Gebruik wachtwoorden met complexe, moeilijk te raden reeksen van letters, cijfers en speciale tekens. Gebruik niet altijd hetzelfde wachtwoord voor verschillende websites, en deel uw wachtwoord met niemand.
- Wees voorzichtig op sociale media. Bepaal wie uw berichten kan zien en deel geen persoonsgegevens. Denk ook aan de risico’s wanneer u zich aanmeldt op sociale media via een gedeelde computer of openbare wifi-verbindingen.
Vraag om hulp – U staat niet alleen in de strijd tegen oplichterij. Er zijn vele hulpmiddelen die u helpen oplichterij te herkennen en te voorkomen, of die u helpen als u het slachtoffer wordt van fraude.
- Als u denkt dat u het slachtoffer bent geworden van oplichterij, vraag dan om advies bij organisaties voor consumentenbescherming. In vrijwel elk land zijn consumentenorganisaties actief, en vaak beschikken ze over databases met actuele oplichterij en middelen om de oplichters aan te pakken.
- Als u met een vermogensbeheerder of financieel adviseur samenwerkt, vraag hen dan om advies over eventuele “gouden” beleggingskansen of over verdachte financiële berichten. Zij kunnen u helpen om potentiële oplichters te herkennen en om uw geld te beschermen.
- Als u toch in het net van oplichters belandt, meld dit dan aan de autoriteiten. Breng uw bank of creditcardmaatschappij op de hoogte. Meld het aan de politie, toezichthouders op de sector of autoriteiten voor consumentenbescherming. Zelfs als zij uw geld niet terugkrijgen, kan uw aangifte misschien iemand anders helpen te beschermen.
Financiële oplichterij komt steeds vaker voor. Fisher Investments Nederland is van mening dat het risico dat u slachtoffer wordt van fraude al sterk vermindert wanneer u uzelf goed informeert en de nodige voorzorgsmaatregelen neemt.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
Beleggen op de beurs brengt het risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstig rendement. Wisselkoersschommelingen kunnen tot een hoger of lager rendement leiden. Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland deze visie zal handhaven. Deze kan immers op ieder moment veranderen op basis van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Evenmin kan worden gegarandeerd dat de in dit document gemaakte voorspellingen juist zijn. Het is mogelijk dat niet alle voorspellingen die in het verleden zijn gedaan, of in de toekomst zullen worden gedaan, qua juistheid vergelijkbaar zijn met de in dit document gedane voorspellingen.
[i] De Europese Commissie en Ipsos. “Survey on ‘Scams and Fraud Experienced by Consumers’: Final Report.” Brussel, België. Januari 2020 https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/aid_development_cooperation_fundamental_rights/ensuring_aid_effectiveness/documents/survey_on_scams_and_fraud_experienced_by_consumers_-_final_report.pdf
[ii] Ibid.
[iii] Ibid. Ongeveer 28% van de ondervraagden verklaarde een melding van een loterij of wedstrijd te hebben ontvangen waarvoor ze een vergoeding moesten betalen om de prijs in ontvangst te nemen.
[iv] Ibid.
