Opmerking: ons politiek commentaar is bewust onpartijdig. Fisher Investments Nederland heeft geen voorkeur voor bepaalde politieke partijen of politici en beoordeelt politieke ontwikkelingen uitsluitend op hun potentiële gevolgen voor de economie en de markt.
2024 wordt een jaar met volop verkiezingen: bijna de helft van de wereldbevolking gaat dit jaar naar de stembus. Uiteraard staan de media bol van politiek commentaar, ambitieuze verkiezingsbeloftes en waarschuwingen voor trieste gevolgen als de ‘verkeerde’ partij wint. Een vluchtige blik op het politieke nieuws volstaat om veel beleggers angst aan de jagen wat de toekomst van de markten en de wereldeconomie betreft. Maar mensen die door de verkiezingsretoriek heen weten te prikken, kunnen verrassende feiten ontdekken over de invloed van verkiezingen op aandelen.
In tegenstelling tot wat veel mensen geloven, is Fisher Investments Nederland van mening dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen dit jaar hoogstwaarschijnlijk gunstig gaan uitpakken voor aandelen – iets waaraan beleggers grotendeels voorbij gaan. In dit artikel nemen we de historische rendementen tijdens jaren met Amerikaanse presidentsverkiezingen onder de loep, en laten we zien waarom het voor het langetermijnrendement van aandelen niet uitmaakt welke partij er in het Witte Huis zetelt. Ook besteden we aandacht aan andere belangrijke verkiezingen in de wereld en beantwoorden we de vraag hoe een wereldwijde politieke impasse dit jaar gunstig zou kunnen uitpakken voor de markten.
Amerikaanse verkiezingsjaren beloven doorgaans niets dan goeds voor Amerikaanse én wereldwijde aandelen, zo blijkt uit de ervaringen van Fisher Investments Nederland
Verkiezingsjaren staan vaak in het teken van dramatische retoriek. Dit kan volatiliteit veroorzaken en verdeeldheid onder beleggers teweegbrengen. Hoewel veel beleggers nagelbijtend naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen uitkijken, hebben aandelen het in het verleden doorgaans uitstekend gedaan, ongeacht wie er heeft gewonnen. In de jaren met presidentsverkiezingen in de VS sinds 1928 hebben Amerikaanse aandelen in 83,3% van die jaren zelfs een positief rendement behaald, met een gemiddeld jaarrendement van 11,4%.[i]
In figuur 1 zien we dat de rendementen in de eerste helft van verkiezingsjaren doorgaans lager liggen, en in de tweede helft juist hoger. De ervaring van Fisher Investments Nederland leert dat dit waarschijnlijk samenhangt met afgenomen onzekerheid, naarmate steeds duidelijker wordt wie er gaat winnen. In eerste instantie overheerst de campagneretoriek, waardoor beleggers vaak in paniek raken en de markten met buitensporige volatiliteit te maken krijgen. Maar naarmate de daadwerkelijke verkiezingen dichterbij komen, wordt duidelijker welke koers de verwachte winnaar wil gaan varen en hoe groot de kans op verregaande wetswijzigingen is.
Figuur 1: gemiddelde rendementen S&P 500 tijdens verkiezingsjaren
Bron: Global Financial Data, per 27-12-2023. S&P 500 Price Index, 31-12-1930 t/m 31-12-2020.
Hoewel dit diagram enkel betrekking heeft op de S&P 500, blijkt uit onderzoek van Fisher Investments Nederland dat de wereldwijde aandelenmarkten zich vergelijkbaar ontwikkelen – de Amerikaanse markt is immers erg belangrijk voor de wereldeconomie. De correlatie tussen Amerikaanse en wereldwijde aandelen is weliswaar niet perfect, maar ze bewegen vaker wél dan niet in dezelfde richting.[ii] Goed nieuws voor de grootste economie en aandelenmarkt ter wereld is vaak ook goed nieuws voor de rest van de ontwikkelde wereld.
Op het eerste gezicht lijkt figuur 1 misschien te impliceren dat Democratische presidenten beter zijn voor de aandelenmarkten tijdens verkiezingsjaren. Maar het is zaak dit nader te bezien voordat we onze conclusies trekken. In figuur 1 zien we alleen het rendement over jaren met presidentsverkiezingen – niet het langetermijnrendement; uit onderzoek van Fisher Investments Nederland blijkt dat aandelen op de lange termijn geen voorkeur hebben voor de ene of andere partij. Bovendien zat er in zes van de acht verkiezingsjaren met negatieve rendementen een Republikeinse president in het Witte Huis. Vijf daarvan vielen samen met of volgden op een recessie – wat doorgaans leidt tot een wisseling van de wacht en duidelijk aantoont dat politiek slechts een van de vele rendementsbronnen is.
Stemmers hebben hun favorieten – aandelen niet
Politieke voorkeuren opzij zetten is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar wellicht helpt het als we u vertellen dat het rendement tijdens verkiezingsjaren niet zaligmakend is. Over de lange termijn doen aandelen het uitstekend, ongeacht welke partij er aan de macht is, en dat blijkt duidelijk uit de Amerikaanse verkiezingen, zo leert de ervaring van Fisher Investments Nederland. Figuur 2 geeft de stijgende lijn van Amerikaanse aandelen over een periode van 100 jaar weer. Over deze periode zijn aandelen onder Democratische presidenten gemiddeld met 15,4% per jaar gestegen en met 9,0% onder Republikeinse presidenten – ruim in de plus dus voor beide. Dat bewijst eens te meer dat geen van beide partijen een monopolie heeft op goede ideeën.
Figuur 2: hypothetische groei van een belegging met een startwaarde van USD 1 in de S&P 500, januari 1925 t/m december 2023
Global Financial Data, per 11-01-2024. Groei van een belegging met een startwaarde van USD 1 in de S&P 500 Total Return op 31-12-1924. De cijfers zijn maandelijks van 31-12-1924 t/m 31-12-1987 en dagelijks van 01-01-1988 t/m 31-12-2023.
Hetzelfde geldt in andere landen. Neem bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, waar zo’n 4% van de aandelen uit ontwikkelde markten vandaan komt.[iii] Sinds 1970 hebben Britse aandelen op jaarbasis gemiddeld 12,1% gerendeerd onder conservatieve regeringen en 12,7% onder de Labour-partij.[iv] Welke verkiezing u ook volgt, de kans is groot dat het voor aandelen niet uitmaakt wie er wint. Aandelenkoersen berusten juist op een samenloop van economische, politieke en sentimentsgerelateerde omstandigheden – en verrassingen zijn eerder regel dan uitzondering. Natuurlijk kunnen beleggers persoonlijk hopen dat bepaalde partijen niet winnen, maar wat ons betreft hoeft niemand zich zorgen te maken over de invloed van verkiezingen op beleggingsportefeuilles.
Fisher Investments Nederland heeft ervaren dat gunstige politieke ontwikkelingen ook buiten de VS gevoeld worden
Aandelen krijgen onder meer de wind in de zeilen doordat de onzekerheid over de verkiezingsuitslag gaandeweg afneemt, maar dit is niet de enige factor. Ook een politieke impasse kan de koersen opstuwen. Dit is uiteraard frustrerend voor kiezers en de samenleving, maar een politieke impasse is vaak gunstig voor aandelen, omdat het risico op drastische wetswijzigingen wordt beperkt – zo kan het bedrijfsleven concrete plannen maken zonder zich te bekommeren om potentieel beperkende wetgeving. Fisher Investments Nederland heeft ervaren dat een impasse verschillende vormen kan aannemen. Zo is in de VS momenteel sprake van een impasse tussen de twee politieke partijen. Het Huis van Afgevaardigden staat onder controle van de Republikeinen, terwijl de Democraten de Senaat en het Witte Huis in handen hebben. Daardoor is de kans zeer klein dat belangrijke wetgeving wordt goedgekeurd, te meer daar politici in een verkiezingsjaar hun handen vol hebben aan campagne voeren. Buiten de VS kan politieke impasse er iets anders uitzien.
Fisher Investments Nederland denkt daarbij aan Spanje en Nederland, waar burgers in 2023 naar de stembus gingen. In beide landen won geen enkele partij een absolute meerderheid. In Spanje moest de zittende premier Pedro Sánchez uiteindelijk de handen ineenslaan met verschillende partijen – waaronder de Catalaanse separatisten – om aan de macht te blijven. In Nederland kreeg de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders de meeste stemmen, maar deze heeft slechts 37 van de 150 zetels in handen. De rest is verspreid over 14 partijen. De onderhandelingen over de formatie verlopen erg moeizaam. Nederland stevent af op een coalitieregering en daarmee op een politieke impasse, net als Spanje.
In de loop van dit jaar staan er in meer dan 50 landen nationale verkiezingen op de agenda. Terug naar het Verenigd Koninkrijk: daar moeten uiterlijk op 28 januari 2025 algemene verkiezingen gehouden worden. Premier Rishi Sunak hoopt met belastingverlagingen de nettosalarissen en de economie genoeg te stimuleren om de kiezers aan zijn kant te krijgen. Maar sommige conservatieve parlementsleden zien hun zetel in gevaar komen door de opkomst van de Reform Party. Anderen zien de onder Keir Starmer opgeleefde Labour Party als de grootste dreiging: de partij heeft de reputatieschade die de vorige partijleider Jeremy Corbyn heeft veroorzaakt, grotendeels van zich af weten te schudden. De verkiezingsstrijd is nog allesbehalve gestreden, maar geen enkele grote partij kan waarschijnlijk een regering vormen zonder dat dit gepaard gaat met een interne machtsstrijd.
De ervaring van Fisher Investments Nederland leert dat een politieke impasse in hoge mate bijdraagt aan het positieve effect van afnemende onzekerheid – hetgeen wereldwijd voor politieke rugwind zou moeten zorgen. In talloze landen staat dit jaar een stembusgang gepland, en elke verkiezing kan een politieke impasse veroorzaken of verdiepen. Dat is goed nieuws voor aandelen, en dus goed nieuws voor beleggers.
Verkiezingsjaren zijn gunstig voor aandelen
Fisher Investments Nederland is ervan overtuigd dat verkiezingsjaren weliswaar turbulent kunnen zijn, maar dat beleggers uit emotie vaak voorbij gaan aan de fundamentele aanjagers van de aandelenmarkten – namelijk afnemende onzekerheid en een politieke impasse. Samen zorgen ze voor een forse rugwind, die de rendementen tijdens verkiezingsjaren opstuwt, hoewel het sentiment in de tussentijd flinke klappen kan krijgen door dramatische campagneretoriek. Dus de volgende keer als u het politieke nieuws doorneemt, bedenk dan dat ruis vaak een voorbode is van goed nieuws – volop reden dus om belegd te blijven.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i] Bron: Global Financial Data, per 02-01-2024. De S&P 500 Total Return Index is gebaseerd op het door Global Financial Data (GFD) berekende totaalrendement vóór 1971. Dit zijn schattingen op basis waarvan GFD de waarden van de samengestelde S&P-index vóór 1971 berekent, en geen officiële cijfers. GFD heeft tot aan 1970 gegevens van de Cowles Commission en van S&P zelf gebruikt voor de berekening van het totaalrendement van de samengestelde S&P-index aan de hand van de samengestelde S&P-prijsindex en dividendrendement, van 1971 tot 1987 officiële maandcijfers en sinds 1988 officiële dagelijkse gegevens.
[ii] Bron: FactSet en Global Financial Data, per 14-02-2024. Totaalrendement van de MSCI EAFE Index en de S&P 500 Index, maandelijks, 31-12-1969 t/m 31-01-2024. Weergegeven in USD.
[iii] Bron: FactSet. De hierboven getoonde portefeuille geeft de samenstelling weer van de MSCI World Index per 31-12-2023. De MSCI World Index meet de prestaties van geselecteerde aandelen in 23 ontwikkelde landen.
[iv] Bron: FactSet, per 02-01-2024; MSCI United Kingdom Total Return Index, maandelijks, 31-12-1969 t/m 31-12-2023. Weergegeven in Brits pond.
