Dankzij Peek Vision, het project van de Britse arts en Rolex Award-laureaat Andrew Bastawrous, wordt het gezichtsvermogen van intussen meer dan 10 miljoen mensen in Afrika en Azië getest en verbeterd.
Miljoenen mensen op de wereld zijn slechtziend. Een beperkt gezichtsvermogen is doorgaans behandelbaar, maar veel mensen leven in moeilijk bereikbare gebieden, waar de moderne geneeskunde nauwelijks toegang vindt. Met de steun van het Rolex Perpetual Planet Initiative richtte de Britse oogarts Andrew Bastawrous Peek Vision op. De organisatie levert software en data van oogtests aan lokale zorgverleners in landelijke gemeenschappen. Het project is met succes uitgerold in Afrika en Azië: inmiddels is de mijlpaal bereikt van 10 miljoen mensen die dankzij Peek Vision een oogtest ondergingen. Tegen 2028 wil Bastawrous het programma in heel Nepal implementeren. “Het ziet er veelbelovend uit, we legden de fundamenten om de komende jaren in Nepal iets moois op te bouwen.”
Hoe Andrew Bastawrous levens verandert dankzij zijn innovatief project
“Toen Rolex voor de eerste keer naar ons werk kwam kijken, waren we in slechts één land aan de slag en bereikten we tienduizend mensen per jaar”, vertelt Andrew Bastawrous. “Nu zijn we al in twaalf landen actief en bereiken we jaarlijks 5 miljoen mensen.”
De Britse oogart is vastbesloten om praktische wetenschap en technologie wereldwijd te verspreiden en het lot van mensen te verbeteren. “Iemand zien sukkelen en zijn lijden helpen te verminderen of zelfs weg te nemen geeft een onbeschrijflijk gevoel. Dat drijft mij om vooral door te gaan. Ik voel enorme dankbaarheid dat ik het leven van mensen kan veranderen door hun gezichtsvermogen te herstellen.”
“Ineens kon ik de bomen zien!”
Het idee om oogzorg wereldwijd toegankelijker te maken kreeg Andrew Bastawrous toen hij als leerling niet kon zien wat er op het schoolbord geschreven stond. Hij worstelde om niet achterop te geraken. Op zijn twaalfde veranderde een oogtest zijn leven. Hij bleek ernstig bijziend en er werd hem een bril voorgeschreven. “Ik herinner me dat ik ineens de bomen kon zien – hoe levendig groen ze waren, en dat ze bladeren hadden. Tot dan toe had ik ze waargenomen als amorfe, groene klodders.”
Een vakantie met zijn ouders in hun thuisland Egypte leerde hem dat niet iedereen gelijke toegang tot oogzorg heeft. Die ervaring effende het professionele pad van Bastawrous. Het wekte bij hem een verlangen op om de toegankelijkheid van oogzorg te veranderen. Hij volgde een medische opleiding en werd oogchirurg voor de National Health Service (NHS), het openbare gezondheidszorgstelsel van het Verenigd Koninkrijk. In 2011 week hij uit naar Kenia om het gezichtsvermogen te verbeteren van achtergestelde gemeenschappen, die ver van de belangrijkste steden woonden. Er waren in hun dorpen geen wegen en medische diensten, maar wat ze op het platteland wél hadden, waren mobiele telefoons.
Peek Vision ontwikkelt gebruiksvriendelijke oogtest met smartphone
Om deze gemeenschappen te helpen, bedacht Bastawrous in 2012 een project dat tot Peek Vision zou uitgroeien. Vier jaar later ontving hij de Rolex Award for Enterprise, waardoor hij de schaal van zijn project aanzienlijk kon vergroten. Bastawrous en zijn team lanceerden de Peek, een app voor de smartphone, waarmee niet-specialisten het gezichtsvermogen van mensen even accuraat kunnen controleren als met een conventionele oogtest. De gebruiksvriendelijke technologie identificeert mensen met oogproblemen en verwijst hen naar de relevante medische diensten. Ook vrijwilligers – lees: mensen zonder een medische opleiding – kunnen de app hanteren, wat betekent dat beduidend meer mensen gescreend kunnen worden.
“Dankzij het Rolex Perpetual Planet Initiative kunnen we zoveel meer mensen bereiken”, zegt Bastawrous. “Ook na de Award in 2016 bleef Rolex ons project volgen en steunen, waardoor we het programma konden blijven uitbreiden. We voelen het als de missie van Peek Vision om iedereen te zien die tot dusver ongezien bleef.”
Hoe Peek Vision levens verbetert in India en verder
Tegenwoordig ondergaan meer dan 250.000 mensen per maand het op de smartphone gebaseerde oogonderzoek. Het project breidt zich uit als een lopend vuurtje over Afrika en Azië.
Het succes van het programma in India belichaamt de expansie van Peek Vision. Toen hij de screenings bekeek van patiënten in Mohammadi, een stad in de Indiase staat Uttar Pradesh, werd Bastawrous’ aandacht getrokken door het lot van Prem Kumar, een 14-jarige jongen uit een klein dorpje in het Shahjhanpur-district in het noorden van India. Kumar ging niet meer naar school, omdat school voor hem één grote worsteling was – een gevolg van zijn slechte gezichtsvermogen. Ook met cricket, zijn favoriete sport, was hij gestopt. Hij werkte voortaan op de boerderij van zijn vader en voelde zich vervreemd van zijn vrienden. Een simpele oogtest wees uit dat Kumar erg bijziend was, net als Bastawrous zelf. Nadat hij was doorverwezen naar het Vision Center van het Dr Shroff’s Charity Eye Hospital, een partner van Peek Vision, kreeg Kumar zijn eerste bril en ging er letterlijk een wereld voor hem open.
“Het weerzien met Prem was hartverwarmend”, vertelt Bastawrous. “Hij had zijn zicht teruggekregen en kon weer doen wat hij graag deed. Hij ging ook opnieuw naar school. Het maakte me zo blij: Prem is een van die vele mensen van wie je het leven kunt veranderen door een eenvoudige ingreep.”
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties.
