Terwijl de wereldbevolking groeit naar 8 miljard, neemt ook het aantal conflicten tussen mensen en wilde dieren toe. De inzet: voedsel en ruimte. De Indiase biologe Krithi Karanth bewijst dat we dat probleem kunnen oplossen. In 2019 ontving zij de Rolex Award for Enterprise. ‘We moeten de dieren beter leren kennen en begrijpen.’
Opgroeien tussen de tijgers
Wie niet optimistisch is, laat de planeet in de steek
Krithi Karanth (1979) is de dochter van een bioloog die zich specialiseerde in de studie van tijgers. Ze groeide op met een grote liefde voor de natuurwonderen van India. ‘Ik zag al tijgers toen ik amper twee jaar was. Tijgers tracken deed ik op mijn achtste, in het gezelschap van mijn vader leerde ik de sporen, die ze achterlaten, lezen en volgen. En ik was nog een tiener toen ik al met camera traps werkte. De eerste zeventien jaar van mijn leven bracht ik door in de wildernis. Voor mij was dat een paradijs en ik was ervan overtuigd dat elk kind in India zo’n heerlijke jeugd beleefde.’ Verbijsterd stelde ze vast dat dat lang niet altijd het geval was.
Een autoriteit in wildlife
Dr. Krithi Karanth is nu zelf biologe. Ze studeerde dertien jaar in de VS, aan Duke University, Yale University en de University of Florida. Daarna keerde ze terug naar India uit liefde voor de wildlife daar en om er reële veranderingen door te voeren.
Karanth is tegenwoordig Directeur en Chief Conservation Scientist van het Centre for Wildlife Studies in Bangalore, een internationaal erkend centre of excellence op het gebied van wildlife onderzoek. Het werd 37 jaar geleden opgericht om de wilde dieren van India en hun natuurlijke leefomgeving te onderzoeken.
In 2019 ontving Kritih Karanth de Rolex Award for Enterprise. ‘Een van de belangrijkste momenten in mijn leven,’ zegt ze daarover. ‘Het gaf me de kracht en de moed om door te gaan. Ik put onnoemelijk veel vertrouwen uit de steun van Rolex.’
Conflicten tussen mens en dier
India groeit uit tot het dichtstbevolkte land ter wereld. De natuur neemt er amper 5 procent van het grondgebied in – een fractie als je dat naast vergelijkbare landen legt. Toch leeft 70 procent van de tijgers van de wereld en 50 procent van de Aziatische olifanten in India.
Bij gebrek aan ongerepte natuur zitten wilde dieren en mensen in India dicht op elkaars huid. Jaarlijks doen zich honderdduizenden clashes voor. Wilde dieren, zoals tijgers, luipaarden, olifanten en beren begrijpen natuurlijk niets van de pogingen van mensen om hun territorium af te bakenen. Het gevolg is dat mensen en hun veestapels worden aangevallen, gewond of gedood, oogsten vernield en eigendommen beschadigd.
‘Mensen nemen dan wraak en doden wilde dieren. Het is een vicieuze cirkel’, zegt Krithi Karanth.
Gratis hulplijn
De Indiase overheid keert aan landbouwers en dorpelingen 5 miljoen dollar per jaar uit als compensatie voor de schade die ze oplopen door toedoen van wilde dieren. Krithi Karanth schat dat de 100.000 gerapporteerde cases per jaar slechts het topje van de ijsberg vormen. De overheid heeft niet de middelen om al die schadeklachten te honoreren. ‘Ik schat dat het werkelijke aantal drie tot vier keer hoger ligt.’
Daarom installeerde haar Centre for Wildlife Studies in 2015 Wild Seve: een gratis hulplijn waarop getroffen dorpelingen en landbouwers kunnen bellen voor assistentie bij het invullen van hun schadeklachten en verzoeken om compensatie. De staf van Wilde Seve stuurt dan meteen medewerkers op pad – veldassistenten die het conflict documenteren en helpen met de formulieren voor de overheid.
20.000 klachten van 10.000 families
Wild Seve bedient momenteel een half miljoen mensen uit 600 dorpen in de buurt van de wildreservaten van Bandipur en Nagarahole. De interventie bij 20.000 schadeklachten van meer dan 10.000 families was goed voor een compensatie van 973.000 dollar.
Krithi Karanth breidt het project nu uit naar duizend dorpen in de buurt van drie andere wildreservaten. Ze wendt mobiele technologie aan om voor die duizend huishoudens conflictueuze hotspots te identificeren – dat zijn plekken die bijzondere aandacht verdienen om mensen en hun vee te beschermen en de schade aan oogsten te verminderen. Maatregelen zijn onder andere overkappingen en afsluitingen die ‘roofdierproof’ zijn.
De pragmatische aanpak van Karanth verhoogt het vertrouwen in Wild Seve en zet de vijandigheid tegenover wilde dieren om in verdraagzaamheid. ‘Het is cruciaal om lokale gewoonten te verbeteren en het bewustzijn te verscherpen’, meent ze.
Met educatief materiaal proberen we de natuurlijke belangstelling van kinderen voor de natuur te versterken
Impact op kinderen
Krithi Karanth riep in 2018 Wild Shaale (Shaale betekent school) in het leven, een onderwijsprogramma dat loopt in meer dan 700 scholen in zones met een hoog risico op conflicten met wilde dieren. Met Wild Shaale bereikte ze tot dusver bijna 28.000 kinderen, die in de buurt van 17 wildreservaten wonen.
‘De wetenschappers van het Centre for Wildlife Studies bestuderen al dertig jaar de interactie tussen mensen en wilde dieren’, vertelt Karanth. ‘Dit werk bracht ons in contact met gemeenschappen die dicht bij een wildreservaat wonen. Waar mensen en dieren dicht bij elkaar leven, komt het vaak tot een confrontatie.
We ontdekten ook dat conflicten tussen mensen en dieren een negatieve psychologische impact op kinderen hebben – iets wat we lange tijd over het hoofd zagen. Opgroeien in een stressvolle omgeving, waarbij de vader ‘s nachts de wacht moet houden, is niet bevorderlijk voor een geborgen en veilige sfeer. Er doen zich soms traumatische situaties voor. Kinderen zien hoe olifanten de akkers vernielen waarop hun ouders zo hard hebben gewerkt en waardoor het gezin dieper in de armoede terechtkomt. Of ze maken mee dat een tijger of luipaard een geliefde koe, geit of hond doodt, of iemand van het dorp of de familie aanvalt. Na zulke ingrijpende ervaringen staan die kinderen natuurlijk niet positief tegenover wildlife.’
Nieuwsgierig en empathisch
Wild Shaale richt zich op schoolgaande kinderen tussen 10 en 13 jaar, die op het platteland in de nabijheid van wildreservaten wonen. Hoewel de grondwet het oplegt, worden er op school nauwelijks milieuwetenschappen onderricht.
‘We moeten specifieke studiepakketten gebruiken en educatief materiaal inzetten om bij kinderen hun natuurlijke belangstelling voor de natuur te versterken, zodat ze er nieuwsgierig en met empathie tegenover staan’, zegt Krithi Karanth.
‘We houden het programma zo prettig mogelijk, met veel storytelling, spellen en andere activiteiten. Veel leerpakketten zijn afgestemd op westerse kinderen, dus zochten we naar tools die veel beter aansluiten bij onze cultuur. Ons studiepakket gaat specifiek in op lokale ecosystemen en dus op de wilde dieren waarmee de kinderen te maken kunnen krijgen.’
Ik hoop dat we niet vergeten dat we dit land met wilde dieren delen
Model voor de hele wereld
Aan het pakket is een evaluatiesysteem verbonden. Krithi Karanth: ‘Daarmee meten we de invloed van het programma op kinderen als het gaat om hun milieugeletterdheid en hun houding tegenover natuur en wilde dieren. Al na vier sessies zien we resultaat. De kinderen bouwen fundamentele kennis op over het behoud van de dierenwereld en de bescherming tegen wilde dieren, en ze leren de mechanismen aan om beter en veiliger met de nabijheid van dieren om te gaan.’
‘Hopelijk vormen we met Wild Shaale de toekomstige stewards van de omgeving op. We verspreiden het programma op een steeds grotere schaal, in telkens nieuwe talen. In de komende vijf jaar willen we 3.000 scholen rond 70 wildreservaten bereiken.’
Op termijn moeten Wild Seve en Wild Shaale samensmelten tot een model van natuurbehoud dat Krithi Karanth wereldwijd wil uitrollen. ‘Dit kan werken in Afrika, Zuid-Amerika en sommige delen van Azië; kortom in alle delen van de wereld waar mensen en wilde dieren in elkaars nabijheid vertoeven.’
De plicht van het optimisme
‘Ik ben altijd optimistisch. Wie niet optimistisch is, laat de planeet in de steek,’ zegt Krithi Karanth. ‘Ik merk dat we erin slagen de mindset van mensen te veranderen. India doet het nu beter dan vijftig jaar geleden. Natuurlijk is er nog veel werk aan de winkel: India heeft 1,4 miljard inwoners, 800.000 tot 900.000 van hen kampen met basisnoden. Ik hoop alleen maar dat we niet vergeten dat we dit prachtige land ook met dieren delen. We hebben de technologie en de publieke steun om wilde dieren te beschermen. En er zijn oplossingen die de mens beschermen tegen al te opdringerige dieren. Middelen die we tien tot twintig jaar geleden niet hadden. Alleen moeten we zo slim zijn om die middelen bijtijds in te zetten.’
