VVD-Kamerlid Mark Verheijen noemde eurofielen een groter gevaar dan rechtspopulisten, en werd direct onder grote druk gezet om zijn woorden terug te nemen. Maar had hij niet gewoon gelijk?
De Grand Lady van de VVD was even in Nederland om iedereen de les te lezen.
Neelie Kroes was in Amsterdam op de dag dat de stoomboot van Sinterklaas en zijn Zwarte Pieten aanmeerde in de hoofdstad. De Grand Lady en de goedheiligman, ze komen allebei uit het buitenland. De laatste brengt cadeautjes en vreugde, wat brengt de Eurocommissaris uit Brussel voor ons mee?
‘Partijgenoten als Frits Bolkestein en Mark Verheijen moeten zich niet bedienen van oneliners in de discussie over de toekomst van de Europese Unie,’ zei Neelie Kroes.
Fout
Wat heeft Bolkestein nu weer gedaan? Ook hij was ooit Eurocommissaris. Kroes pakte het grondig aan: ‘Doorgewinterde politici moeten nadenken voordat ze zulke oneliners debiteren. Als je populisme beantwoordt met populisme maak je een immense fout.’
VVD-Kamerlid Verheijen had in een interview gezegd ‘dat voortdurend praten over meer Europa, over een federaal Europa waarbij lidstaten hun identiteit verliezen, slecht is voor het draagvlak voor Europa’. Omdat meer Europa ‘niet iets is wat mensen willen’.
Daarna zei Verheijen iets wat tot de woede leidde bij eurofielen in Brussel en Den Haag: hij zei dat eurofielen een groter gevaar vormen voor de Europese eenheid dan rechtspopulisten en eurosceptici als Marine Le Pen.
Irrelevant
Deze laatste uitspraak is de conclusie die hij verbindt aan zijn analyse: de eurofielen negeren de wil van het volk – nee, ze minachten het volk – aangaande de discussie over de toekomst van Europa.
Geen verkeerde analyse. Een grote meerderheid van Nederlanders wees het Europese Grondwetsverdrag af. Maar dat is kennelijk irrelevant voor de eurofielen.
Verheijen werd genadeloos onder druk gezet om zijn uitspraken terug te nemen. Maar niemand heeft het over het waarheidsgehalte van Verheijens conclusie dat de eurofielen een groter gevaar vormen voor de Europese eenheid dan rechtspopulisten en eurosceptici.
Geert Wilders
In mei 2005 stemden de Fransen tegen het Europese Grondwetsverdrag. En een maand later stemden de Nederlanders het Grondwetsverdrag weg. Is dat te danken aan de rechtspopulisten? Om deze vraag te beantwoorden, moeten we naar feiten kijken.
In juni 2005, tijdens het referendum in Nederland, bestond de PVV nog niet. De Groep Wilders was wel bezig om een partij op te richten. Pas op 22 februari 2006 werd de PVV geregistreerd bij de Kiesraad.
In 2005 was het Kamerlid Wilders, als enig lid van de Groep Wilders, actief in debatten over de islam en de hervorming van het sociale zekerheidsstelsel. Toen was Geert Wilders eerder een liberaal-conservatief dan een rechtspopulist.
De LPF bestond alleen nog maar op papier – niemand nam die partij serieus. De LPF had ook geen duidelijke opvatting over Europa. Dus de rechtspopulisten bestonden niet bij het referendum van 2005.
Om zeep geholpen
Linkspopulisten bestonden wel: zij waren verenigd in de SP. Wat Frankrijk betreft, kan ik kort zijn: de meeste Fransen, van links tot rechts, waren tegen de verdere constitutionele uitbreiding van Europa.
Ook de Franse houding stond los van het rechtspopulisme. Wie kan de Europese zaak dus hebben geschaad? Er blijft één verdachte partij over: de eurofielen zelf.
Wie heeft het christendom als heersende religie van Europa om zeep geholpen? Is de ondergang van het institutionele christendom veroorzaakt door jihadisten uit het oosten? De kerkelijke machthebbers zelf hebben het christendom als overheersende religie van Europa vervreemd van de christenen.
Godsdienstoorlog
De Pax Catholica door de katholieke kerk zelf om zeep geholpen. De dienaren van de kerk, die enorme liefde koesterden voor Christus, hadden de Europese schapen vervreemd van hun herders. En toen gingen de schapen alle kanten op – met een verschrikkelijke godsdienstoorlog in heel Europa als gevolg.
En dat gaat ook gebeuren met de islam. Radicale, vrome moslims zullen de islam om zeep helpen, inshallah. Daar zijn ze nu druk mee bezig.
De VVD-top dwong Verheijen om zijn uitspraak terug te nemen. Wellicht had hij het handiger moeten formuleren, maar dat neemt niet weg dat zijn uitspraak waar is. Mevrouw Kroes moet begrijpen dat Guy Verhofstadt gevaarlijker is voor de Europese eenheid dan Marine Le Pen.
Middeleeuwen
Ter vergelijking: de bisschoppen waren uiteindelijk gevaarlijker voor de eenheid van Pax Catholica dan alle critici van Rome en het christendom. Fanatici zijn gevaarlijker voor het geloof of het idee dan de critici.
Het huidige Europa kan veel leren van het trieste lot van het katholieke Europa uit de Middeleeuwen.
Wat is het dat eurofielen zo liefhebben? De toekomst van de Europese volkeren, of hun eigen instituties? Eurofielen moeten niet dezelfde fout maken als katholieke bisschoppen in de Middeleeuwen.