Het jaar 2013 nadert het eind, nog drie weken. Kranten, tijdschriften en andere media zijn op zoek naar bijzondere personen en momenten van 2013. Wie wordt de persoon van het jaar?
Het Amerikaanse tijdschrift Time heeft gekozen voor paus Franciscus. Wat heeft hij precies gedaan? Over wie de mondiale persoon van 2013 zou kunnen zijn, schrijf ik later nog een blog.
Laten we dus eerst gaan kijken naar ons eigen land. Wie is in Nederland de persoon van 2013? Een heel moeilijke vraag.
Daden
Dagen lang heb ik daarover nagedacht. Welke Nederlander zou zich de persoon van 2013 mogen noemen? Wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Moet deze persoon bijzondere daden hebben verricht? Of moet deze persoon bijzondere gedachten hebben ontwikkeld en geopenbaard?
Er zijn zeker personen die in 2013 bijzondere daden hebben verricht, die wij, als publiek niet kennen. Dat is jammer. We houden kennelijk niet van bijzondere mensen. Het liefst willen we dat niemand boven het maaiveld uitsteekt. Alles moet gelijk zijn aan elkaar: doe je gewoon, dan doe je al gek genoeg.
De Hollandse wijsheid beschouwt het gewone als het exceptionele. De verbijzondering wordt hier niet echt toegejuicht. Dit is een ongezonde manier van denken.
Maaiveld
In de intellectuele wereld kunnen we nauwelijks iemand vinden die in 2013 boven het maaiveld uitstak. Het is ook een gevaarlijke affaire. Het veiligste is wanneer we ons in het maaiveld laten verdwijnen.
Niet opvallen, dat is het Hollandse gebod. De meeste Nederlandse intellectuelen kost het nauwelijks moeite om niet op te vallen. Ze vallen gewoon niet op. De onopvallendheid van intellectuelen draagt bij aan de intellectuele armoede.
Instabiliteit
De Nederlandse politiek was in 2013 even spannend als in 2012. De politieke instabiliteit duurde voort. De ongebalanceerde verhouding tussen de Tweede en Eerste Kamer was wellicht de meest opvallende gebeurtenis van dit jaar.
In 2013 wist de Eerste Kamer zich te presenteren als een zelfbewust politiek orgaan in dienst van de Tweede Kamer. Er bestond dit jaar geen Eerste Kamer. De Kamer der wijsheid veranderde in het niets. De Tweede Kamer maakte ook voor de Eerste Kamer de politieke keuzes.
De Eerste Kamer heeft niets meer te vertellen. Weg met de wijsheid dachten ze in de Eerste Kamer. En anderen dachten weg met de Eerste Kamer.
Regeren
Premier Mark Rutte (VVD) en de PvdA-leider Diederik Samsom waren weer bezig met overleving. Ze hebben het overleefd. Er is in een korte tijd nog een Regeerakkoord gesloten. Bij het Herfstakkoord zijn bijna alle politieke partijen betrokken. De PVV, SP en GroenLinks deden niet mee.
Uit het politieke oogpunt verdienen Rutte en Samsom waardering voor het in standhouden van de regering. Het ging niet vanzelf maar ze kunnen nog steeds regeren. Dit hebben ze vorig jaar ook gedaan. In dat opzicht is niks veranderd.
Inspanning
De parlementaire pers vindt minister Jeroen Dijsselbloem (PvdA, Financiën) de politicus van het jaar. Alle ministers van financiën in alle tijden kunnen echter als de politicus van het jaar worden aangeduid, omdat zonder hun inspanning geen regering zou kunnen bestaan.
Toch werd ik een paar dagen geleden verrast door een paar politieke leiders. Een aantal fractievoorzitters in de Tweede Kamer nam de voorzitter van de Tweede Kamer, dus hun eigen voorzitter, die ze zelf hebben gekozen onder vuur. Twee voorbeelden ervan:
‘Deze functie is een maatje te groot voor haar. Als het kabinet valt, is dit probleem ook opgelost. Maar als het kabinet nog drie jaar blijft zitten? Dan blijft zij ook, dat is echt te lang. Dat is niet in het belang van de politiek.’
‘Onze fractie zal niet het initiatief nemen haar af te zetten, maar ze is totaal ongeschikt. Eerst werd ik boos op haar, nu heb ik medelijden.’
Redenering
Wie zijn deze fractievoorzitters? Dat weten we niet. De fractievoorzitters willen anoniem blijven, ‘omdat ze zich niet willen profileren met het afzetten van een kwetsbare voorzitter’. Wat een merkwaardige redenering.
Als de Kamervoorzitter niet goed functioneert, dan moeten zij haar in het presidium aanspreken. Als dat geen invloed heeft op haar gedrag, moeten de ontevreden fractievoorzitters daarover openlijk gaan debatteren. De Kamervoorzitter wordt op een democratische wijze door een meerderheid van Kamerleden gekozen. Zij kan ook door een meerderheid van Kamerleden worden ontheven van haar functie.
Maar waarom praten de fractievoorzitters als anonieme figuren? Zouden ze anders in opdracht van de Kamervoorzitter worden gearresteerd? Verwarren ze Nederland met Noord-Korea?
Voorbeeld
Na anonieme getuigen in de strafzaken en meldpunt misdaad anoniem, verschijnt een nieuwe angstaanjagende anonieme figuur: de anonieme fractievoorzitters. Niet altijd overmoed maar ook lafheid leidt in de politiek tot ongeciviliseerde toestanden.
Deze achterlijke types willen dat de samenleving hen als voorbeeld neemt. Zij vragen telkens aan ons om in de publieke ruimte anderen op hun verkeerde gedrag aan te spreken. De Kamervoorzitters willen dat wij de burgerlijke moed zouden tonen. Maar zelf willen anoniem blijven. Lafheid in politiek is een diepgeworteld Hollands probleem.
Schande
Dames en heren de politicus, de persoon van 2013 is anoniem. De anonieme fractievoorzitters van de Tweede Kamer zijn de politici van het jaar.
De anonieme aangever is en blijft een schande in de vrije beschaafde samenleving.
Anonieme fractievoorzitters! Ik word er kotsmisselijk van.