De Nederlandse diplomatie staat er niet best voor. Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans, in wie de linkse media het zo zagen zitten, rijgt de fouten aaneen. En daarmee schaadt hij de internationale belangen van ons land.
Dreiging en dialoog, oorlog en diplomatie: het zijn nog steeds de fundamenten van de internationale betrekkingen. En na de dreiging en de dialoog komen coöporatie en vrede, samenwerking en vreedzame coëxistentie als belangrijkste vruchten van eerdere confrontaties of dialogen.
Om de kwaliteit van bestuurders van een land te beoordelen, moeten we ook naar hun diplomatieke vermogen kijken.
Nationale belangen worden internationaal verdedigd door diplomaten. Hoe beter die diplomaten, des te beter wordt het nationale belang van een natie behartigd. De internationale betrekkingen zijn ogenschijnlijk een oerwoud waar roofdieren strijden om de vette buit. Maar dat is schijn.
De massa manipuleren
Internationale betrekkingen worden juist gekenmerkt door een combinatie van kille calculatie en psychologisch-persoonlijke manipulatie, die uiteindelijk via de media de burgers bereikt. Soms wordt ernaar gestreefd om in de eerste plaats de massa te manipuleren.
Het gaat niet best met diplomatie van ons land. Aanvankelijk waren alle linkse commentatoren erg blij met Frans Timmermans als minister van Buitenlandse zaken. Hij is per slot van rekening een PvdA’er en dus geliefd bij de linkse media. En zij vormen tezamen een grote multinational.
Dronkenschap
In werkelijkheid staat de Nederlandse diplomatie er niet goed voor. Wekenlang verkeerde Den Haag in staat van oorlog met Moskou over onbenullige zaken, zoals de arrestatie van een Russische diplomaat – kindermishandeling en dronkenschap zijn in sommige landen volkssport nummer één.
Internationale verdragen bieden terecht geen enkele ruimte voor corrigerend optreden van staten aangaande wangedrag van diplomaten. Diplomaten zijn onschendbaar voor de nationale rechtsorde. Al in de Oudheid wisten ze dat ze niet aan de diplomaten moesten komen.
Misplaatst
Daarom had Timmermans onmiddellijk en openbaar zijn verontschuldigingen moeten aanbieden aan de Russische regering. Het onhandige optreden van Timmermans maakte de zaak niet gemakkelijk.
Hij had begrip voor de Haagse politie: wat een onzin! Terecht werd de Russische president Vladimir Poetin boos op Nederland.
En dan dat misplaatste gevoel van rechtvaardigheid. Als Timmermans handig had geopereerd, was de zaak veel eerder en makkelijker opgelost. Temeer nu het vriendschapsjaar – vierhonderd jaar Nederland-Rusland – wordt gevierd. Zo ga je niet met je vrienden om, moet Poetin hebben gedacht.
Ambacht
Alle kenners wisten dat de Russische diplomaat vanwege zijn wangedrag door Poetin zou worden gestraft. Dit stelde Poetin echter uit vanwege de ondiplomatieke houding van Nederland. En dan te bedenken dat Timmermans Russisch spreekt.
Niet de talenkennis maakt van iemand een goede diplomaat; diplomatie is een ambacht. Heeft minister Timmermans er iets van geleerd?
In Oekraïne gaan duizenden burgers de straat op omdat ze hun pro-Russische president zat zijn. Zij willen dat Oekraïne het associatieverdrag met de Europese Unie ondertekent.
Uit interviews met Oekraïners blijkt dat ze de EU zien als het land van melk en honing. Voor zover ik weet is Oekraïne een verdeelde natie: een deel is pro-Rusland en een ander deel pro-Westen. Ze gaan geregeld de straat op om via demonstraties hun regeringsleiders tot aftreden te dwingen.
Etnisch conflict
We kunnen concluderen dat het Oekraïense volk niet begrijpt hoe democratische procedures werken. Ook de Oekraïense regeerders begrijpen dat niet. Moet Nederland zich achter de pro-Europese demonstranten scharen, en zich daarmee keren tegen het pro-Russische deel? Het is niet in het belang van Nederland om zich nu al te gaan bemoeien met het etnische conflict in Oekraïne.
Minister Timmermans was in Oekraïne. Hij provoceert het pro-Russische deel van de bevolking door te praten met de demonstranten. Zodoende minimaliseert hij de Nederlandse invloed bij een substantieel deel van de Oekraïense bevolking.
Knulligheid
Het derde voorbeeld van knulligheid is de officiële reis van premier Mark Rutte naar Israël: Israël wilde niet dat Rutte een scanner ter bevordering van de Palestijnse handel opende en Timmermans kreeg onenigheid over een bezoek aan de stad Hebron.
Al maanden waren ze bezig met de voorbereidingen, en toch ging er van alles mis – slecht voorbereid dus. Kan Timmermans dit werk wel aan? De diplomatie dient het nationale belang door de afwisseling en combinatie van principes: pragmatisme en het principiële.
Het principiële en het pragmatische vormen het tangopaar in de diplomatie. Dat moet Frans Timmermans nog leren.