Een lage opkomst zou de legitimiteit van gekozen raadsleden ondermijnen, wordt wel beweerd. Maar het kan ook duiden op tevredenheid onder burgers. Als die echt zo boos zouden zijn, kwamen ze wel massaal naar het stembureau.
Den Helder heeft een droogliggende onderzeeboot gecharterd als stemlokaal om het stemmen een spannend tintje te geven. In Amsterdam mag je op vertoon van je stempas een uurtje gratis bowlen of krijg je korting op het bioscoopkaartje.
De democratie is kennelijk nog niet luxe genoeg. Er moet een portie ‘fun’ bij.
Protest
Grofweg de helft van de kiezers zal vandaag geen stem uitbrengen. Allerwege geldt dit als bewijs van politieke vervreemding. Maar wie het nuchter bekijkt, onderkent die lage opkomst als intense tevredenheid.
Waren zo veel kiesgerechtigden echt boos, dan kwamen ze wel opdagen. Protestpartijen genoeg.
Premier Mark Rutte (VVD) en anderen zeggen dat een opkomst van 50 procent is geboden. Anders zakken de nieuwe gemeenteraden door het ijs van de legitimiteit. Maar dat is peptalk.
Brengt slechts 40 of 30 procent van de kiezers een stem uit, dan is dat overkomelijk. Er verschijnt gewoon een uitslag, de vers gekozen raadsleden bezetten hun zetels en die lage opkomst is snel vergeten.
In de gepolariseerde jaren zeventig en tachtig had je ultralinkse actiegroepen die de verkiezingen zagen als een sta-in-de-weg voor de communistische wereldrevolutie.
Trendy
In de nacht na de verkiezingen trokken ze door de universiteitssteden en schilderden op de muren: ‘En nou vier jaar je bek houden!’ Zo wilden ze de arbeiders ervan overtuigen dat de democratie een farce was.
Het was een groteske vergissing. Want iedere jan modaal snapte dat wie níet stemde, juist vier jaar lang zijn mond moest houden. In de democratie geldt immers: wie zwijgt, stemt toe.
Het is dezer dagen nogal trendy om te zeggen dat de gemeenteraad oersaai is en dat je daarom thuisblijft. Maar in feite leg je je dan bij voorbaat neer bij de mening van degenen die wel de moeite van het stemmen namen.
Dat is een sterkere drijfveer dan een uurtje gratis bowlen.