Italië maakte veel te laat werk van een echt asielbeleid, en ondervindt daarvan nu de gevolgen. En als Italië de buitengrenzen niet goed bewaakt, moet Europa zijn binnengrenzen extra controleren.
Het Italiaanse voetbal staat bekend om zijn ondoordringbare catenaccio. Maar de Italiaanse grensbewaking is op dit moment een gatenkaas. Duizenden Syriërs en Eritreeërs bereiken via Sicilië het Europese vasteland. Ook Nederland ziet daarvan de gevolgen.
Italië roept om Europese hulp, maar moet ook in de spiegel kijken. Vanaf 1995 zijn de grenzen in Europa geleidelijk opengegaan. Het bijbehorende beleid volgde in slakkengang. Pas na jaren van overleg is er nu een gemeenschappelijk asielbeleid met dezelfde regels en normen voor opvang.
Arabische ‘lente’
Italië, dat nu zo huilt, paste pas een paar jaar geleden zijn beleid aan, evenals Griekenland.
Maar afspraken zeggen niets over de praktijk. Italië krijgt het eerdere getreuzel nu dubbel en dwars op zijn bordje. Het land kan de opnieuw exploderende asielstroom volgend op de Arabische ‘lente’ niet aan.
Dus dreigt Italië de registratie van asielzoekers te staken, met als gevolg dat een andere Europese regel – asiel moet worden aangevraagd in het land van aankomst – weer dreigt te verwateren.
Het was goed dat Cecilia Malmström, Europees Commissaris van Binnenlandse Zaken, toch geen hardliner, Italië er deze week nog eens aan herinnerde dat het veel minder asielzoekers opneemt dan pakweg Duitsland of Zweden.
Controle
Dat alles neemt niet weg dat de situatie in Zuid-Europa onaanvaardbaar is. De Middellandse Zee dreigt te verworden tot een zeegraf. De Unie kent de mogelijkheid om in extreme gevallen af te wijken van de regel dat asiel in het land van aankomst moet worden aangevraagd.
Dat zou kunnen leiden tot een verdeling van asielzoekers over alle lidstaten. Maar totdat de problemen zijn opgelost, hebben lidstaten het recht te weten wie het land binnenkomt.
Het toezicht aan de binnengrens moet worden opgevoerd nu de controle van de buitengrenzen door een land als Italië niet wordt verzekerd.