De Zorgwet van minister Schippers sneuvelde in de Eerste Kamer door een staaltje politiek knoeiwerk van de PvdA. Op welke punten valt nog het beste te winnen voor beide coalitiepartners én de burger?
Ook al probeerden ze goede sier te maken met een nobele verdediging van ‘principes’, de opstandige PvdA-senatoren – Guusje ter Horst, Adri Duivesteijn en Marijke Linthorst – hadden er alle drie belang bij om vlak voor hun zwanenzang als politicus nog even in de schijnwerpers te staan.
Veenbrand
Maar het valt niet te ontkennen dat op krantenpagina’s en in de sociale media een flinke veenbrand woedt van artsen, geleerden en betrokken burgers die zich keren tegen het ‘afschaffen’ van de vrije artsenkeuze en de ‘te grote macht van verzekeraars’.
Kennelijk heeft minister Edith Schippers (VVD) zich toch laten verrassen door de kracht van die veenbrand, en de drie Eerste Kamerleden – die wisten dat ze een eigen publiek hadden.
Wat Schippers vooral heeft miskend, is dat ze eerder had moeten duidelijk maken aan welke regels ze de verzekeraars wil houden.
Afgeschaft
Die kwestie van de vrijheid van artsenkeuze is een mooi staaltje ‘framen’ van de discussie. Die wordt helemaal niet afgeschaft in de nieuwe wet, je moet er alleen meer voor betalen.
Schippers had natuurlijk de verzekeraars meteen aan een limiet moeten houden: nu is de zogeheten restitutiepolis met absoluut vrije en vergoede keuze nog een paar tientjes extra – maar een plafond zou helpen bij de acceptatie.
Mooie woorden
Wat vooral zou helpen: de verzekeraars verplichten om vooraf hun verzekerden beter te informeren over de wijze van contracteren, want mooie woorden zijn niet genoeg: alleen inkopen op basis van kwaliteit is een luchtspiegeling zonder de bijbehorende centen. Want dat is het sentiment: als je een goedkope polis hebt, krijg je vast een minder goede dokter of een rommelig ziekenhuis.
Veel wantrouwen over de verzekeraars zou kunnen worden weggenomen als die niet aan risicoselectie doen. Maar volgens de Nederlandse Zorgautoriteit doen ze op grote schaal aanlokkelijke aanbiedingen aan jonge gezonde en dus goedkope mensen, en werpen ze drempels op voor zieke ouderen. Daar had natuurlijk veel eerder moeten worden ingegrepen.
Speelveld
Zo zijn er nog meer punten in het complexe speelveld van ziekenhuis, zorginstelling en verzekeraars. De kern is: er zijn vier grote verzekeraars, die minstens de schijn van een kartel wekken en die zich bovendien als weinig transparante molochs opstellen die moeilijk aan hun informatieplicht voldoen.
Kijk, het had de PvdA-senatoren gesierd als ze daarover nu eens in conclaaf waren gegaan: vragen om garanties vooraf zou handig zijn in een land dat dit zelden doet bij hervormingen van complete stelsels. Maar daar waren ze kennelijk te klein en zelfzuchtig voor.