Door te zeggen dat de Amerikanen uit Nederland afkomstige telefoon- en emailgegevens aftapten, schiep minister van Binnenlandse Zaken onterecht paniek. Nu blijkt dat Nederland zelf die gegevens verzamelde, heeft Plasterk heel wat uit te leggen.
‘De Amerikaanse inlichtingendienst NSA tapte 1,8 miljoen databestanden af die afkomstig waren van Nederlandse telefoons en computers, zegt Plasterk in oktober tegen Nieuwsuur. De minister noemde het toen ‘niet acceptabel’ dat de Amerikanen Nederlandse wetten overtreden. Volgens Plasterk wist Nederland niets van deze aftappraktijken.
Toch geen schandaal
Maar woensdag stuurt Plasterk samen met de minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert een brief naar de Kamer waarin hij aangeeft dat niet de NSA maar de Nederlandse Nationale Sigint Organisatie (NSO) de metadata heeft verzameld.
Hiermee blijkt het afluisterschandaal geen schandaal te zijn; de Amerikanen hebben immers geen wetten overtreden. Bovendien werd niet gewoon telefoonverkeer afgetapt, maar satellietverkeer in gebieden waar Nederland militaire operaties uitvoert. Informatie bestemd voor de MIVD. Plasterk heeft een hoop uit te leggen.
Crisisberaad
Samen met collega Hennis werd hij daarom woensdagavond ontboden door premier Mark Rutte (VVD) op het Torentje voor een spoedoverleg.
Wist Plasterk niets van de praktijken van de NSO, een dienst die formeel onder het ministerie van Defensie valt? Waarom sprak hij dan over zaken waar hij niets van wist? Of wordt het Nederlandse volk nu verkeerd ingelicht?
Politieke toekomst
Het zijn vragen die ook de Tweede Kamer aan Plasterk en zijn collega’s wil stellen. ‘De minister van Binnenlandse Zaken is totaal niet in control,’ zegt CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. ‘De minister heeft de Kamer verkeerd geëinformeerd,’ vindt GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman.
Ook Plasterks eigen PvdA is kritisch over het optreden van de minister en D66 eist een parlementaire enquête. Volgende week dinsdag zal Plasterk zich moeten verantwoorden tegenover de Kamer, een debat waarin hij vermoedelijk zal moeten vechten voor zijn politieke toekomst.