Het CDA is na jaren aarzelen voluit voorstander geworden van de gekozen burgemeester. Daarmee is nu een tweederde meerderheid van de Tweede Kamer voorstander van het rechtstreeks kiezen van de burgemeester en kan de benodigde grondwetswijziging worden doorgevoerd.
‘Dat schimmige systeem met een vertrouwenscommissie loopt op zijn laatste benen. We willen naar een open verkiezing’, zegt CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma, zelf de zoon van een burgemeester, zaterdag in een interview met de Volkskrant.
D66
De gekozen burgemeester was altijd een speerpunt van D66. D66-Kamerlid Wouter Koolmees zei zaterdagmiddag bij Tros Kamerbreed dat hij ‘blij’ is dat nu ook het CDA de burgemeester rechtstreeks wil laten kiezen door de bevolking.
Nu wordt de burgemeester nog benoemd door de Koning, op voordracht van een vertrouwenscommissie.
Campagnetijd
De timing van de draai van het CDA is opvallend: over anderhalve maand zijn de gemeenteraadsverkiezingen. D66, VVD, PvdA, SP, PVV en GroenLinks waren al voorstander van de gekozen burgemeester.
In het Regeerakkoord van VVD en PvdA is opgenomen dat de burgemeestersbenoeming uit de Grondwet moet worden gehaald. D66-Kamerlid Gerard Schouw diende in april 2012 een voorstel in voor deze zogeheten deconstitutionalisering. Voor een grondwetswijziging moet tweederde van de Tweede Kamer zijn goedkeuring geven.
Een eerder wetsvoorstel voor invoering van de gekozen burgemeester sneuvelde 2005 in de Eerste Kamer.
Nieuw kiessysteem
Buma wil het CDA herpositioneren op het vlak van bestuurlijke vernieuwing. Hij pleit ook voor een herziening van het huidige kiesstelsel voor de Tweede Kamer. Hij wil dat de helft van de parlementariërs wordt gekozen via landelijke lijsten en de andere helft via een districtenstelsel, zodat er Kamerleden zijn uit alle delen van het land.
Buma wil verder dat wie nu na een ruzie opstapt uit de eigen fractie zijn zetel opgeeft, tenzij hij bij de verkiezingen genoeg voorkeursstemmen haalde voor een eigen zetel. Daarmee wil hij de vorming van splinterpartijen tegengaan.